Η ομορφιά της ψυχής

Να κάνουμε φιλίες και παρέες

Του Νίκου Τσούλια*

      Η φιλία είναι ένα από τα πιο πρώιμα αρχέτυπα της συμπεριφοράς της ζωής του καθενός μας. Το παιδί που βγαίνει «έξω από το σπίτι» για να πάει στον παιδικό σταθμό και στο σχολείο θα καμαρώσει πρώτα απ’ όλα για τους φίλους και τις παρέες που θα κάνει. Και θα είναι ο πρώτος του πέραν εκείνου της οικογένειάς του προσωπικός μικρόκοσμος, που τον δημιουργεί το παιδί αλλά και ταυτόχρονα δημιουργείται από αυτόν!

      Κάπως έτσι ξεκινάει η διαμόρφωση των προσωπικών κύκλων μας, μέσα στους οποίους αναπτύσσεται η συναισθηματική και η ψυχική μας επικράτεια και προάγεται η κοινωνικοποίησή μας που θα βαστήξουν σ’ όλο μας το βίο. Ουσιαστικά, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ζούμε τη ζωή μας με αυτό τον στενό κύκλο των φίλων (και των συγγενών), που μαζί με τον ενδότερο κύκλο της οικογενειακής εστίας συνθέτουν το «σύμπαν» μέσα στο οποίο αισθανόμαστε περισσότερη αγάπη και ασφάλεια, μεγαλύτερη άνεση και δημιουργικότητα.

      Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει μόνος του! Καθένας το αντιλαμβάνεται, γι’ αυτό και η δημιουργία ενός κύκλου φιλίας και παρέας αποτελεί ένα από τα πιο βασικά καθήκοντά του. Πρόκειται για κύκλους που συνήθως έχουν ένα σταθερό πυρήνα – ενδεχόμενα και για ολόκληρη τη ζωή – και ένα μεταβαλλόμενο στενό περίγυρο που διαμορφώνεται ανάλογα με τον τόπο κατοικίας, τον επαγγελματικό χώρο και άλλα πεδία της καθημερινής λειτουργίας μας.

      Ιδιαίτερα σήμερα που οι δυσκολίες της ζωής έχουν γίνει πιο έντονες και το μέλλον μας προδιαγράφεται λιγότερο φωτεινό από ό,τι παλιότερα, είναι αδήριτη ανάγκη και πρώτιστη προτεραιότητα η συνεχής καλλιέργεια της φιλίας. Γιατί τίποτα δεν μπορεί να μείνει σταθερό και διαχρονικό, αν δεν τροφοδοτείται συνεχώς απ’ αυτά που το θρέφουν, και στην περίπτωσή μας είναι οι ουσιώδεις αξίες της ζωής: η αγάπη, ο σεβασμός, η εμπιστοσύνη, η κατανόηση. Αλλά για να επωαστούν αυτά πρέπει να έχει ξεριζωθεί το πιο άγριο αγκάθι από τον κήπο των ανθρώπινων σχέσεων, ο φθόνος. Αλλιώς πρόκειται για φιλία χωρίς νόημα και αξία. Και το αντιλαμβάνεται κάθε άνθρωπος – που αφήνει αυτό το κατάμαυρο συναίσθημα να τον κυριεύει – από την ερήμωση της ψυχής του και από τη διάβρωση της υποτιθέμενης αγάπης του. Γιατί η αγάπη έχει ένα φοβερά ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Αν δεν είναι απόλυτα γνήσια και αυθεντική, μεταμορφώνεται στο αντίθετό της, στην έχθρα και στο μίσος, που αλωνίζουν κάθε μικρό βλαστάρι του συναισθηματικού μας κόσμου που λέει να ξεπροβάλλει την παρουσία του στο φως του ήλιου.

      Να κάνουμε παρέες σημαίνει ότι αυτές είναι δρώσες και λειτουργούν σχεδόν καθημερινά. Εδώ θα εκφραστούν οι φόβοι και οι ανησυχίες μας, τα όνειρα και οι φιλοδοξίες μας και θα συνενώνονται τα μέλη τους και στις καλές και στις κακές στιγμές της ζωής. Υπάρχει άραγε άνθρωπος που δεν θυμάται με ξεχωριστό τρόπο μια κουβέντα παρηγοριάς και το αγκάλιασμα ενός φίλου του σε μια απώλεια ενός αγαπημένου του προσώπου ή που δεν έχει σαν φυλαχτό της ψυχής του και της νοσταλγίας του ένα γλέντι απ’ αυτά που μας συντροφεύουν μια ζωή και μας χαρίζουν διαρκώς ανάσες μόνο και μόνο με τη θύμησή τους;

      Μέσα από τη φιλία και την παρέα ενδυναμώνεται ο βηματισμός της ζωής μας. Γινόμαστε πιο αποφασιστικοί και πιο δημιουργικοί. Δεν πέφτουμε στη μαύρη χοάνη της εσωστρέφειας, όπου νιώθουμε ότι όλα μας φταίνε και όλα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Εδώ σμιλεύουμε το χαρακτήρα και την προσωπικότητά μας μέσα από την απλή συζήτηση και από το δημιουργικό διάλογο αλλά και από την αντιπαράθεση αντιλήψεων και ιδεών και ίσως και από τη σύγκρουση συμφερόντων. Γιατί κάθε κύκλος των σχέσεων του ανθρώπου περιλαμβάνει τη σύγκρουση και την αντιπαράθεση και δεν είναι ποτέ ανέφελος και «μες στην τρελή χαρά». Αλλά έχει και τη δύναμη της εσωτερικής αγάπης του, που υπερβαίνει τη σκληρότητα της αντιπαράθεσης και οδηγεί την ποιότητα της σχέσης σε νέα αναβαθμίδα. Πρόκειται για το όφελος – στρατηγικής σημασίας θα το ονομάζαμε – που ξεπηδάει μέσα από τη δοκιμασία της στενής σχέσης.

      Αν η παρέα δεν είναι ανθοφορούσα, αν δεν συμβαδίζει με τους ρυθμούς της ζωής μας, σημαίνει ότι δεν υπάρχει και απλώς φυλάμε το σκελετό της μες στη ντουλάπα μας. Και το πιο φοβερό είναι ότι έχουμε την αυταπάτη ότι απολαμβάνουμε τους θαυμαστούς καρπούς της παρέας και της φιλίας και δεν νιώθουμε την ξινίλα και την πίκρα τους. Αλλά σε μια τέτοια περίπτωση έχει απονεκρωθεί η ομορφιά της ψυχής μας…

ΠΗΓΗ: anthologio.wordpress.com

----------------------------------------------------------------------

* Ο Νίκος Τσούλιας υπηρέτησε ως εκπαιδευτικός στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Διετέλεσε Πρόεδρος της ΟΛΜΕ από το 1996 έως το 2003.