ΨΗΦΟΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΥΟΜΕΝΟΙ

 ΕΚΛΟΓΕΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Η δημοκρατία είναι ευαίσθητο πολίτευμα διότι η λειτουργία του στηρίζεται σε πολίτες που αποφασίζουν με ευσυνειδησία τον τρόπο κυβέρνησης του τόπου τους. Έχουν ως δεδομένο την προδιάθεση προς το κοινό καλό, λειτουργούν με το εμείς. Είναι «η συμβιωτική κοινωνία μιας ζωής με αξίες» (Αριστοτέλης). 

Οι εκλογές είναι η διαδικασία της συμμετοχής του λαού στην ανάδειξη των δημοφιλών και ικανών εκπροσώπων που αναλαμβάνουν την διαχείρηση των κοινών υποθέσεων της πατρίδας.

Οι ρόλοι, ψηφοφόρος και υποψήφιος, προβληματίζουν διαρκώς την κοινωνία. Τα δύο (διαχρονικά) κείμενα του Ανδρέα Λασκαράτου είναι από το έργο του: «Ιδού ο άνθρωπος» (1874), και οι εικόνες που συνοδεύουν, αυτό το ελάχιστο αφιέρωμα για τις εκλογές, σκοπεύουν να αναδείξουν τις ευαισθησίες της Δημοκρατίας. Να προβληματίσουν για τις παρεκλήσεις που την φθείρουν, οι οποίες εστιάζονται κυρίως στο ξελόγιασμα με σαγηνευτικούς λόγους, πρόσκαιρα οφέλη και προεκλογικές υποσχέσεις.

Ο ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ

Ο υποψήφιος τούτος πολύν καιρόν πριν της ψηφοφορίας αρχίζει να χαιρετά, τους μεν εγκαρδίως, τους δε βαθυσεβάστως, όλους όσους έχουνε ψήφο.

Κάποτε βάνει απάνου κ΄ εφημερίδα, με την οποία κατακρένει αυστηρώς τες πράξες της κυβερνήσεως, ως ασύμφερες δια τον λαόν. Αν ημπορέση και ατομικώς να χτυπήση υπαλλήλους της κυβερνήσεως, θα ήναι μία τύχη δι΄ αυτόν. Αφού εξεσπάθωσε υπέρ του λαού, όσους περισσότερους υπέρ του λαού θανατώση, τόση περισσότερη η αξιοπιστία του.

Πηαίνει στα χωριά και γλυκομιλεί των χωριάτωνε.

— Αδερφάκια μου και αϊταράκια μου…!

Τες ύστερες ημέρες βγάνει και πρόγραμμα.

Στο πρόγραμμά του υπόσχεται όσα και ο πρωθυπουργός υπόσχεται στον βασιλικόν λόγον• και, εννοείται, με την ίδιαν ιδέαν εχτελέσεως.

Αν ήναι πλούσιος, ή αν έχη πλούσιους υποστηριχτάς, οι φτωχοί ψηφοφόροι εκείνες τες ημέρες οικονομούνται με 5-10-15 φράνκα ο καθένας δια την ψήφον του. Επειδή ο υποψήφιος αγοράζει, πότε φθηνά, και πότε ακριβά, κατά τους ανθρώπους, και κατά την ώρα.

Τελειωμένο έτσι και πιτυχημένο το έργον του εις τον τόπον του, φεύγει τότε δια τας Αθήνας. (Ω, Αθήνα μου, βουλευτάδες οπού σου στέλνουμε!…) Στας Αθήνας, ο εις τον τόπο του μεγαλέμπορος εκλογικών ψήφων παρουσιάζεται μεταπράτης, αλλά θησαυρού μεταπράτης, επειδή φέρνει χιλιάδες ψήφους συμπυκνωμένες εις μίαν μόνην αλλά πολύτιμην ψήφον, δυναμένην να συντελέσει εις την στερέωσην, ή την φτώσην του Υπουργείου.

Μία τέτοια ψήφος, ένας τέτοιος πολύτιμος αδάμας, δεν αγοράζεται με 5-10-15 φράνκα• αλλά με δημόσιες θέσες του υιού, του αδελφού, του ξαδέλφου• με μετάθεσες μη ευνοουμένων υπαλλήλων, με παύσες, με διορισμούς, με ρουσφέτια άλλα. Και έτσι, τελειωμένη και τούτη η δεύτερη πράξη, τελειώνει μαζί της και όλο το βουλευτικό στάδιο του βουλευτή μας.

Οποίο κατόρθωμα δια τον τόπο, και δια το έθνος!-

Ο ΕΚΛΟΓΕΥΣ

Ο ψηφοφόρος τούτος εκλογεύς, εχτός σπάνιων εξαιρέσεων, είναι ον ολοκλήρως ανίδεο των ηθικο-πολιτικο-κοινωνικών συμφερόντων της ανθρωπότητος, του έθνους του, ή του τόπου του. Αλλά και αν τον έκανες ναν τα καταλάβει, έμενε παντελώς αδιάφορος δι' αυτά. Αντί τούτων εχτιμά και γυρεύει το ιδιαίτερον ατομικόν συμφέρον.

Εις την ψήφον οπού του έδωσεν ο μεγαλόδωρος νομοθέτης, αυτός έχει ένα πίστωμα. Πίστωμα χωρίς προσδιορισμένο ποσόν αλλ' οπού, στην περίσταση, διά συμβιβασμού, ορίζεται το ποσόν και  πληρώνεται  πέντε φράγκα, δέκα φράγκα περισσότερο ή λιγότερο. «Πώς θα πάει κ' εκείνος αύριο στας Αθήνας να λάβει τόσα;»... πληρώνεται ακόμη το πίστωμά του και με υπόσχεση θέσεως: υπάλληλος είς τα Δικαστήρια, δασοφύλακας, τελώνης, αρχαιοφύλακας κ.λπ...

Πληρώνεται και με υπόσχεση μεσιτείας διά την υπόθεση του... Είναι τόσος καιρός οπού γυρεύει ναν του παραχωρεθεί το δείνα ή το δείνα άλλο, και ο υποστηριζόμενός του θα μιλήσει με το φίλο του τον υπουργό, και θαν του κατορθώσει ό,τι θέλει, κ,λ. κ.λ.

Τέτοια είναι τα δάχτυλα που ρίχνουνε ψήφους μέσα στες κάλπες! Ανοίγουντ' έπειτα οι κάλπες τούτες, κηρύττονται οι μείναντες βουλευταί, και σημαίνουνε οι καμπάνες χαρά μεγάλη!...

Έτσι ο ψηφοφόρος τούτος εκλογεύς δεν είναι πολίτης γνωμοδοτών διά της ψήφου του είς τα συμφέροντα της κοινωνίας αλλ' απλώς μόνον είναι κάτοχος πιστώματος, ποσού και είδους αορίστου, συναλλαττομένου κατ' αρέσκειαν με χρήματα, ή με υπόσχεσες.

Αλλά εμείς οι Ανατολίτες αντιγράφουμε τους πολιτικούς θεσμούς από τους κώδικας των Ευρωπαίων, καθώς αντιγράφουμε και τες  μόδες από τα φιγουρίνια τους.