Διακοπές στην Εφηβεία

 Το έφηβο παιδί μου ζητάει να πάει διακοπές με τους φίλους του. Τι πρέπει να κάνω;

 

Οι οικογενειακές διακοπές συνήθως προσφέρουν όμορφες αναμνήσεις και αποτελούν ένα κίνητρο να έρθουν όλα τα μέλη της οικογένειας πιο κοντά αλλά και να ενδυναμωσουν τη συναισθηματική τους σχέση. Κάποτε όμως έρχεται η στιγμή που το παιδί ζητάει να κάνει διακοπές με τους φίλους του, χωρίς την οικογένεια. Αρχικά, το αίτημα αυτό μπορεί να δημιουργήσει εκνευρισμό και άγχος στους γονείς καθώς δεν ξέρουν τι να απαντήσουν.

Γεννώνται πολλά ερωτήματα σχετικά με το ποια πρέπει να είναι η απόφασή τους, αλλά και με ποια κριτήρια θα πρέπει να λάβουν την απόφαση. Πολλοί γονείς αναρωτιούνται πότε είναι η κατάλληλη ηλικία να πάει το παιδί διακοπές με τους φίλους του. Μήπως είναι καλύτερα να πουν όχι; Πώς μπορούν να είναι ήρεμοι όταν το παιδί τους είναι κάπου μόνο του; Και η λίστα των ερωτημάτων δεν τελειώνει, ενώ οι γονείς ψάχνουν εναγωνίως απαντήσεις.

Όλα αυτά είναι εύλογα ερωτήματα και είναι λογικό να υπάρχει ανησυχία, καθώς δεν πρόκειται για μια εύκολη απόφαση. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη απάντηση για κάθε ερώτημα, ούτε υπάρχει ένας συγκεκριμένος κανόνας. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και μοναδική. Θυμηθείτε ότι θα πρέπει να λάβετε πολλούς παράγοντες υπόψη σας πριν καταλήξετε σε μια απόφαση.

Ένας από τους βασικούς παράγοντες είναι το οικογενειακό πλαίσιο. Είναι σημαντικό να λάβετε υπόψη πώς λειτουργεί η οικογένεια, ποια είναι η αλληλεπίδραση ανάμεσα στα μέλη της, ποιες οι σχέσεις σας με τα παιδιά σας, κατά πόσο το παιδί σας έχει μάθει να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες. Επίσης σημαντικό ρόλο παίζει το επίπεδο εμπιστοσύνης που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στο παιδί και τους γονείς. Είναι σημαντικό το παιδί να νιώθει ελεύθερο να σας εκμυστηρευτεί οτιδήποτε το απασχολεί, ακόμη και αν έχει κάνει κάποιο λάθος.

Η γενικότερη συμπεριφορά του εφήβου επίσης, παίζει ρόλο στην τελική απόφαση των γονιών. Παρατηρήστε αν ο/η έφηβος/η μπορεί να προσαρμοστεί σε κανόνες ή αν εμφανίζει ριψοκίνδυνη συμπεριφορά, αν αναγνωρίζει τα όρια του και αν έχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται τους κινδύνους. Μια ακόμη βασική ικανότητα είναι να διατηρεί την ψυχραιμία του σε περίπτωση που έρθει αντιμέτωπος με μια δύσκολη κατάσταση και θα χρειαστεί να είναι προσαρμοστικός.

Ίσως από τους σημαντικότερους παράγοντες για τη λήψη της απόφασης είναι το επίπεδο ωριμότητας του παιδιού. Οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν ότι κάθε παιδί έχει διαφορετικό επίπεδο ωριμότητας οπότε και δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση για το ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να πάει ένα παιδί μόνο του διακοπές. Εσείς γνωρίζετε καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το παιδί σας, κατά πόσο δηλαδή αναλαμβάνει τις ευθύνες του, αλλά και ποια ήταν η συμπεριφορά του σε ολιγοήμερες εκδρομές του σχολείου.

Μην ξεχνάτε ότι στην περίοδο της εφηβείας το παιδί αναζητά την αυτονομία του και αρχίζει να σκέφτεται σαν ενήλικας. Η εφηβεία αποτελεί άλλωστε και μια μεταβατική περίοδο, οπότε και οι γονείς καλούνται να προσαρμοστούν στις αλλαγές, καθώς ο έφηβος δεν είναι πια το μικρό τους παιδί και δεν θέλει να τον αντιμετωπίζουν σαν να είναι. Φροντίστε λοιπόν η συμπεριφορά σας να είναι ξεκάθαρη απέναντι του, να μην τον αντιμετωπίζετε άλλες φορές ως παιδί και άλλες ως έφηβο.

