Γνώρισε και αξιολόγησε

Το τρόφιμο και  τα συστατικά του!

Αν μέχρι τώρα δεν παρατηρούσες τα συστατικά των τυποποιημένων τροφίμων που συνηθίζεις να καταναλώνεις, είναι καιρός να ξεκινήσεις! Θα εκπλαγείς με το πόσα πολλά και διαφορετικά συστατικά μπορεί να περιέχει ένα τρόφιμο.
Για να ενημερώνεσαι, λοιπόν, για το τι ακριβώς τρως, αλλά και για να μπορείς να αξιολογείς την ποιότητα ενός τυποποιημένου τροφίμου, αρκεί να διαβάσεις τη λίστα με τα συστατικά του, την οποία συνήθως θα βρεις στο πίσω μέρος της συσκευασίας του.

Το πρώτο που πρέπει να γνωρίζεις είναι ότι στη λίστα αυτή τα συστατικά του τροφίμου αναγράφονται κατά σειρά βάρους, δηλαδή πρώτα αναφέρονται τα συστατικά που περιέχονται σε μεγαλύτερη ποσότητα στο τρόφιμο και τελευταία εκείνα που περιέχονται σε μικρότερη ποσότητα. Επομένως, καταλαβαίνεις ότι συστατικά που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της λίστας καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό και τη θρεπτική αξία του τροφίμου. Με βάση την παρατήρηση αυτή, τρόφιμα που στις πρώτες θέσεις των συστατικών τους αναγράφονται οι λέξεις «ζάχαρη» ή «σάκχαρα» (δηλαδή τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη) και «λίπος/η», «λιπαρά», «λάδι/α», «έλαιο/α», «μαργαρίνη» ή «βούτυρο» (δηλαδή τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος) είναι πλούσια σε θερμίδες, επομένως καλό είναι να τα καταναλώνεις περιστασιακά, με στόχο να διατηρήσεις το βάρος σου σε υγιή επίπεδα.

Φυσικά, δεν αρκεί μόνο να ξέρεις αν ένα τρόφιμο είναι πλούσιο ή όχι σε λίπος, αλλά είναι ακόμα πιο σημαντικό να αξιολογήσεις την ποιότητα του λίπους αυτού. Γενικά, έχε κατά νου ότι οι φράσεις «στερεοποιημένα λίπη ή έλαια», «μερικώς υδρογονωμένα (φυτικά) λίπη ή έλαια» και «ζωικό λίπος», «ζωικά λιπαρά», «βούτυρο» στη λίστα με τα συστατικά ενός τροφίμου συνεπάγονται την περιεκτικότητά του σε χειρότερης ποιότητας λιπαρά οξέα (τρανς και κορεσμένα), τα οποία είναι επιβαρυντικά για την υγεία της καρδιάς σου. Τέτοιες εκφράσεις θα βρεις στη λίστα με τα συστατικά κάποιων αλμυρών και γλυκών σνακ (π.χ. κράκερ ή μπισκότα), αλλά και σε μαργαρίνες και έτοιμες σάλτσες ή σως του εμπορίου. Από την άλλη, τρόφιμα που περιλαμβάνουν «ελαιόλαδο» στα συστατικά τους αποτελούν καλύτερες επιλογές, καθώς περιέχουν καλής ποιότητας λιπαρά οξέα (μονοακόρεστα και πολυακόρεστα).

Αυτό το ήξερες;

Εκτός από τη λέξη «ζάχαρη», άλλες ονομασίες σακχάρων που ίσως δεν γνωρίζεις είναι οι εξής: «γλυκόζη», «σιρόπι γλυκόζης», «φρουκτόζη», «σιρόπι φρουκτόζης», «δεξτρόζη», «μαλτόζη», «σουκρόζη», «σακχαρόζη», «μελάσα», «μερικώς υδρολυμένο άμυλο», «τροποποιημένο άμυλο», «σιρόπι αμύλου», «σιρόπι καλαμποκιού», «σιρόπι βύνης» και «εκχύλισμα βύνης». Αντιθέτως, η φράση «ολικής άλεσης» στη λίστα με τα συστατικά ενός τροφίμου (π.χ. «αλεύρι ολικής άλεσης») δηλώνει την υψηλή του περιεκτικότητα σε διαιτητικές (φυτικές) ίνες, οι οποίες, σε αντίθεση με τα σάκχαρα, έχουν πολλά οφέλη για την υγεία σου! Θυμήσου, επίσης, ότι τρόφιμα που περιέχουν «καστανό ρύζι» και «βρώμη» ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία, παρότι δεν αναφέρεται η φράση «ολικής άλεσης» στα συστατικά τους.

Κάνε εξάσκηση, προσπαθώντας να εντοπίσεις τέτοιες λέξεις ή φράσεις στη λίστα με τα συστατικά τυποποιημένων τροφίμων που συνηθίζεις να καταναλώνεις!

ΠΗΓΗ: ΕΥΖΗΝ - Πρόγραμμα του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου με αποδέκτη το μαθητικό πληθυσμό.