ΤΙ ΦΤΑΙΕΙ(5); Για την κακοδαιμονία της Ελληνικής ζωής

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Θ. ΤΣΑΤΣΟΣ

"...τόσο οι "κρατούντες" την "κατάσταση" στην Ελλάδα, όσο και οι κρατούντες την απειλή κατά του καθεστώτος! - (έχουν εφεύρει) όλους τους απαραίτητους εκείνους χαρακτηρισμούς, με τους οποίους συκοφαντούν, ομοιότυπα πάντα, κάθε απόπειρα τίμιας και αδέσμευτης κριτικής, δηλαδή κριτικής που θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την ακεραιότητα της "εξουσίας" τους"

Ο πιο νέος από τους ερωτώμενους στην έρευνα ο Δημήτριος Θεμ. Τσάτσος (1933 - 2010). Το 1958 είναι 25 ετών και βοηθός στην έδρα Διοικητικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Διετέλεσε καθηγητής στην Νομική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και της Βόννης (Γερμανία). Δίδαξε σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και της Γερμανίας. Θεωρήθηκε από τους κορυφαίους Έλληνες Συνταγματολόγους.
Έγινε υφυπουργός της Ανώτατης Παιδείας στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας που συστάθηκε με την πτώση της Δικτατορίας. Εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών με την ΕΔΗΚ (1974) και ευρωβουλευτής με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. (1994). Την περίοδο 1993-1994 ήταν άμισθος σύμβουλος του Πρωθυπουργού. 
Στις απόψεις του, εκτός των άλλων, εντοπίζει και την κακοδαιμονία της πόλωσης που εφαρμόζουν τα κόμματα για να εγκλωβίζουν τους ψηφοφόρους τους, πρακτική που δεν προάγει την πολιτική αλλά την "πολιτική"... 
 

-Ξέρω το ερώτημα, κύριε Αποστολίδη, και ας προχωρήσουμε απ' ευθείας στην απάντηση.

Δύο δυσκολίες δημιουργεί το ερώτημα. Η πρώτη: πως είναι τέτοια η έκταση της κακοδαιμονίας του Τόπου μας, ώστε η ανεύρεση ενός καίριου και μοναδικού προσδιορισμού της εγκλείει τον κίνδυνο  να μείνει κάτι, ή μάλλον: να μείνουν πολλά πράγματα "απέξω".

Και η δεύτερη (απόρροια συνάμα ενός βασικού κακού στον τόπο μας): Ότι εδώ, κάθε κριτική εναντίον της "κρατούσης καταστάσεως" σε καθιστά είτε "εθνικώς ύποπτον" - γιατί έχουμε, βλέπετε, μονοπωλητές της "εθνικοφροσύνης" στην πατρίδα μας!-, είτε "επηρεαζόμενον από προσωπικούς λόγους" -γιατί βρίθουμε κιόλας από ανέντιμους, που κρίνουν το ήθος των άλλων απ' το δικό τους ήθος!-, είτε ¨κομμουνιστήν", γιατί βολεύει πάντα τους "κρατούντας" να σε παραπέμπουν στην αρμοδιότητα του χωροφύλακα, αντί στην αρμοδιότητα της συνειδήσεως τους (που δεν τους "τύπτει", ποτέ για τίποτε)!

Αλλά μακάρι να ήταν μόνο αυτά. Είναι και των άλλων η κακοπιστία: Κρίνεις; Κρίνεις αδέσμευτα; Κρίνεις και αυτούς;... Τότε είσαι "αντιδραστικός" - γιατί έχομε της "προόδου" μονοπωλητές στην Ελλάδα!-, είσαι "μοναρχοφασίστας"- γιατί μόνο τα δύο άκρα πρέπει να υπάρχουν  στην Ελλάδα, κατά την αντίληψη των φανατικών τους, και όχι κανείς ελεύθερος άνθρωπος!- ή αν τύχει είσαι και... "πληρωμένος" (γιατί και αυτό δεν το αποκλείουν για τον εαυτό τους οι πράκτορες)!

Έχουν δηλαδή εφεύρει, όλοι οι "κρατούντες"- τόσο οι "κρατούντες" την "κατάσταση" στην Ελλάδα, όσο και οι κρατούντες την απειλή κατά του καθεστώτος! - όλους τους απαραίτητους εκείνους χαρακτηρισμούς, με τους οποίους συκοφαντούν, ομοιότυπα πάντα, κάθε απόπειρα τίμιας και αδέσμευτης κριτικής, δηλαδή κριτικής που θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την ακεραιότητα της "εξουσίας" τους.

Απόδειξη! Τα σχόλια των "συμβιβασμένων", αλλά και η επίθεση της "Αυγής" κατά της έρευνας της "Ελευθερίας".

