Στην εφηβεία

Βία και επιθετικότητα 

Η εφηβική ηλικία είναι η τελευταία φάση ανάπτυξης του ατόμου πριν την οριστική είσοδο σε αυτό που αποκαλούμε ενήλικη ζωή. Είναι η περίοδος κατά την οποία το άτομο, θεωρητικά τουλάχιστον, δεν ανήκει πλέον ούτε στην παιδική ηλικία, ούτε στην κανονική ενήλικη ζωή.

 Αποτελεί μεταβατική περίοδο που διαθέτει εγγενή και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ψυχικές διεργασίες και αναπτυξιακούς στόχους. Κατά την περίοδο αυτή ο έφηβος επιτυγχάνει ανάπτυξη σε διάφορα επίπεδα, όπως τη σωματική, τη ψυχοσυναισθηματική και την κοινωνική ανάπτυξη όπου δημιουργούνται αισθήματα αναστάτωσης, ρευστότητας, αμφιταλάντευσης και συγκρουσιακής διάθεσης σε ενδοπροσωπικό και διαπροσωπικό επίπεδο.

Οι μεταβολές σε σχέση με το σώμα συμπαρασύρουν και μεταβολές σε σχέση με τους άλλους και τον κόσμο στο σύνολό του. Πρωτίστως όμως οδηγούν τον έφηβο στην ανάγκη για διαμόρφωση ταυτότητας ώστε να σταθεί στον κόσμο των ενηλίκων, πολλές φορές με αρνητικό και βίαιο τρόπο.

Συχνά χαρακτηριστικά της εφηβείας είναι η εναντιωματική συμπεριφορά και η αποστασιοποίηση απέναντι στο οικογενειακό περιβάλλον, η αμφιθυμία, η ευερεθιστότητα, τα αισθήματα μοναξιάς, η ανάγκη του ανήκειν στην ομάδα των συνομηλίκων. Επίσης, το άτομο που διανύει την εφηβεία χαρακτηρίζεται από μια σύμφυτη παρορμητικότητα που το οδηγεί κάποιες φορές σε βίαιες, επιθετικές ή ριψοκίνδυνες συμπεριφορές ή πράξεις.

Με την αντιδραστικότητα και την επιθετικότητα αυτή οι έφηβοι δηλώνουν με ένα τρόπο, εκτός των άλλων, ότι έχουν ανάγκη από την προσοχή, την παρουσία και τη βοήθεια των γονέων και είναι σημαντικό για τους ίδιους να μεγαλώνουν σε ένα σταθερό περιβάλλον που να μην καταλύεται από την επιθετικότητά τους.

 Οι γονείς σε αυτές τις εκδηλώσεις κάποιες φορές αντιδρούν επιδεικνύοντας αυστηρή και επικριτική στάση, με πολλές απαγορεύσεις ώστε να διατηρήσουν τον έλεγχο των καταστάσεων και να αποτρέψουν την οποιαδήποτε αρνητική έκβαση που σχετίζεται με τη συμπεριφορά των έφηβων παιδιών τους. Η αντίδραση αυτή είναι πιθανό να οδηγήσει τον έφηβο σε ακόμα πιο έντονα ξεσπάσματα και ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, όπως για παράδειγμα την αναζήτηση διεγέρσεων μέσα από τη χρήση ουσιών, επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά,  την επιθετική/βλαπτική συμπεριφορά απέναντι σε άλλα άτομα, το σχολικό εκφοβισμό και τη διαταρακτική συμπεριφορά στο σχολικό περιβάλλον, τις φυγές κ.α

 Οι παράγοντες που συντελούν στο να υιοθετήσει ένας έφηβος επικίνδυνες ή επιθετικές συμπεριφορές σχετίζονται με:

● Βιολογικούς παράγοντες

● Ατομικούς παράγοντες

● Οικογενειακούς  παράγοντες

● Κοινωνικούς  παράγοντες

 Η κατάλληλη γονεϊκή στάση και καθοδήγηση σε πρώιμες αναπτυξιακές ηλικίες (γονεϊκή φροντίδα, υπομονετική και βαθμιαία εδραίωση ορίων, προώθηση αυτονομίας παιδιού, αποφυγή τιμωρητικής στάσης, παροχή κατάλληλων και θετικών προτύπων ταύτισης, ζωτικός και ευέλικτος χώρος για διάλογο) συντελούν στην όσο το δυνατόν πιο ομαλή και εξέλιξη της εφηβικής περιόδου.  

ΠΗΓΗ: ΧΑΜΟΓΕΛΟ του ΠΑΙΔΙΟΥ