«Oικονομία της φύσης, εθελοτυφλία, συμφέρον»,

 Οταν το Σήμερα αφανίζει το Αύριο

του  Μάριου Πλωρίτη*

ΘΕΛΕΤΕ να το πείτε «οικονομία της φύσης», θέλετε να το πείτε «εθελοτυφλία», θέλετε να το πείτε «συμφέρον», ένα είναι βέβαιο: πως η έγνοια για το δύσβατο Σήμερα μάς εμποδίζει να νοιαστούμε για το επερχόμενο, τραχύτατο Αύριο. Κι όταν λέω «Αύριο», δεν εννοώ, βέβαια, το άμεσο μέλλον του κάθε ατόμου, οικογένειας, ομάδων, χώρας κλπ. Εννοώ το γενικότερο Αύριο του είδους Ανθρωπος αλλά και της ακόμα γενικότερης έννοιας Επίγεια Ζωή που, στην εποχή μας, απειλούνται όσο ποτέ.

ΜΠΟΡΕΙ αυτή η «αδιαφορία» να είναι κατανοητή όταν αφορά τους «μη προνομιούχους», που η καθημερινή πάλη τους για τον επιούσιο δεν τους αφήνει περιθώρια για άλλες σκέψεις. Μπορεί, πάλι, ν’ αποτελεί συμμόρφωση με τη βιβλική εντολή, «Μη μεριμνήσητε εις (δια) την αύριον· η γαρ αύριον μεριμνήσει το εαυτής· αρκετόν τη ημέρα η κακία αυτής» (Μην αγωνιάτε για το αύριο, γιατί η αυριανή μέρα θα έχει τις δικές της αγωνίες. Φτάνουν οι έγνοιες της κάθε μέρας1).

Δυστυχώς, όμως, οι «κακίες», οι κακότητες της σήμερον και της κάθε μέρας εγκυμονούν τα κάκιστα και τα χείριστα για το αύριον. Για όλους. Οπου Γης.

H ΠΡΟΟΔΟΣ, η τεχνολογία, όταν υπηρετεί την ακατάσχετη ικανοποίηση συμφερόντων, έχει παγκοσμιοποιήσει τον άμεσο κίνδυνο καταστροφής εμψύχων και αψύχων στον βωμό του μέγιστου και άμεσου κέρδους. Ετσι που δεν υπάρχουν πια μόνο ατομικά, τοπικά, «εθνικά» προβλήματα αλλά και (προπάντων) προβλήματα κοινά για όλους τους παροικούντας την Υφήλιον.

Το ευγενικό «έμβλημα» του Ρωμαίου κωμωδιογράφου Τερέντιου «Ανθρωπος είμαι, και τίποτα το ανθρώπινο δεν μου είναι ξένο»2, από έκφραση πανανθρώπινης συμπάθειας, συμμετοχής στα παθήματα όλων των άλλων, παίρνει σήμερα διαστάσεις κραυγής αγωνίας μπροστά σε ολέθρους που κρέμονται πάνω απ’ τα κεφάλια των πάντων. Και το μυριάκις χειρότερο: τους ολέθρους αυτούς τους κατασκευάζουν όλοι και, προπάντων, οι «προνομιούχοι» και οι ηγέτες της ανθρώπινης συνομοταξίας, κάθε φυλετικού, πολιτικού, «ιδεολογικού» χρώματος.

ΖΟΥΜΕ λ.χ. με τον καθημερινό τρόμο της τρομοκρατίας, μια και δεν ξέρουμε πού, πότε, πώς, κοντά μας ή μακριά μας, θα χτυπήσουν οι «μαχητές του Τζιχάντ». Αλλά τι είναι οι βόμβες ή οι επιθέσεις των τρομοκρατών μπροστά στις βόμβες μυριο-τόννων, που χαλκεύουμε κάθε μέρα, κάθε ώρα, όλοι μας εναντίον όλων, όχι από άγνοια αλλά εν πλήρει γνώσει, για να υπηρετήσουμε μεγάλα ή μικρά συμφέροντα, παίζοντας το πιο μακάβριο «κρυφτό» μ’ αυτούς;