Τι θα πρέπει να κάνετε όταν έρθετε αντιμέτωποι με τη συγκεκριμένη επιθυμία του/της εφήβου;

Αρχικά, δεν πρέπει να συγκρίνετε την εποχή που ζει τώρα ο έφηβος με την δική σας εποχή. Θα πρέπει να προσαρμοστείτε και εσείς στα νέα δεδομένα, αλλά και να προσπαθήσετε να καταλάβετε τον λόγο για τον οποίο το παιδί θέλει να κάνει αυτό το βήμα. Ακούστε με προσοχή όσα έχει να σας πει ο έφηβος και ενθαρρύνετε μια ειλικρινή συζήτηση μαζί του που θα διέπεται από σεβασμό και κατανόηση. Θυμηθείτε ότι όποια απόφαση και αν πάρετε θα πρέπει να το κάνετε μαζί με τον/ την σύντροφό σας. Είναι μια απόφαση που την λαμβάνουν και οι δυο γονείς. Για τον λόγο αυτό πρέπει να έχετε μια κοινή στάση προς το παιδί σας.

Σε περίπτωση που η απάντησή σας είναι αρνητική, θα πρέπει να εξηγήσετε με επιχειρήματα για ποιον λόγο πήρατε την συγκεκριμένη απόφαση, και να αποφύγετε την «απαγόρευση» καθώς λειτουργεί ως πρόκληση για τον έφηβο. Μην είστε απόλυτοι και απορριπτικοί απέναντί του. Δείξτε του εμπιστοσύνη. Δώστε έμφαση και στα θετικά στοιχεία της προσωπικότητάς του. Μην τονίζετε μόνο τα αρνητικά στοιχεία του χαρακτήρα του. Ανταμείψτε τον όταν έχει θετική συμπεριφορά. Βοηθήστε τον να «χτίσει» την αυτοπεποίθηση και την ανεξαρτησία του.

Σε περίπτωση θετικής απάντησης στο αίτημά του θέστε τους δικούς σας κανόνες και όρια. Τα όρια παίζουν σημαντικό ρόλο, για τον λόγο αυτό οι γονείς πρέπει να έχουν μια σταθερή στάση απέναντι στις συμπεριφορές και τις απαιτήσεις του εφήβου Καθορίστε εσείς πόσες μέρες θα διαρκέσει το ταξίδι, καθώς επίσης και το χρηματικό ποσό που θα μπορεί να ξοδέψει. Επιχειρείστε να έχετε σταθερή επικοινωνία, χωρίς να είναι σε υπερβολικό βαθμό, και ζητήστε να υπάρχει συνέπεια σε αυτό. Ενημερώστε τον έφηβο για τους ενδεχόμενους κινδύνους, και συμβουλέψτε τον δίνοντάς του κάποιες εναλλακτικές επιλογές σε περίπτωση που προκύψει κάτι αναπάντεχο. Μπορείτε να του δώσετε και ένα κίνητρο ανταμείβοντας τη θετική συμπεριφορά και την τήρηση των ορίων και των κανόνων. Θυμίστε του την παρουσία σας και την διαθεσιμότητά σας σε περίπτωση που τη χρειαστεί. Τονίστε ότι θα είστε πάντα δίπλα του ό,τι και αν συμβεί, και ό,τι μπορεί να απευθυνθεί σε εσάς χωρίς φόβο. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε τους φίλους του και επιχειρήστε να έχετε επικοινωνία και με τους άλλους γονείς.

Συνοψίζοντας, η εμπιστοσύνη είναι το βασικότερο κριτήριο για να λάβει ένας γονιός μια τέτοια απόφαση. Πρόκειται όμως για μια διαδικασία που χτίζεται με τον καιρό, και είναι αμφίδρομη. Το σημαντικό είναι η σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον γονιό και στο παιδί, η οποία  χρειάζεται προσπάθεια και χρόνο. Μην περιμένετε ότι λίγες μέρες πριν τις διακοπές θα μάθετε στο παιδί όλα όσα χρειάζεται προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί σε κάτι τέτοιο.

Με σωστή καθοδήγηση, καλή επικοινωνία, ειλικρίνεια και αμοιβαίο σεβασμό μπορείτε να προχωρήσετε σε αυτή την απόφαση. Θυμηθείτε ότι το πιο σημαντικό είναι η σχέση που έχετε δημιουργήσει με το παιδί σας.

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.

Βιβλιογραφία

Chassin, L. Presson, C. C., Montello D., Sherman S. J. & McCrew J. (1986) Changes in Peer and Parent Influence During Adolescence: Longitudinal Versus Cross-Sectional Perspectives on Smoking Initiation. Developmental Psychology, vol. 22 (3) p.p. 327-334

Curtis A. C. (2015) Defining adolescence. Journal of Adolescent and Family Health, vol. 7(2)

Froese A.P. (1975) Common Emotional Problems of Adolescence. Canadian Family Physician, p.p 68-72

 

ΠΗΓΗ: ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