Προκλήσεις και προτάσεις διαχείρισης

Οικογένεια και παιδί με μαθησιακές δυσκολίες

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία αυξανόμενη τάση διάγνωσης μαθησιακών δυσκολιών σε παιδιά σχολικής ηλικίας. Τα αίτια αυτής της τάσης είναι ποικίλα, αλλά θα μπορούσαμε να δώσουμε δύο βασικές εξηγήσεις σχετικά: σύγχρονα ερευνητικά-επιστημονικά δεδομένα από τη μία, αυξημένη ευαισθητοποίηση από πλευράς σχολείου και οικογένειας από την άλλη.

Όροι όπως δυσλεξία, δυσορθογραφία, δυσαριθμησία ή διάσπαση προσοχής δεν ακούγονται πια ξένοι. Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι συνήθως εγγενείς, συνδέονται με το κεντρικό νευρικό σύστημα του ατόμου και μπορούν να επηρεάσουν τομείς όπως τη μνήμη, την αντίληψη, την ανάγνωση, την ορθογραφία, την παραγωγή και επεξεργασία λόγου, την μαθηματική ικανότητα και πολλούς άλλους. Κάποιες πάλι φορές μπορούν να δημιουργούνται ή να επιτείνονται από περιβαλλοντικά αίτια (για παράδειγμα πολιτισμική αποστέρηση ή διακοπή σχολικής φοίτησης λόγω ασθένειας ή άλλων γεγονότων). 

Έτσι, παιδιά που πριν μερικές δεκαετίες θα θεωρούνταν «τεμπέλικα» ή «ζωηρά», στις μέρες μας έχουν τη δυνατότητα να πάρουν μια έγκυρη διάγνωση, η οποία  αποτελεί και την αφετηρία για τον-συχνά μακρύ αλλά τόσο σημαντικό-δρόμο της παρέμβασης.  

Παρ’ όλα αυτά, γεγονός είναι ότι μια διάγνωση μαθησιακών δυσκολιών δεν είναι πάντα ένα εύκολα αποδεκτό και διαχειρίσιμο δεδομένο για την οικογένεια. Μια διάγνωση συχνά συγχέεται με την έννοια του «προβλήματος» κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πληθώρας συναισθημάτων ανησυχίας, άγχους, σύγχυσης, ματαίωσης και αβεβαιότητας.  

Ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες ενδέχεται να δει μια διάγνωση ως «επικύρωση» της διαφορετικότητάς του και να αισθανθεί κατώτερο και λιγότερο ικανό. Ένας γονιός με τη σειρά του μπορεί να νιώσει ματαίωση για τους στόχους που είχε θέσει για το παιδί του, οι οποίοι πιθανώς να είχαν πολύ συγκεκριμένη κατεύθυνση και με τα νέα δεδομένα να φαντάζουν δυσπρόσιτοι.  

Καθώς η οικογένεια είναι ένα δυναμικό σύστημα, όπου το κάθε μέλος της συνδέεται άμεσα και επηρεάζει το άλλο, είναι σημαντικό να καλλιεργηθεί μία στάση εξοικείωσης, κατανόησης και αποδοχής των μαθησιακών δυσκολιών ενός παιδιού. Να δημιουργηθεί μια κουλτούρα στήριξης και ενίσχυσης, δίχως προκατάληψη και αρνητισμό. Μία κουλτούρα που θα βοηθήσει το παιδί να προχωρήσει, να δημιουργήσει και να εξελιχθεί, παρά τα πιθανά εμπόδια που οι δυσκολίες του μπορούν να του δημιουργήσουν.  

Ακολουθούν μερικές ιδέες για στοιχεία που οι γονείς ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες θα μπορούσαν να λάβουν υπόψη στην προσπάθειά τους να το υποστηρίξουν:

● Σεβαστείτε τους ρυθμούς και τα όρια του παιδιού σας στον μαθησιακό τομέα, ακόμα και αν διαφέρουν από εκείνα των αδερφών του ή των συμμαθητών του.

● Αναγνωρίστε και καθρεφτίστε του τα βήματα προόδου του, όσο μικρά και αν είναι αυτά.

● Βοηθήστε το να ανακαλύψει και να καλλιεργήσει τις κλίσεις και τις ικανότητές του, ακόμα και αν αυτές δεν αφορούν τον μαθησιακό τομέα (πχ σπορ, τέχνες).

● Ενισχύστε την αυτοπεποίθησή του, τονίζοντάς του τα θετικά του στοιχεία. Συχνά τείνουμε να ξεχνάμε τη σημασία της επιδοκιμασίας ποιοτήτων και αρετών της προσωπικότητας και «μετράμε» μόνο την αξία συγκεκριμένων επιτευγμάτων.

● Αποφύγετε συγκρίσεις με άλλα παιδιά, οι οποίες δεν οδηγούν πουθενά και συχνά πληγώνουν.

● Ακούστε προσεκτικά τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς και τα συναισθήματα του παιδιού, είτε θετικά είναι αυτά, είτε αρνητικά. Συζητήστε ενεργητικά μαζί του για αυτά που το απασχολούν. Η σχέση με την οικογένεια είναι ίσως η βασικότερη πηγή υποστήριξης και ασφάλειας  για εκείνο.

● Δημιουργήστε μια σχέση ανοιχτού διαλόγου και εμπιστοσύνης με το σχολείο και τους θεραπευτές του. Αποτελούν πολύ σημαντικά κομμάτια στην όλη προσπάθειά του για καλλιέργεια των δεξιοτήτων του και πρόοδο.

● Πάνω από όλα μην ξεχνάτε ότι το παιδί είναι μια αυτόνομη προσωπικότητα, με δικά του χαρακτηριστικά, αρετές, όνειρα και επιθυμίες, διαφορετικά από αυτά που ενδέχεται να έχετε σκεφτεί ή φανταστεί εσείς για αυτό.

 ΠΗΓΗ: ΧΑΜΟΓΕΛΟ του ΠΑΙΔΙΟΥ