Ποιος δεν συμβάλλει, περισσότερο ή λιγότερο, στην καλπάζουσα μόλυνση αέρα, ξηράς, ποταμών, θαλασσών – όλων των στοιχείων που αποτελούν την ανάσα μας και την τροφή μας; Ποιος δεν συμβάλλει (ή αποδέχεται αδιαμαρτύρητα, που κάνει το ίδιο) στην καταστροφή των δασών… στη μείωση των υδάτινων πόρων… στο φαινόμενο του «θερμοκηπίου»… στην άλογη κατανάλωση ενέργειας… στον ανεξέλεγκτο αφανισμό χιλιάδων ζωικών ειδών… στην ασύδοτη οικοδόμηση και στη μείωση της καλλιεργήσιμης γης… στην καταστροφή του όζοντος… κι άλλα κι άλλα, που προοιωνίζουν την τραγική ανατροπή του επίγειου βίου, την κατάρρευση του οικοσυστήματος, τεράστιες πλημμύρες, ακόμα και εξαφανίσεις παράκτιων περιοχών και χωρών;

ΠΟΙΟΣ μπορεί ν’ αρνηθεί πως, γι’ αυτή την «Αποκάλυψη», είμαστε όλοι υπεύθυνοι – από τα κράτη και τους ηγέτες τους που υπηρετούν τεράστιες μολυντικές και φονικές βιομηχανίες και επιχειρήσεις, καταστρέφοντας τη χλωρίδα και την πανίδα… ως τους «μικρο-πολίτες», ψαράδες και κυνηγούς που εξοντώνουν («παράνομα») χιλιάδες επίγεια και ενάλια είδη, για το μεροκάματο ή για το κέφι τους;

Ο καθένας αποκομίζει σήμερα πελώρια ή μικρά κέρδη, εξουσία και δύναμη (που, κι αυτές, σε κέρδη μεταφράζονται) και όλοι αδιαφορούν αν οι εκπομπές αερίων, τα απόβλητα, τα τσεκούρια, οι πυρσοί, τα βόλια ή τα καμάκια τους συμπράττουν στην καταστροφή του Αύριο. Ενός Αύριο, όπου δεν θα υπάρχει χώρος να ζήσουν οι απόγονοί τους, όπου δεν θα υπάρχει αέρας ν’ ανασάνουν, νερό να πιουν, θηράματα να τους θρέψουν. Ενός Αύριο που, μπροστά του, όλοι οι βιβλικοί κατακλυσμοί, όλες οι ορδές των βαρβάρων, όλες οι επιδημίες «μαύρου θανάτου», θα μοιάζουν επιτραπέζια παιχνίδια…

ΠΑΣΧΙΖΟΝΤΑΣ οι «μικροί», λυσσώντας οι «μεγάλοι» για το κερδοφόρο Σήμερα, δεν βλέπουμε – ή αν βλέπουμε, δε νοιαζόμαστε – για το αποτρόπαιο Αύριο, που θα είναι αποκλειστικά έργο των χειρών μας.

Αλλοτε, οι άνθρωποι έλεγαν πως «χτίζουν το μέλλον», προσδοκώντας «τα Αύριο που τραγουδούν». Σήμερα, σκάβουμε μνήματα για τα Αύριο, που δεν θα έχουν ούτε καν φωνή για να οιμώζουν, να θρηνούν – και να καταριούνται…

...........................

* Ο Μάριος Πλωρίτης (πραγματικό όνομα: Μάριος Παπαδόπουλος, 19 Ιανουαρίου 1919 – 29 Δεκεμβρίου 2006) ήταν δημοσιογράφος-επιφυλλιδογράφος, κριτικός, μεταφραστής, λογοτέχνης, και θεατρικός σκηνοθέτης. Το άρθρο του δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ την 20η Ιουνίου 2004.

…………………………

1. Ματθαίου, Στ, 34. Μετάφρ. Βιβλικής Εταιρείας, 1985. – 2. Αυτοτιμωρούμενος, A´ Πράξη, Σκηνή 1, στ. 2. – Βλ. πρόσφατα, το διεξοδικό άρθρο του κ. Θ. Ντόκου, «Το Βήμα», 12.6.2004.