ΤΙ ΦΤΑΙΕΙ; Για την κακοδαιμονία της Ελληνικής ζωής

ΜΙΛΟΥΝ ΟΙ ΝΕΟΙ ΠΑΝΩ ΣΤΑ ΦΛΕΓΟΝΤΑ 

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ

 Λες και έχει γραφεί για την σημερινή πραγματικότητα που βιώνει ο τόπος μας το περιεχόμενο της Έρευνας της εφημερίδας "Ελευθερίας" το 1958!

Ο συνεργάτης της εφημερίδας, Ρένος Αποστολίδης, πήρε σειρά συνεντεύξεων από νέους ανθρώπους, τότε, οι οποίοι στην συνέχεια, στις πρόσφατες μέρες μας, ήταν πρόσωπα καταξιωμένα στην συνείδηση της κοινωνίας μας!

Σήμερα παρουσιάζουμε την ενδιαφέρουσα εισαγωγή του δημοσιογράφου, ο οποίος σκιαγραφεί με σαφήνεια την Ελληνική πραγματικότητα του 1958. Στην επόμενη αναδημοσίευση απαντά ο Οδυσσέας Ελύτης.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ

Μπορεί να γίνουνται εκλογές, και να μάχωνται μεταξύ τους τα κόμματα ποιο θα πρωτοεξασφαλίσει την Εύνοια του Λαού ή του θρόνου (αναφέρεται στο 1958) και του Σαίητ Ντηπάρτμεντ. Αλλά εκείνο που ξέρουν όμως, και που από καιρό δρα μέσα στην ζωή μας, είναι πως μια γενναία φωνή, για τη ζωή και την πορεία του Τόπου δεν ακούγεται.

Οι φωνές είναι μικρές, χαμηλωμένες, ασχολούνται με μικρά ή με πρόσκαιρα, αποκτούν για λίγο, στην αρχή, ένα μέταλλο που κάπως εκπλήσσει, μα σύντομα βραχνιάζουν και πια δεν ακούγονται ολότελα.

Οι φωνές δεν είναι ακέραιες και για αυτό δεν ακούγονται. Ή υπάρχουν κι ακέραιες, μα ακούγονται σπάνια, ή ακούγονται μοναχικές, ή διακοπτόμενες.

Η "Ελευθερία" κάνει ότι μπορεί για να τις συντηρεί τέτοιες φωνές, να τις δυναμώνει. Μα δεν είναι κι όλα στο χέρι της. Δεν είναι στο χέρι της η βασική ποιότητα και το κουράγιο των ανθρώπων. Δεν είναι στο χέρι της η απόφαση και το σθένος των ηγετών της. Δεν είναι στο χέρι της η ουσιαστικότητα και η τόλμη των "φωτισμένων" -εκείνων που είναι ταγμένοι για να φωτίζουν γύρα τους άλλους, για να ξυπνούν τους νέους, για να κρατούν την Αγρύπνια.

Είναι στο χέρι τους, μόνο, η όσο γίνεται πιο θαρραλέα προβολή κάθε γενναιότητας και κάθε σθένους που θα καταφέρει λίγο να υψωθεί, να κρίνει αδέσμευτα, να οδηγεί να οδηγήσει προς τα ουσιαστικότερα και τα πιο καίρια, με βήματα σωστά.

Αυτό κάνει και τώρα με την Έρευνα τούτη.

Τοποθέτησε το επίκεντρό της  στους νέους. Γιατί πιστεύει πως οι νέοι, η γενιά αυτή που έζησε συνειδητά, σαν "πρώτα" βιώματα της -πρώτα αντρικά ή πρώτα εφηβικά- τον Πόλεμο, την Κατοχή, την Αντίσταση και τα μετά την Αντίσταση: την Απελευθέρωση  και την Πόλωση (την αιματηρότερη πόλωση της Ελληνικής ιστορίας), την Απόπειρα και τη Διάψευση, τη "Νίκη" και την "Ήττα", την αχρειότητα της "Δεξιάς" και την τύφλα της "Αριστεράς", την ανεπάρκεια των "συνετών" και την παραφορά των έξαλλων η γενεά δηλαδή των ωριμασμένων ή που τείνουν να ωριμάσουν, με μια νέα αντίληψη ζωής, μες από τα γεγονότα αυτά τα συγκλονιστικά της τελευταίας εικοσαετίας, έχει πολλά να πει, πολλά να καταγγείλει! Κι απ' αυτήν, μια φορά, να περιμένουν όλοι να τ' ακούσουν. Γιατί αυτή, βέβαια, τάζησε όλα τα "καίρια", απανωτά και μαζεμένα, κι ωστόσο αυτή μονάχα ως τώρα δεν εκφράστηκε! Ενώ ήταν δικός της ο Καιρός, ο Καιρός της ανήκε (όχι των γερόντων, που τον κατακρατούν ακόμα εις βάρος όλου του τόπου, όχι των "συμβιβασμένων" και των άτολμων, που έκαναν το παν για να μην την αφήσουν να εκφραστεί!).

Είναι πολλά λοιπόν, που δεν ακούστηκαν ως τώρα, και που είναι ωστόσο τα μόνα καίρια και ουσιώδη, εκείνα που όλοι πνίγουν μέσα τους, και που πια θάπρεπε να διακηρυχθούν ανοιχτά, δημόσια, σθεναρά, και να σφυρηλατήσουν, να οπλίσουν με περιεχόμενο, ν' ακεραιώσουν ένα καθολικό αίτημα ριζικής αλλαγής!

