Συνήθεια των «μήντια»

 Ἡ ρητορικὴ τοῦ... καβγᾶ!

του Σαράντου Καργάκου*

Πέρα ἀπὸ τὴ ρητορικὴ τῆς ζητιανιᾶς ποὺ ἀπολαμβάνουμε χορταστικὰ ὅσοι ἔχουμε τὴν οἰκονομικὴ ἄνεση νὰ χρησιμοποιοῦμε ὡς μέσο μεταφορᾶς τὸν «Ἠλεκτρικὸ», διαπιστώνουμε ὅτι στὴ χώρα μας ἀναπτύσσεται, χάρη στὴν εὐρεῖα διάδοση τῶν «μήντια», καὶ ἡ ρητορικὴ τοῦ καβγᾶ. Συχνὰ μάλιστα οἱ δῆθεν συνομιλητὲς δὲν καβγαδίζουν,... γαβγίζουν! Μὲ τὶς ὑλακὲς τους προσπαθεῖ ὁ ἕνας νὰ καλύψει τὶς ὑλακὲς τοῦ ἄλλου. Καὶ ἐπειδὴ αὐτὸς ὁ καβγατζίδικος τρόπος συζητήσεως ἀνεβάζει τὴν ἀκροαματικότητα, οἱ δημοσιογράφοι – ὀργανωτὲς τῶν συζητήσεων αὐτῶν καλοῦν τοὺς πιὸ ἐριστικοὺς, τοὺς πιὸ ὀξύτονους καὶ ὀξύχολους συνομιλητὲς, τοὺς ὁποίους μάλιστα ἐρεθίζουν γιὰ νὰ εἶναι πιὸ... γαβγιστικοί! Δὲν ἔχουν λείψει καὶ περιπτώσεις συμπλοκῆς. 

Μὲ τὴ ρητορικὴ αὐτὴ πλουτίζεται τὸ σύγχρονο λεξιλόγιο μὲ νέου τύπου λέξεις ἀπροσδιορίστου σημασίας καὶ καταγωγῆς, λέξεις δηλωτικὲς «εὐγενοῦς» καὶ «εὐπρεποῦς» ἀγωγῆς. Πρόσφατα ἄκουσα τὴ λέξη «μοῦφα» ποὺ δὲν ἀπαντᾶ στὴν παλιὰ μας ἀργκό, λέξη ποὺ μᾶλλον σημαίνει ὅ,τι παλαιότερα λέγαμε «μάπα» ἤ γενικὰ κάτι παραπλανητικό.

Κάποιοι ἀρχαῖοι ἀφελῶς θεωροῦσαν τὸν πολιτικὸ σὰν πρῶτο παιδαγωγὸ τοῦ λαοῦ, μὲ τὴν ἔννοια πὼς αὐτὸς, λόγῳ αἴγλης καὶ ἐπιρροῆς, θὰ διέχεε στὸ λαὸ αὐτὸ ποὺ ὀνομάζουμε πολιτικὸ ἦθος ἤ πολιτικὸ πολιτισμό. Ἄν σήμερα, χάρη στὶς νέες κατακτήσεις τῆς διαδικτυακῆς τεχνολογίας μποροῦν νὰ φθάσουν οἱ πολιτικές μας συζητήσεις ὥς τὰ Ἠλύσια Πεδία καὶ ἄν οἱ ἐκλεκτοὶ ἀπὸ τοὺς προγόνους μας ἄκουγαν ὅσα ἀκοῦμε ἐμεῖς, ἀσφαλῶς θὰ σχημἀτιζαν ἄλλη ἀντίληψη γιὰ τὴν πολιτικὴ. Ὅτι δηλαδὴ ὄχι μόνον δὲν ἠθο-ποιεῖ ἀλλὰ ἀπεναντίας κακοποιεῖ καὶ τὸ πολιτικὸ καὶ τὸ κοινωνικὸ ἦθος. Ἐπειδὴ νεώτερος εἶχα ἀσχοληθεῖ μὲ ζωοφυσικὲς μελέτες (ἔχω συγγράψει μάλιστα καὶ εἰδικὸ βιβλίο μὲ τίτλο «Ἑλληνικὴ Ζωονομία»), γιὰ λόγους καθαρὰ ἐπιστημονικοὺς παρακολουθῶ ποῦ καὶ ποῦ συζητήσεις πολιτικῶν ἤ πολιτικολογούντων πολιτῶν κατὰ τὶς βραδινὲς ὧρες στὸ «γυαλί». Ἐπειδὴ ἡ ἤρεμη ἀνταλλαγὴ ἀπόψεων, καθὼς καὶ ὁ στρωτὸς καὶ σωστὸς λόγος εἶναι μιὰ δύσκολη ὑπόθεση, ὁ πλέον ἀδύνατος σὲ ἐπιχειρήματα καὶ μυαλό ὑψώνει τὴ φωνὴ, διακόπτει τὸν συνομιλητὴ ἤ μιλᾶ παράλληλα μὲ αὐτὸν γιὰ νὰ μὴν τὸν ἀφήσει νὰ ἀκουστεῖ.

