29 Νοεμβρίου του 1822

  ΠΑΡΑΜΟΝΗ Τ'ΑΓΙΑΝΤΡΕΟΣ

Η νύχτα είναι ασέληνη και ο Θεός ρίχνει ασταμάτητα. Οι Τούρκοι έχουν κατέβει από το Παλαμήδι στο Ναύπλιο για να συσκεφθούν μετά από δίχρονη πολιορκία, για την απάντηση που θα δώσουν στην επιστολή του Γέρου του Μοριά, για να φύγουν ελεύθεροι και να σωθούν. Ο Στάϊκος Σταϊκόπουλος, «ο φουντοθειάφης» όπως τον αποκαλούσε η Μπουμπουλίνα, δεν χάνει την ευκαιρία. Απόψε θα πάρει το Παλαμήδι.

Ο Στάικος Σταϊκόπουλος εμψυχώνει τα παλληκάρια του με τούτα τα λόγια: «Στρατιώτες του Χριστού και της πατρίδας, η ημέρα τ’ Αγιαντρέα πρέπει να φωτίσει τους Έλληνες λεύτερους. Αλλά το Ανάπλι, που το μολεύει η πατούσα των αγαρηνών, αντιστέκεται ακόμα και φαίνεται να ξαστοχάει την παλληκαριά σας. Μωραΐτες, ομπρός, ας γιορτάσουμε σήμερα τη γιορτή τ’ Αγιαντρέα, που μας προστατεύει, πατώντας το πιο δυνατό κάστρο των οχτρών μας. Οι γενναίοι, που κλείνουνε στα σωθικά τους τη φλόγα της λευτεριάς, ας σαλτάρουνε πρώτοι μαζί μου στο Παλαμήδι».

Ύστερα ο καπετάν Στάϊκος αρχίζει το ανέβασμα ύψους 216 μέτρων. Ησυχία παντού. Φέρνουν την ξύλινη σκάλα και την τοποθετούν στο χαμηλότερο μέρος του τείχους. Ο Αϊβαλιώτης Δημ. Μοσχονησιώτης προθυμοποιείται να ανέβει πρώτος στα τείχη. Κάνει το σημείο του Σταυρού και πηδάει μέσα στην ντάπια. Διακρίνει ένα αμυδρό φως στο βάθος και κάνοντας πάλι το σημείο του Σταυρού, πλησιάζει στο φυλάκιο.

Με γρήγορες κινήσεις εξουδετερώνει τη φρουρά και δίνει το σύνθημα στους Έλληνες που ακολουθούν να εφορμήσουν κι αυτοί και να ολοκληρώσουν την άλωση του Παλαμηδιού.

Ο καπετάν Στάϊκος με τους 80 στρατιώτες του ανεβαίνει τη σκάλα παίρνοντας μαζί του και έναν Κρανιδιώτη γέροντα χτίστη, το Μανώλη Σκρεπετό, που είχε δουλέψει στο Παλαμήδι και το γνώριζε καλά.

Πηδάνε μέσα και με λοστάρια ανοίγουν τη σιδερένια πόρτα του προμαχώνα. Απ’ αυτήν μπήκαν και οι υπόλοιποι 270 άντρες με τον Θανάση Σταϊκόπουλο. Τοβίλ ντάπια, Καρά ντάπια, Τζιδάρ ντάπια όλες μία προς μία πέφτουν σε χέρια ελληνικά.

Το κάστρο πάρθηκε εκείνη τη νύχτα. Και ήταν το κάστρο αυτό, από τα πιο τρανά της ανατολικής Μεσογείου.

Οι Τούρκοι, βλέποντας πως οι Έλληνες κυρίευσαν το Παλαμήδι, κατεβαίνουν τα 999 σκαλιά και μπαίνουν στ'Ανάπλι.

Είχε πια φωτίσει: 30 Νοεμβρίου του 1822.

Η φήμη του Πορθητή Σταϊκόπουλου φτερούγισε παντού. Το νεαρό παλληκάρι από τη Ζάτουνα Γορτυνίας, ο Σταϊκούλης όπως τον έλεγαν χαϊδευτικά με ένα τολμηρό ρεσάλτο κυρίευσε το Παλαμήδι ανήμερα ταγιαντρεός.

Την ίδια μέρα η προσωρινή διοίκηση, τιμώντας τον για τα κατορθώματά του, τον προβίβασε από Χιλίαρχο, στον ανώτερο βαθμό του Στρατηγού. Ο Στάικος Σταϊκόπουλος σε ηλικία 24 ετών, ονομάστηκε Στρατηγός Στάικος Σταϊκόπουλος.

Η βροχερή νύχτα της 29ης προς την 30ή Νοεμβρίου 1822 είναι από τις πιο λαμπρές σελίδες της ιστορίας μας. Το Ναύπλιο ίσαμε σήμερα ακτινοβολεί τη δόξα εκείνης της ημέρας και των έργων που λάμπρυναν και την πολεμική ισχύ αλλά και το ελληνορθόδοξο πνεύμα.

Κείμενο: Λαογραφικός Σύλλογος «Μωραΐτες εν Χορώ»