To σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Δικαιώματα του παιδιού 

Έχετε νοιώσει ποτέ ότι δεν λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τη γνώμη σας και τα δικαιώματά σας μόνο και μόνο επειδή είστε νέος; Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εκπονήσει ένα ειδικό σχέδιο για τα δικαιώματα του παιδιού* ώστε να αποκτήσει η φωνή σας δύναμη και να ενισχυθούν τα δικαιώματά σας, ανεξάρτητα από το ποιός είστε και που βρίσκεστε.

Έχετε δικαίωμα να επικοινωνείτε με ασφάλεια στο Διαδίκτυο ανά πάσα στιγμή, να έχετε την κατάλληλη υπεράσπιση στο δικαστήριο, και να δηλώσετε ποιος θέλετε να σας φροντίζει σε περίπτωση που οι γονείς σας χωρίσουν: όλα αυτά είναι  παραδείγματα για το πώς θέλει να σας προστατεύσει η ΕΕ.

11 βήματα προς την κατεύθυνση αυτή

Το σχέδιο περιλαμβάνει 11 δράσεις που εγγυώνται τον σεβασμό των δικαιωμάτων σας. Αξίζει να σημειωθεί ότι μια από αυτές τις δράσεις είναι και η δημιουργία του ιστότοπου που επισκέπτεστε τη στιγμή αυτή.

Στις δράσεις συγκαταλέγεται η θέσπιση νόμων για:

•     την καλύτερη προστασία των παιδιών στο πλαίσιο νομικών και δικαστικών διαδικασιών

•        την προστασία των παιδιών που πέφτουν θύματα εγκληματικών ενεργειών, ή είναι ύποπτα ή κατηγορούμενα για εγκληματικές πράξεις

•        τη διασφάλιση ότι οι δικαστικές αποφάσεις μιας χώρας μέλους της ΕΕ όσον αφορά την ευθύνη των γονέων που παίρνουν διαζύγιο ή χωρίζουν, τηρούνται, αναγνωρίζονται και εφαρμόζονται σε όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ

  Στήριξη χωρών της ΕΕ για:

•        εκπαίδευση των δικαστών και άλλων επαγγελματιών ώστε να βοηθούν τα παιδιά στο δικαστήριο

•        εκπαίδευση όσων ασχολούνται με ασυνόδευτα παιδιά*, περιλαμβανομένων και αυτών που ζητούν άσυλο* στην ΕΕ

•        ταχεία καθιέρωση της ειδικής ανοικτής τηλεφωνικής γραμμής με αριθμό 116 000 για τα αγνοούμενα παιδιά*

•    τερματισμό της βίας κατά των παιδιών και προστασία των θυμάτων ένοπλων συρράξεων μέσω των προγραμμάτων της ΕΕ σε τρίτες χώρες*

Άλλες δράσεις καλύπτουν:

•       την προώθηση δικαιοσύνης φιλικής για τα παιδιά*

•       τη στήριξη των παιδιών των Ρομά* για την καλύτερη κοινωνική ένταξή τους

•  την αντιμετώπιση του εκφοβισμού στον κυβερνοχώρο*, της κακόβουλης προσέγγισης*, της έκθεσης σε επιβλαβές περιεχόμενο και άλλων κινδύνων στο Διαδίκτυο

Αρχές του σχεδίου της ΕΕ

 Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί να δώσει προτεραιότητα στα δικαιώματα του παιδιού. Η Συνθήκη της Λισαβόνας* και ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ* είναι δύο σημαντικές συμφωνίες υπέρ της ενίσχυσης των δικαιωμάτων του παιδιού, όπως και  η Σύμβαση των ΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού (UNCRC)*. Όλες αυτές οι συμφωνίες υποστηρίζουν ορισμένες βασικές αρχές:

 Για να μπορεί να ακούγεται η φωνή σας:

Πλήρης αναγνώριση των δικαιωμάτων σας σημαίνει ότι πρέπει να σας δίνεται η δυνατότητα να εκφράζετε τη γνώμη σας.  Η ΕΕ προσπαθεί να το επιτύχει αυτό, αλλά μπορείτε κι εσείς να βοηθήσετε πολύ, συμμετέχοντας σε σχετικές δράσεις μέσω του σχολείου σας, της Βουλής των νέων ή οργανώσεων νέων και εκφράζοντας τη γνώμη σας για τις πολιτικές που σας αφορούν, πχ, για την εκπαίδευση, την υγεία, το περιβάλλον, κ.λπ.

   Κάποια παιδιά χρειάζονται ιδιαίτερη προστασία:

Τα παιδιά που μεγαλώνουν στη φτώχια, για παράδειγμα, έχουν λιγότερες πιθανότητες να προοδεύουν στο σχολείο και να είναι υγιή. Τα παιδιά με αναπηρία, επίσης, είναι περισσότερο ευάλωτα στην καταστρατήγηση των δικαιωμάτων τους και για το λόγο αυτό χρειάζονται ιδιαίτερη προστασία.

Τα παιδιά που εγκαταλείπουν το σχολείο έχουν λιγότερες πιθανότητες να ενταχθούν σε διαδικασία δια βίου μάθησης αλλά και στην κοινωνία και να βρουν εργασία αργότερα. Οι χώρες της ΕΕ συνεργάζονται για να ενθαρρύνουν την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης και φροντίδας στα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία και να αποτρέψουν το φαινόμενο του διαχωρισμού* στα σχολεία.