Ὁ  Δημοσθένης εἶχε πεῖ ὅτι οἱ ἀνάπηροι πνευματικὰ «ἀναβαίνουσι ἐπὶ τὴν φωνὴν» δηλαδὴ ὑψώνουν τὴ φωνὴ, γιὰ τὸν ἴδιο λόγο ποὺ οἱ ἀνάπηροι σωματικὰ ἀνεβαίνουν στὰ ὑποζύγια. Ὅποιος δὲν μπορεῖ νὰ μιλήσει καὶ νὰ ἐπιχειρηματολογήσει σὲ χαμηλὸ καὶ ἤπιο τόνο, καταφεύγει σὲ μιὰ ἐπιθετικὴ ὁμιλία ποὺ συχνότατα ἐμπλουτίζεται μὲ ὑβριστικὰ καρυκεύματα. Ὁ  Ὅμηρος, ὁ πρῶτος καὶ μέγιστος τῶν Ἑλλήνων παιδαγωγὸς, προβάλλει σὰν ὑπόδειγμα πολιτισμένου ὁμιλητὴ τὸν Νέστορα λέγοντας: «Τοῦ δ’ ἀπὸ στόματος γλυκίων μέλιτος ρέεν αὐδὴ» (=ἀπό τὸ στόμα τοῦ ὁποίου ἔρρεε λόγος γλυκύτερος ἀπό μέλι). Ἀπό τὸ στόμαὅμως πολλῶν ἐπιφανῶν πολιτικῶν μας αὐτὸ ποὺ ρέει εἶναι ἡ κραυγὴ, εἶναι ἡ ἰαχὴ, συχνὰ μάλιστα καὶ ἡ ἀπειλὴ. Αὐτὴ ἡ καβγατζίδικη ρητορικὴ ἔχει μεταφερθεῖ καὶ στὴν Βουλή, μὲ ἀποτέλεσμα ὁ ἀφελὴς πολίτης νὰ ἀπορεῖ: οἱ Τοῦρκοι, οἱ Σκοπιανοὶ, οἱ Ἀλβανοί εἶναι οἱ περισσότερο ἐχθροὶ μας ἤ ἐμεῖς γιὰ τοὺς ἄλλους... ἐμεῖς;

Σὲ παλαιότερη ἐποχὴ ὅπου ὑπῆρχε ἀκόμη κόκκος μυελοῦ στὸ κεφάλι τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ εἶχε διατυπωθεῖ μιὰ παροιμία σοφὴ: «Ρωμέικος καβγάς, τούρκικος χαλβάς». Ὅσο ἐμεῖς θὰ τρωγόμαστε γιὰ τίς ἔμφυλες ταυτότητες,γιὰ τὸ ποιὸς θὰ κρατᾶ στὶς παρελάσεις τὴ σημαῖα, τόσοι οἱ Τοῦρκοι θὰ μᾶς τρῶνε μὲ πολλοὺς καὶ ποικίλους τρόπους. ῎Ηδη πολλὰ ἀξιόλογα σὲ μόρφωση παιδιά, λόγῳ ἀναδουλειᾶς, μεταναστεύουν στὴν Τουρκία. Καὶ ἡ Τουρκία μᾶς στέλνει σὰν ἀντίδωρο φορτία λαθρομεταναστῶν, ποὺ δὲν ἔχουμε χῶρους νὰ τοὺς στεγάσουμε καὶ τρόφιμα νὰ τοὺς χορτάσουμε.Ὁ λαὸς μας, ὡς πληθυσμιακὸ σύνολο, ἀργοσβήνει, γεροντοποιεῖται. Σὲ λίγα χρόνια οἱ μεγαλύτεροι ἀμιγῶς ἑλληνικοὶ οἰκισμοἰ θὰ εἶναι τὰ... νεκροταφεῖα! Καὶ ὅμως οἱ πολιτικοὶ μας, ἀντὶ νὰ προβληματισθοῦν πάνω στὸ ζήτημα αὐτὸ, συνεχίζουν τὴ ρητορικὴ τοῦ καβγᾶ καὶ πουπουλομαδιοῦνται σὰν τὶς κόττες ποὺ γεννοῦν... διπλᾶ αὐγά! Αὐτά...

ΠΗΓΗ: www.sarantoskargakos.gr/

…………………………..

*Ο Σαράντος Καργάκος (1937, Γύθειο - 14 Ιανουαρίου 2019, Αθήνα) ήταν ιστορικός, φιλόλογος και δοκιμιογράφος. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΚΟΝΤΡΑ, στις 17 Δεκεμβρίου 2017.