Δεν συνιστούν"πολιτική" όλ' αυτά, με την στενή τουλάχιστον έννοια που συνηθίσαμε. Ή, συνιστούν Πολιτική, αλλά με την ευρύτατη και γόνιμη έννοια που δεν συνηθίσαμε.

Όλα αυτά από μιαν "Έρευνα"; θα πείτε. Μα όχι βέβαια.

Όμως μια "Έρευνα" μπορεί νάναι το "έναυσμα" -φτάνει να δοθεί ο σπινθήρας και να υπάρχει η "υπερπύκνωση". Εδώ ένας λόγος κάποτε -του Ντοστογέβσκι στο μνημόσυνο του Πούσκιν- έγινε το έναυσμα για την ανάσταση ενός έθνους! Όχι ο λόγος πολλών, και ο λόγος των νέων, αν έχει σπινθήρες, κι αφού υπάρχει η "υπερπύκνωση"!

Μπορεί, λοιπόν -και το έναυσμα ας είναι και ¨βραδυφλεγές", ας ανάψει στις συνειδήσεις μονάχα, ας φανεί πως "δεν έπιασε" αμέσως. Να είστε βέβαιοι πως θα πιάσει, φτάνει να υπάρξει ο σπινθήρας.

Γιατί είναι τέτοια η Κρίση, τόσο βαθειά και τόσο εκτεταμένη -όσο ίσως ποτέ μια πεντηκονταετία τώρα σ' αυτόν τον τόπο. Και, ή παίρνει γόνιμη έκφραση- να βαδίσει -, ή μας τινάζει σύντομα στον αέρα, σαν φυσική δύναμη που είναι, φευγάτη από τα χέρια κακών μάγων!

Αυτό ακριβώς δεν αισθάνονται οι "ταγοί", όσοι γέρασαν. Σ' αυτό ακριβώς, χρόνια τώρα, κωφεύουν, όσοι γεννήθηκαν  γέροι. Αυτό ακριβώς, οι πιο ανίκανοι να πλάσουν  μια νέα πραγματικότητα για τον Τόπο, γυρεύουν πάση θυσία να στραγγαλίσουν!

Χθες ο σπινθήρας ήταν η "Αλλαγή". Και το έπνιξαν! Προχθές, ήταν το σωστό αίσθημα του πιο ζωντανού πλήθους -και το έπνιξαν, αφού το παραδρόμισαν, τόριξαν στις πιο φρικτές κακοτοπιές οι τυφλοί!

Σήμερα... -τι είναι πια σήμερα; θα πείτε. Κι όμως;, σήμερα πια άλλο δεν παίρνει- να , αυτό είναι! Βρείτε έναν ευχαριστημένο, έναν μη αηδιασμένον, έναν μη σιωπηλό με σφιγμένα τα δόντια!... Σε ποιον τομέα που να πηγαίνει κάτι "κατ' ευχήν";

Στην Παιδεία;... Θα καγχάσουν οι νέοι, τα παιδιά, οι γονείς, οι δάσκαλοι!

Στην Οικονομία;... Θ' ακουστεί καγχασμός απ' όλα τα πέρατα της Ελληνικής γης!

Στη Διοίκηση;... Θα σηκωθούν κι πέτρες!

Στην Αυτοδιοίκηση!... Δεν έμειναν ούτε οι πέτρες για να σηκωθούν, από τους πόρους και τις δυνατότητες της Αυτοδιοίκησης! Τα εσήκωσαν όλα - και τα δέντρα και τα ερίφια και το φυσικό πλούτο και την ψυχική διάθεση των ανθρώπων!... Και παρατάν , οι έρμοι τη γη τους, και συρρέουν στις πόλεις, στις λίγες πόλεις, στις δυο,  στη μια πόλη  του ενός πέμπτου της Ελλάδας!

Ή μήπως στην Εξωτερική Πολιτική!... Εδώ δεν θα ακουστεί καγχασμός! Σπίλιες θα μας έρθουν από αίμα στο πρόσωπο - απ' την Κύπρο, μα κι απ' την οδό Πανεπιστημίου "για την Κύπρο"!

Τα ξέρουμε όλοι, κι ας μην κοροϊδευόμαστε. Ξέρουμε όλοι την ωμή αλήθεια για τη ζωή και την πορεία του τόπου αυτού. Μα να τα πούμε, λοιπόν! Ν' ακουστούν! Να γίνουν συνείδηση και να τελειώνουμε!

Αυτό πάει να κάνει η "Έρευνα". Μα κι αν δεν το καταφέρει - γιατί οι δυνάμεις της αδράνειας είναι πολλές -,  τουλάχιστον κάτι θα καταφέρει: Ν' ακουστούν οι φωνές της ανησυχίας, να σημανθεί η ανάγκη της αφύπνισης - έστω και μέσα από τις υπερβολές να σημανθεί! - της αφύπνισης που επείγει, της αφύπνισης των νέων τουλάχιστον, των αλήθεια νέων, που μπορούν , φτάνει να το αποφασίσουν, ν' αλλάξουν βήμα προς βήμα τον Τόπο αυτόν - άξιον καλύτερης μοίρας, με Λαό θεία ζύμη και χρυσή πρόθεση (κι ας λεν οι στενοί κι οι μικρόψυχοι!).

ΡΕΝΟΣ ΗΡ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ*

* Ο Ρένος Αποστολίδης (Αθήνα, 2 Μαρτίου 1924 – Αθήνα, 10 Μαρτίου 2004) ήταν συγγραφέας, φιλόλογος και κριτικός της λογοτεχνίας της μεταπολεμικής γενιάς.