Το παρελθόν δεν υπάρχει

ΜΗΝ ΣΕ ΤΡΑΒΑΕΙ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΓΙΑΤΙ…

Του Νίκου Τσούλια*

Η γυναίκα και οι κατσίκες της
στους αμμόλοφους, Μαξ Λίμπερμα

     Όσο μεγαλώνει μεγαλώνοντας μαζί σου, όλο και πιο πολύ σε απασχολεί. Προσφεύγεις σε αυτό χωρίς καλά – καλά να το καταλαβαίνεις. Η σκέψη σου, το συναίσθημά σου, σα να είναι αυτόνομα, αγκυροβολούν εδώ με περισσή ευκολία και σε υποχρεώνουν να ξαναζήσεις πρόσωπα και καταστάσεις από μια μακρινή απόσταση, να βιώσεις ξανά δικές σου στιγμές σαν να είσαι παρατηρητής τους πλέον και όχι δημιουργός τους.

     Και νιώθεις τόσο παράξενα που συναντιέται το παρόν με το παρελθόν, χωρίς να μπορείς να συνειδητοποιήσεις πως γίνεται αυτό και πως να το αντιμετωπίσεις. Το σκηνικό είναι γλυκιά μελωδία Σειρήνας. Η βασίλισσα της Νοσταλγίας σε καλεί γεμάτη υποσχέσεις για ψυχής γαλήνεμα, για ονειροπόλησης αφήγημα. Έμφυτη σε κάθε άνθρωπο είναι το καλύτερο αντίβαρο στη φθορά.

     Άφθονα δώρα περιμένουν: θαλερά κομμάτια του εαυτού σου ξαναβλασταίνουν, όμορφες στιγμές της νεότητας αναβρύζουν από παντού, όνειρα παιδικά και εφηβικά ξεπροβάλλουν με περισσή γοητεία, σχεδιασμοί επαγγελματικοί βρίσκουν ρωγμές στο τείχος των καιρών και των αλλαγών, το πατρικό χαμένο σπίτι είναι μόνιμη «εικόνα – φυλακτό», τα χρόνια στο δημοτικό σχολείο και στο γυμνάσιο διώχνουν τα γκρίζα σημεία και σου χαρίζουν μόνο τις κατακτήσεις σου, παλιές φιλίες έρχονται και επανέρχονται σα μια συνεχή ταινία κινηματογράφου – κι εσύ από όλα αυτά κάθε φορά θα κάνεις τις επιλογές σου ως σκηνοθέτης που θα στοχαστεί, που θα ονειρευτεί, που θα φαντασιωθεί…

Η Σέλμα στον Κήπο, TC Steele

    Είναι το μοναδικό παιχνίδι, στο οποίο τα βάζεις με το χρόνο. Του εναντιώνεσαι με έπαρση, του διαλαλείς ότι «δεν έχεις αγγίξει την ομορφιά μου, έχω μαζί μου τα ωραία μου και τα αγαπημένα μου. Δεν άφησα τη σκόνη σου να μου τα σκεπάσει».

     Αλλά ο χρόνος έχει και πάλι τη δική του απάντηση. Σε παρασύρει σε μια δική του έκφραση, στο παρελθόν. Θέλει να σε εγκλωβίσει στο δικό του σύμπαν και ας έχεις την αίσθηση ότι τον κέρδισες. Όσο βυθίζεσαι στο παρελθόν, τόσο απαξιώνεται το δικό σου παρόν, τόσο μειώνεται το μέλλον σου, γιατί το καταναλώνεις σε χωρίς νόημα άσκησή σου. Το παρελθόν μπορεί να σε παγιδεύει, στα λάθη που έκανες, στις κακές επιλογές σου, στις μαύρο κόσμο των ενοχών σουˑ να σου αμαυρώνει την πορεία της ζωής, να σου αμφισβητεί τη δημιουργικότητά σου.

     Πρέπει να το πάρεις απόφαση. Το παρελθόν δεν υπάρχει. Αυτό που υπάρχει είναι το αποτύπωμά του στον εαυτό σου. Αλλά αυτό δεν είναι παρελθόν – είναι μετασχηματισμένο σε παρόν. Δεν είναι διαχειρίσιμο παρά μόνο σε σχέση με το παρόν – με τις όποιες δυνατές διορθωτικές κινήσεις σου.

Οδός ενός χωριού στη Γαλλία, Frits Thaulow

     Το παρελθόν έχει αξία για τις κατακτήσεις σου και για την ανεκτίμητη προσφορά της εμπειρίας, αλλά η εμπειρία οφείλει να είναι απόθεμα κριτικής και αυτοκριτικής για να μπει ως μέρος της μαγιάς για το αύριο. Όχι για λιβάνισμα ή για ξόρκια. Δεν μπορείς να του δώσεις υπόσταση. Αλλά εύκολα καταλαβαίνεις ότι ουσιαστικά δεν το θέλεις πίσω. Βλέπεις ότι υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα σε αυτό που υπήρξε και σε αυτό που σε απασχολεί σήμερα.

     Το παρόν συνδέεται αλλά και συγκρούεται με το παρελθόν και αν δεχτείς να πας σε αυτή τη σύγκρουση, θα σε βασανίζει, θα σε φθείρει. Και αν δεν το συνειδητοποιήσεις αργά, ότι είναι ένας αγώνας που δεν σε αφορά, μπορείς να απαλλαγείς. Αλλιώς βυθίζεσαι σε ένα χάος που εσύ το έφτιαξες.

     Μια λύση απλή υπάρχει. Να έχεις ως εφόδιο την εμπειρία του παρελθόντος και ως οδηγό το μέλλον. Έτσι αποκτά αξία το παρόν σου και η ζωή σου και είσαι δημιουργός του εαυτού σου…

ΠΗΓΗ: anthologio.wordpress.com

-----------------------------------------------------------------

* Ο Νίκος Τσούλιας υπηρέτησε ως εκπαιδευτικός στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Διετέλεσε Πρόεδρος της ΟΛΜΕ από το 1996 έως το 2003.