 Τα παιδιά Ρομά είναι επίσης ιδιαίτερα ευάλωτα και συνήθως υποφέρουν από κακές συνθήκες υγειονομικής περίθαλψης, στέγασης και διατροφής. Συχνά δεν έχουν καν πρόσβαση στη βασική εκπαίδευση. Ο διαχωρισμός είναι μεγάλο πρόβλημα για την ποιότητα της εκπαίδευσης που λαμβάνουν τα παιδιά Ρομά.

Το Διαδίκτυο είναι σημαντική πηγή πληροφόρησης και εργαλείο μάθησης αλλά ταυτόχρονα σας φέρνει αντιμέτωπους με επιβλαβές περιεχόμενο και δόλιες συμπεριφορές. Περιπτώσεις εκφοβισμού δεν έχουμε μόνο στο σχολικό προαύλιο, γι αυτό χρειάζεστε προστασία όταν χρησιμοποιείτε το Διαδίκτυο.

  Προστασία των παιδιών στο εξωτερικό:

 Η ΕΕ φροντίζει για την προστασία των παιδιών τόσο εντός όσο και εκτός της Ευρώπης. Επιθυμεί να θέσει τέρμα σε όλες τις μορφές βίας κατά των παιδιών, στην παιδική εργασία, στην έκθεση παιδιών σε ένοπλες συρράξεις και στην κακοποίηση και εκμετάλλευση παιδιών.

  Μικρές συμβουλές

Το 2009 έρευνα μεταξύ παιδιών έδειξε ότι αυτά δεν γνωρίζουν τα δικαιώματά τους. Μάλιστα, το 78% των ερωτηθέντων παιδιών αγνοούσαν ότι έχουν δικαιώματα. Μπορείτε να αλλάξετε την κατάσταση αυτή! Ενημερωθείτε για τα δικαιώματά σας ώστε να είστε σε θέση να κρίνετε κατά πόσο τηρούνται κάθε φορά.

  *Λεξιλόγιο

Παιδιά. Άτομα ηλικίας μέχρι 18 ετών σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

Ασυνόδευτα παιδιά. Παιδιά εκτός της χώρας καταγωγής τους, τα οποία ζουν μακριά και από τους δύο γονείς ή άλλους συγγενείς και για τα οποία δεν φροντίζει κανένας ενήλικος.

Άσυλο. Προστασία που χορηγείται σε ένα άτομο που εγκατέλειψε την πατρίδα του εξ αιτίας, π.χ. πολέμου ή θρησκευτικής δίωξης.

Ανοικτή γραμμή 116 000 για αγνοούμενα παιδιά. Τηλεφωνικός αριθμός που μπορείτε να καλείτε δωρεάν για να δηλώσετε την εξαφάνιση παιδιών. Οι γονείς των παιδιών που αγνοούνται μπορούν επίσης να τηλεφωνούν στον αριθμό αυτό για ψυχολογική υποστήριξη.  Η ΕΕ επιδιώκει τη λειτουργία της ανοικτής γραμμής 116 000 σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Τρίτες χώρες. Χώρες που δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 Φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη. Δικαστικά συστήματα που, αφενός, εγγυώνται τον σεβασμό των δικαιωμάτων του παιδιού σε περίπτωση εμπλοκής του παιδιού σε δικαστικές διαδικασίες και, αφετέρου, λαμβάνουν υπόψη το επίπεδο ωριμότητας και κατανόησης του παιδιού.

Ρομά. Ο όρος «Ρομά» περιλαμβάνει διάφορες ομάδες ατόμων που αυτοπροσδιορίζονται ως Ρομά, Αθίγγανοι, Πλανόδιοι,  Μανούς, Ασκάλι, Σίντι, κ.λπ. Η κατάστασή τους χαρακτηρίζεται από μόνιμη διακριτική μεταχείριση και κοινωνικό αποκλεισμό. Ωστόσο, για περισσότερα από χίλια χρόνια, αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού πολιτιστικού τοπίου.

Eκφοβισμός στον κυβερνοχώρο. Όταν ένα παιδί κακοποιείται, απειλείται, παρενοχλείται, ταπεινώνεται ή ταλαιπωρείται με άλλον τρόπο από άλλο παιδί μέσω του κυβερνοχώρου (ηλεκτρονικά μηνύματα, δωμάτια συνομιλίας, κλπ) ή μέσω κινητού τηλεφώνου.

Κακόβουλη προσέγγιση.Όταν ένας ενήλικος προσεγγίζει ένα παιδί στο διαδίκτυο για σεξουαλικούς σκοπούς.

 Συνθήκη της Λισαβόνας. Έγγραφο που αποσκοπεί να βοηθήσει τους ηγέτες της ΕΕ να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του 21ου αιώνα.

Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Έγγραφο της ΕΕ που περιέχει τα ατομικά, αστικά, πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ.

 Σύμβαση των ΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού (UNCRC). Διεθνές έγγραφο που περιέχει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα των παιδιών σε όλο τον κόσμο.

 Διαχωρισμός. Η πράξη του διαχωρισμού ατόμων, πχ στα σχολεία και στον τόπο κατοικίας, ως μορφή διακριτικής μεταχείρισης για λόγους φυλής, κοινωνικής τάξης ή εθνοτικής ομάδας.