Ανάγκη ενημέρωσης και παρέμβασης

«Σεξουαλικοποίηση»- sexualization σε παιδιά και εφήβους 

των Μπάρλου Έφη* και Άρτεμις Κ. Τσίτσικα**

Η Σεξουαλικοποίηση των παιδιών και των εφήβων αποτελεί ένα φαινόμενο που τα τελευταία χρόνια απασχολεί με μεγάλο ενδιαφέρον ειδικούς και γονείς. Η Σεξουαλικοποίηση, που δεν πρέπει να συγχέεται με την υγιή σεξουαλικότητα.

Ορίζεται ως (α) η έμφαση της αξίας του ατόμου με βάση τη σεξουαλική εμφάνιση και συμπεριφορά εξαιρώντας άλλα χαρακτηριστικά του, (β) η στενή ταύτιση της φυσικής ελκυστικότητας ενός ατόμου με τον χαρακτηρισμό «σέξυ», (γ) η σεξουαλική «αντικειμενοποίηση» του ατόμου που το μετατρέπει σε άτομο ελκυστικό μόνο για την σεξουαλική ικανοποίηση των άλλων, παραβλέποντας άλλες ικανότητες ή προτερήματά του και (δ) η ακατάλληλα επιβεβλημένη σεξουαλικότητα σε ένα άτομο. Δεν είναι απαραίτητο να είναι παρόντα όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά, ακόμα και η παρουσία ενός από αυτά, αποτελεί ένδειξη Σεξουαλικοποίησης. Το τέταρτο χαρακτηριστικό, η ακατάλληλα επιβεβλημένη σεξουαλικότητα, είναι εξαιρετικά σχετική με την παιδική ηλικία. Ο οποιοσδήποτε (αγόρι, κορίτσι, άνδρας, γυναίκα) μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο Σεξουαλικοποίησης. Όταν όμως τα παιδιά διαποτίζονται από την σεξουαλικότητα των ενηλίκων, δεν είναι επιλογή τους, συνήθως επιβάλλεται σε αυτά από κάποιον ενήλικα.

Ενδείξεις της Σεξουαλικοποίησης των παιδιών υπάρχουν στην πραγματικότητα σε κάθε μέσο ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων της τηλεόρασης, των μουσικών βίντεο και στίχων, ταινιών, περιοδικών, ηλεκτρονικών παιχνιδιών, διαφήμισης και Διαδικτύου. Σε μελέτες που επικεντρώνονται σε μέσα που είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στα παιδιά, όπως τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τα εφηβικά περιοδικά, δείχνουν ότι οι γυναίκες, συχνότερα από τους άντρες παρουσιάζονται με σεξουαλικό τρόπο (π.χ. αποκαλυπτικά ρούχα, στάσεις σώματος ή εκφράσεις που υπαινίσσονται σεξουαλική ετοιμότητα) και αντικειμενοποιούνται (π.χ. χρησιμοποιούνται σαν διακοσμητικά αντικείμενα ή παρουσιάζονται σαν τμήματα σώματος αντί για ολόκληρα άτομα). Επιπρόσθετα, ένα στενό και μη ρεαλιστικό πρότυπο ομορφιάς προβάλλεται.

Η Σεξουαλικοποίηση έχει αρνητικές επιπτώσεις σε πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της γνωστικής λειτουργίας, της σωματικής και ψυχικής υγείας, της σεξουαλικότητας, της διαμόρφωσης των τάσεων και των πεποιθήσεων του ατόμου. Αν και οι περισσότερες μελέτες έχουν γίνει στην όψιμη εφηβεία, τα αποτελέσματα φαίνεται να γενικεύονται και νεαρότερους εφήβους, οι οποίοι φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο καθώς η αίσθηση της ταυτότητας δεν είναι πλήρως διαμορφωμένη.
-------------------------------------------------------------------------------------

*Η Μπάρλου Έφη είναι παιδοψυχίατρος
**Η Άρτεμις Κ.Τσίτσικα είναι Λέκτορας Εφηβικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών