Δύσκολη υπόθεση

ΕΦΗΒΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ 

της Στέλλας Καρατζόγλου*

Συχνά, οι σχέσεις κατά την περίοδο της εφηβείας αποτελούν πρόκληση. Μου είπε ψέματα, δεν φέρθηκε σωστά, με πρόδωσε είναι κάποιες από τις φράσεις που ακούμε καθημερινά τους εφήβους να λένε.

 Η εφηβεία, τόσο από τα πρώιμα στάδια της στην ηλικία των 11 ετών όσο και στα μετέπειτα στάδια, αποτελεί μια περίοδο μετάβασης του ατόμου από την παιδική ηλικία στην ενήλικη ζωή. αυτή η αναδυόμενη ενηλικίωση όπως χαρακτηρίζεται η εφηβεία στην Ελλάδα έχει την τάση να κρατά αρκετά με τον «απογαλακτισμό» να παρατείνεται ολοένα και περισσότερο. Αυτή η μετάβαση συνδέεται με αλλαγές τόσο οργανικές όσο και κοινωνικές. Το παιδί καλείται να ανταποκριθεί σε όλα τα διαφορετικά δεδομένα που οι αλλαγές στο σώμα του φέρνουν. Ψυχολογικά, το παιδί βρίσκεται ανάμεσα σε δύο καταστάσεις. Είναι στο μεταίχμιο της παιδικής ανωριμότητας και της ενήλικής ώριμης συμπεριφοράς. Το ψέμα, η παραβατικότητα, η άρση αναστολών και η πρόκληση είναι χαρακτηριστικά που δηλώνουν ακριβώς την ανάγκη του εφήβου να πειραματιστεί για να ανακαλύψει την ταυτότητά του.

Η δημιουργία σταθερών σχέσεων σε αυτή την ηλικία είναι μια ρευστή κατάσταση. Από την μία πλευρά, οι σχέσεις που αναπτύσσει ένας έφηβος με μεγαλύτερους υφίστανται υπό το πρίσμα της αμφισβήτησης και της πρόκλησης. Προσοχή! Πρόσκληση στην εφηβεία δεν σημαίνει έλλειψη αγάπης ή σεβασμού, αλλά επιθυμία ενδοσκόπησης και ανακάλυψης των ορίων που θα διαμορφωθούν ανάμεσα στις ενήλικες πλέον σχέσεις. Οι γονείς χρειάζεται να είναι σταθεροί αλλά και κατανοητικοί σε αυτή την περίοδο ζωής των παιδιών τους. Αν βοηθά, θυμηθείτε ότι είναι μια περίοδος και όλη αυτή η πιθανότατα αβάστακτη μάχη θα καταλαγιάσει σύντομα. 

 Οι σχέσεις μεταξύ των εφήβων είναι εξίσου αν όχι περισσότερο, απαιτητικές. Τα  παιδιά σχηματίζουν τις απόψεις του σε αυτή την ηλικία σχετικά με την ηθική, την  πολιτική, την επιστήμη, την θρησκεία και κάθε άλλη πτυχή της ζωής. Ο έφηβος που  ανακαλύπτει μια συλλογιστική που βγάζει νόημα εθίζεται στον ορθολογισμό της  άποψης του με αποτέλεσμα πολλές φορές να είναι κάθετος και απόλυτος στις απόψεις  του. Τις εκφράζει μάλιστα πολλές φορές ως την μοναδική αλήθεια και μάλιστα με  τρόπο εξαιρετικά προκλητικό. Σε αυτό το ηλικιακό φάσμα ισχύει στο μέγιστο η  πεποίθηση, η δική μου γνώμη είναι η σωστή γιατί έτσι το λέω εγώ! Η αυτονομία που  αναπτύσσει ο κάθε έφηβος ανάλογα με τα δικά του χαρακτηριστικά, γίνεται μέθοδος  επιβολής στην παρέα των συνομηλίκων. Ο έφηβος απέχει πολύ από το να  συνειδητοποιήσει ότι η ώρα επιστροφής στο σπίτι είναι απλώς και μόνο ένα χρονικό σημείο. Ο Κώστας θα γυρίσει σπίτι στις 3, εγώ γιατί από τις 12; Βρε μαμά άσε με μέχρι τις 2 που θα κάτσουν και οι υπόλοιποι; Τι μπορεί να συμβεί αν καθίσω στην πλατεία 2 ώρες παραπάνω; Η άγνοια κινδύνου και η παρορμητικότητα, ασφαλώς δεν θα επιτρέψει στον έφηβο να σκεφθεί λογικά, τουλάχιστον όχι στον βαθμό που  αναμένουμε από έναν ενήλικα. Ακόμα, τα ερωτικά δράματα μεγιστοποιούνται και οι  συναισθηματικές διακυμάνσεις οξύνονται! Φίλοι μπορεί να τσακωθούν έντονα και  καινούργιες ισχυρές φιλίες να χτιστούν σε δευτερόλεπτα. Οι ορμονολογικές αλλαγές  υπερτερούν στο παιχνίδι της εμπιστοσύνης και μοναδικός οδηγός φαίνεται να είναι το  ένστικτο και η υποκειμενική αντίληψη που αισθανόμαστε για τα πράγματα και τις  καταστάσεις. 

Ως έφηβοι, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως ο δρόμος της λογικής σκέψης θα  μας οδηγήσει αποτελεσματικότερα και ασφαλέστερα στην ενηλικίωση. Ο λογικός  συλλογισμός επιπλέον, θα διευκολύνει τις σχέσεις κατά την περίοδο της εφηβείας  αφενός με τους μεγαλύτερους και αφετέρου με τους συνομηλίκους. 

 

...................................

*Η Στέλλα Καρατζόγλου είναι Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια παιδιών/εφήβων και ενηλίκων, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Αθηνών και ειδικευμένη στη Γνωσιακή-Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία (CBT).