Γιόχαν Κρόιφ

Ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» έπεσε στη γη*

Του  Γιώργου Χούπη**

Οι μυημένοι στα μυστήρια της στρογγυλής θεάς θα θυμούνται πάντα τον Γιόχαν Κρόιφ ως τον πιο συναρπαστικό Ευρωπαίο ποδοσφαιριστή του 20ού αιώνα

Γιόχαν Κρόιφ, ο «Ιπτάμενος Ολλανδός», ο παιδικός ήρωας πολλών εκατομμυρίων φίλων του ποδοσφαίρου σε ολόκληρο τον πλανήτη, έφυγε από τη ζωή την Πέμπτη σε ηλικία 69 χρόνων, νικημένος από τον καρκίνο. 

 Ενας θρύλος του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, ένας αθλητής που είχε όλα αυτά τα στοιχεία που τον χαρακτήρισαν ως μοναδικό. Τεχνική, εξυπνάδα, δυνατό χαρακτήρα. Ηταν απλά, ο ποδοσφαιριστής που έκανε τη διαφορά σε μια ομάδα. Το απέδειξε στον Αγιαξ, στην Μπαρτσελόνα, στην Εθνική Ολλανδίας, σε εκείνο το αλησμόνητο Μουντιάλ του 1974, στα γήπεδα της Γερμανίας.  

Ο Γιόχαν Κρόιφ έδινε τους τελευταίους μήνες τη μάχη με τον καρκίνο. Τον περασμένο Οκτώβριο είχε ανακοινώσει ο ίδιος ότι είχε διαγνωστεί με καρκίνο στους πνεύμονες. Πριν από μερικές εβδομάδες αστειευόμενος είχε πει πως προηγούνταν 2-0 του καρκίνου. Δυστυχώς όμως έγινε η ανατροπή... 

 Το μεγάλο πάθος του ήταν το ποδόσφαιρο. Αυτό ήταν που τον ανέδειξε. Υπήρξε όμως και κάτι άλλο που τον κατέστρεψε. Το τσιγάρο. Ηταν μανιώδης καπνιστής, είχε ανάψει μάλιστα τσιγάρο και μέσα στα αποδυτήρια! Κάποτε, όταν ήταν πλέον προπονητής, τον ρώτησαν αν επιτρέπει στους παίκτες του να καπνίζουν. «Αν είναι τόσο καλοί όσο ήμουν εγώ, ας κάνουν αυτό που θέλουν» απάντησε. 

 Τα προβλήματα υγείας εμφανίστηκαν πολύ νωρίτερα. Ηταν Φεβρουάριος του 1991, προπονητής της Μπαρτσελόνα, όταν υποβλήθηκε σε επέμβαση καρδιάς. Οι γιατροί το πρώτο ζήτημα που του ξεκαθάρισαν ήταν: «Το τσιγάρο θα σε σκοτώσει». Εκείνη την περίοδο η πίεση ήταν μεγάλη και ο Κρόιφ κάπνιζε ολοένα και περισσότερο. 

 Στα λόγια των γιατρών, προστέθηκε και η επιμονή της γυναίκας του και έτσι το τσιγάρο αντικαταστάθηκε από γλειφιτζούρι! Ο ίδιος το είχε παραδεχθεί: «Το ποδόσφαιρο μου έδωσε τα πάντα. Το τσιγάρο σχεδόν μου τα πήρε όλα». 

 Ο Γιόχαν Κρόιφ γεννήθηκε στις 25 Απριλίου 1947 στο Αμστερνταμ, σε ένα φτωχό σπίτι, το οποίο είχε όμως ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Ηταν δίπλα στο γήπεδο του Αγιαξ. Η μητέρα του, που είχε καταφέρει να προσληφθεί ως καθαρίστρια στον Αγιαξ, πέτυχε να πείσει τους ανθρώπους της ομάδας να δοκιμάσουν τον γιο της στην ομάδα. Ο 12χρονος Γιόχαν περνάει την πόρτα των ακαδημιών του Αγιαξ και σύντομα όλοι καταλαβαίνουν ότι έχουν να κάνουν με ένα αστείρευτο ταλέντο. Ο μικρός εντυπωσιάζει τους πάντες με την ταχύτητα, τον τρόπο που διαβάζει το παιχνίδι, τον αέρινο τρόπο που κινείται στο γήπεδο. 

