Ιδιαίτερη επίδοση

Αφαίρεση και διαίρεση του Ελληνισμού*

Του Σαράντου Καργάκου**

Θαρρώ ότι ο Έλληνας του παρόντος κακού, ψυχρού κι ανάποδου καιρού μας από τις τέσσερεις κλασσικές πράξεις της αριθμητικής έχει ιδιαίτερη επίδοση μόνον σε δυο: Την αφαίρεση και τη διαίρεση.
Στη διαίρεση βέβαια αρχαιόθεν είχε επίδοση.Γι’ αυτό η ελληνική ιστορία, καλώς εξεταζομένη, είναι κατά κύριο λόγο πόλεμοι Ελλήνων εναντίον άλλων Ελλήνων. Η διαίρεση κατά πόλεις, κατά φυλές, κατά τόπους, κατά τάξεις, κατά αιρέσεις, κατά αθλητικές προτιμήσεις (προχείρως θυμίζω τη Στάση του Νίκα), κατά δόγματα και κόμματα είναι ιστορικό πεπρωμένο μας.

Τον Ελληνισμό της Μεγάλης Ελλάδος (που ήταν μεγαλύτερος από αυτόν της μητροπολιτικής) χρησιμοποίησαν ως πειραματόζωο οι Ρωμαίοι για να εφαρμόσουν την πολιτική του divide et regna (διαίρει και βασίλευε). Κι αφού πέτυχαν στο πρώτο πείραμα, το επεξέτειναν και στον υπόλοιπο Ελληνισμό.

Ας μη σταθούμε στη διαίρεση σε Ενωτικούς και Ανθενωτικούς χάρη στην οποία έγινε ο Μεχμέτ Β’ πορθητής της Βασιλεύουσας. Ας μην κολλήσουμε στη «δολερή διχόνοια», όπως την λέει εξορκιστικά ο Σολωμός, εξ αιτίας της οποίας παρά λίγο να σβήσει η επαναστατική φλόγα του ’21. Ας μην αναξέσουμε πληγές για τον επάρατο διχασμό που έφερε τον όλεθρο στον ελληνικό στρατό και στον μικρασιατικό Ελληνισμό. Ας ξεφύγουμε και από τον τελευταίο «οκρυόεντα επιδήμιο πόλεμο», όπως θα έλεγε και ο Όμηρος, που προκάλεσε τόσες συμφορές, υλικές και ηθικές, όσες κανείς άλλος πόλεμος. Ας ξεχάσουμε ακόμη και την πρόσφατη διαίρεση σε «μνημονιακούς» και «αντιμνημονιακούς».

Ας τα ξεχάσουμε για λίγο αυτά, και ας έλθουμε στα τωρινά, όπου όλο αλλάζουμε και όλο βουλιάζουμε. Δεν αρκεί η κομματική διαίρεση, προστίθεται και η τοπική: οι πάνω και οι κάτω Έλληνες. Και κάποιοι κρανιόκενοι ρίχνουν τον σπόρο της διαιρέσεως, προπαγανδίζοντας – κυρίως μέσω του διαδικτύου – την αυτονόμηση διαφόρων ελληνικών περιοχών. Δεν παραβλέπω το ενδεχόμενο ενός εσωτερικού σπαραγμού αλλά απλώς απορώ: Έτσι διχασμένοι θα αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του παρόντος και του μέλλοντος;

Βεβαίως οι κυβερνήσεις παίρνουν – κακώς κάκιστα – μέτρα κακά, αλλά είναι λόγος αυτός να γινόμαστε κι εμείς κακοί και να βλέπει ο ένας τον άλλο με φονικό μάτι; Ας προσέξουμε την οδήγησή μας, το βάδισμά μας, τη συμπεριφορά μας. Σκυθρωποί, βλοσυροί, «μούρτζουφλοι» κυκλοφορούμε έτοιμοι να τραβήξουμε μαχαίρι. Πετάξαμε στα σκουπίδια το χαμόγελο. Οι μόνοι που χαμογελούν είναι κάποιοι Ινδοί και Πακιστανοί στα «φανάρια» και στα βενζινοπωλεία...!

Κι ως να μην έφθανε η διαίρεση, προστέθηκε κατά τα τελευταία χρόνια και η «άθλησή» μας στην αφαίρεση. Αφού δεν προσθέσαμε καμμιά καινούργια δάφνη στο ενεργητικό μας-πέρα από κάποιες αθλητικές- αφαιρούμε τις δάφνες από το παρελθόν μας. Τα σπουδαιότερα κεφάλαια –και κεφάλια_ της ελληνικής ιστορίας έχουν μπει στο στόχαστρο κάποιων θαμνώδους αναστήματος ιστορικών και κάθε λογής διανοητών. Τίποτε όρθιο στον τόπο αυτό! Τίποτε που να εμπνεύσει στους νέους το πάθος για μια ανώτερη ζωή. Ο φθόνος προς τους μεγάλους της ιστορίας διατηρεί τους μικρούς του παρόντος, όπως ο πάγος διατηρεί το κρέας.

Επειδή κινούμεθα σήμερα με άξονα το μηδέν, μηδενίζουμε και το χθες. Πόσο ξέρουν τα σύγχρονα παιδιά την εποποιία του 1912 – 1913, το έπος του ’40 – ’41 (δεν μιλώ για την πολυβασανισμένη Αντίσταση γιατί έγινε μεγάλη «σπέκουλα» πάνω σ’ αυτή), ή πόσα ξέρουν για τα παιδιά της ΕΟΚΑ;

Oι εικονοκλάστες του παρόντος εφαρμόζουν μια συνταγή κομψότητας: Ντύνονται καλά, όταν ξεγυμνώνονται πολύ. Κι αφού γυμνώσαμε τον εαυτό μας από κάθε αξία ηθική και πνευματική (τα πανεπιστήμιά μας οδεύουν προς τον πάτο), ξεγυμνώνουμε και τις αξίες ή τους αξίους του παρελθόντος. Να τους φέρουμε όλους και όλα στα δικά μας θαμνώδη μέτρα. Δεν θέλουμε υψηλόκορμα δέντρα. Κι αν κάποτε φυτρώσει κάποιο, προσπαθούμε να το μαράνουμε ή να το κόψουμε.

Ο ελληνικός λαός έχει ένα μεγάλο προνόμιο: Ένα ωραίο μέλλον πίσω του. Μέλλον, είχε πει ο Ουγκώ, είναι το παρελθόν που μπαίνει από άλλη πόρτα. Η νέα γενιά, αν θέλει να βαδίσει σωστά, ας κλείσει τ’ αυτιά στις σειρήνες του μηδενισμού, που με κάθε τρόπο κατεδαφίζουν τους γίγαντες του χθές για να μη φαίνονται τα νανικά αναστήματα αυτών που διαφεντεύουν πνευματικά και πολιτικά το σήμερα. Όταν κάποιοι βγάζουν τις δάφνες από τους μεγάλους του χθες, αυτό δεν σημαίνει ότι προστίθενται στο δικό τους κεφάλι. 

* Δημοσιεύθηκε  στην εφημερίδα Εστία στις 31 Αυγούστου 2012
** Ο Σαράντος Καργάκος είναι ιστορικός, φιλόλογος και δοκιμιογράφος