 Ετσι ακριβώς αρχίζει η ιστορία του Γιόχαν Κρόιφ. Πρόκειται για τον θρύλο του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου της εποχής του Ρίνους Μίχελς, αλλά και του εμπνευστή του παιχνιδιού κατοχής της σημερινής Μπαρτσελόνα. Αλλωστε και το όραμα της περίφημης σχολής της Μασία από αυτόν είχε ξεκινήσει. 

 Με τον Αγιαξ κατέκτησε το πρώτο πρωτάθλημα το 1966. Ακολούθησαν άλλα επτά μέχρι το 1983, όταν επέστρεψε στην Ολλανδία. Χωρίς αμφιβολία, οι μεγάλες στιγμές του είναι η κατάκτηση τριών Κυπέλλων Πρωταθλητριών - το πρώτο το 1971 κόντρα στον Παναθηναϊκό. 

 Ιδιαίτερο κομμάτι στην ποδοσφαιρική καριέρα του Κρόιφ είναι η εθνική ομάδα, τη φανέλα της οποίας φόρεσε 48 φορές και πέτυχε 33 γκολ. Στο Μουντιάλ του 1974 οδήγησε την Ολλανδία στον τελικό, όπου ηττήθηκε 2-1 από την (τότε) Δυτική Γερμανία. Συνολικά στην καριέρα του πέτυχε 392 γκολ σε 520 παιχνίδια. Συνήθως αγωνιζόταν με τον αριθμό 14 στην πλάτη, ενώ όταν η αρίθμηση ήταν από το 1 έως το 11, φορούσε το 9.   

 Μπαρτσελόνα 

 Αυτός που της έδωσε το κλειδί της μεγάλης ομάδας

Το καλοκαίρι του 1973 μετακόμισε στη Βαρκελώνη για να γίνει μέλος της Μπαρτσελόνα. Με τους Μπλαουγκράνα αγωνίστηκε πέντε χρόνια κατακτώντας πρωτάθλημα και Κύπελλο. Ακολούθησαν δύο χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες (Λος Αντζελες και Ουάσιγκτον), επιστροφή για λίγο στην Ισπανία και τέλος στην Ολλανδία όπου αγωνίστηκε για τελευταία φορά με τη φανέλα της Φέγενορντ, με την οποία μάλιστα κατέκτησε πρωτάθλημα και Κύπελλο (1984). Το 1999 αναδείχτηκε κορυφαίος ποδοσφαιριστής του αιώνα και παράλληλα κορυφαίος ολλανδός αθλητής του αιώνα. 

Ως προπονητής κατέκτησε με τον Αγιαξ το Κύπελλο Κυπελλούχων το 1987, αλλά τη σπουδαία καριέρα την έκανε στην Μπαρτσελόνα, στον πάγκο της οποίας έμεινε οκτώ χρόνια. Με την Μπαρτσελόνα κατέκτησε τέσσερα πρωταθλήματα Ισπανίας, ένα Κύπελλο, τρία ισπανικά Σούπερ Καπ, ένα Κύπελλο Κυπελλούχων και ένα Κύπελλο Πρωταθλητριών. Ήταν ο άνθρωπος που εμπνεύστηκε τη σημερινή μορφή παιχνιδιού της καταλανικής ομάδας που έχει κλειδί την κατοχή της μπάλας.

* Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ το Σάββατο 26 Μαρτίου 2016
**  Ο Γιώργος Χούπης είναι δημοσιογράφος ειδικευμένος στα αθλητικά