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δεν χρειάζονται, δηλαδή, τίμιους και ακέραιους, θέλετε να πείτε, οι "κρατούντες" μας;

ΑΠΆΝΤΗΣΑ: Όχι απλώς δεν ¨χρειάζονται" τέτοιους, αλλά αν ήταν στο χέρι τους θα εξαφάνιζαν κάθε πράγματι ελεύθερον και πράγματι αδέσμευτον! Αν η κατάσταση στον τόπο μας δεν έχει φτάσει ακόμα στο ζενίθ ή στο ναδίρ της ανελεύθερης "πόλωσης", οφείλεται σ' αυτούς τους ανένδοτους, τους πράγματι ελεύθερους και πράγματι αδέσμευτους ανθρώπους. Αυτοί είναι το "Εμπόδιο" - και αυτοί "πρέπει να λέιψουν", ώστε να δουλέψει καλά ο οποιοσδήποτε μηχανισμός του ολοκληρωτισμού Οποιουδήποτε ολοκληρωτισμού) στον τόπο μας.

Πιστεύω, δηλαδή, απόλυτα, ότι στην κορυφή της ελληνικής κακοδαιμονίας στέκονται άτομα, ή ομάδες ατόμων, ή συγκροτήματα, που έχουν κατά το πλείστον ένα κοινό χαρακτηριστικό: Κατεχόμενα απεγνωσμένως από την μανία της δια παντώς μέσου και τρόπου συντηρήσεώς τους στο "πόστο" που βρέθηκαν και ξέροντας πως αυτό μ κατορθώνεται μόνο με τη φίμωση ή τη μείωση της αποτελεσματικότητας της δημόσια κριτικής, κατάφεραν να ορθώσουν  ένα φράγμα "Ανελέγκτου", του οποίου η παραβίαση να θεωρείται σαν προσβολή "ανωτέρων" δήθεν "αξιών"!

Δεν πρόκειται, δηλαδή απλώς περί "σφαλμάτων" τους. Πρόκειται περί προθέσεως καίρια αντιδημοκρατική!

ΕΡ.: Δηλαδή ολοκληρωτικής- τι άλλο;

ΑΠ.: Βεβαίως, ναι! Και άλλωστε, αυτό ίσα - ίσα αποδεικνύει εκείνη η ατμόσφαιρα του "αυτονοήτως ηθικού και ορθούς των όσων πράττουν", την οποία έχουν επιμελώς δημιουργήσει γύρω τους - γύρω απ' το πρόσωπο τους, ή την τάξη τους, ή τα συγκροτήματά τους.

ΕΡ.: Κι αν εμείς, αλλά πρωτίστως εσείς, οι "πολύ νέοι", κατορθώσετε ν' αδιαφορήσετε τελείως γι' αυτές τις "αυτονόητες" αθλιότητες, και ασκήσετε ανένδοτα, την κριτική σας, με κάθε μέσο και τρόπο, και προς κάθε πλευρά; τι θα σας κάνουν; Τι μπορούν να σας κάνουν; Γιατί δεν το τολμάτε;

ΑΠ.:Μη μας αδικείτε. Λίγοι, το τολμούν. Αλλά οι πολλοί, πως ζητάτε να το τολμήσουν; το τόλμησε η δικιά σας γενιά, στο σύνολό της;

ΕΡ.: Όχι. Αλλά εσείς , η πλειονότητα της δικιάς σας γιατί δεν το τολμά; Εμάς, στο κάτω - κάτω, μας απείλησαν πάρα πολλά,  από το 1936 ως το 1950. Κ' ήταν όλα: θάνατος!... Σεις όμως;

ΑΠ.: Όταν η απειλή "θάνατος" έλειψε, όταν η ζωή "κανονίστηκε", θα παραδεχθείτε πως έλειψε και μια βασικά εκ των πραγμάτων παρώθηση των νέων ν' αγρυπνούν και να βλέπουν οξύτερα γύρω τους. Αλλ' ανεξάρτητα απ' αυτό, εσάς "θάνατος" κ' εμάς "πενία κ' εξαθλίωσις" μας απειλεί. Δηλαδή: "Θάνατος μ' άλλον τρόπο"! Και μιλάω φυσικά για τους πολλούς.

Ο νέος, που θα επιχειρήσει κριτική εναντίον του κυβερνώντος συγκροτήματος, και, που από προσωπική του πίστη δεν "συμμερίζεται" τις... "αρχές" του, είναι περίπου βέβαιο ότι δεν έχει δικαίωμα εργασίας, ή αν είχε καμμιά εργασία, "είναι περισσότερο βέβαιο πως θα τη χάσει!

Εκτός αν... "συμμερίζεται" τις "αρχές" των "κρατούντων"!

Και είναι θλιβερό για μας, που τώρα μπαίνουμε στο κύριο μέρος της ζωής μας, να διαπιστώνομε ότι σ' αυτή την ατμόσφαιρα του "Αυτονόητου" και του "Ανέλεγκτου" συμβάλλουν άνθρωποι που μας είχαν πείσει κάποτε, προσποιούμενοι όπως αποδείχθηκε, ότι είναι η "πνευματική ηγεσία" του τόπου! Κι όμως αυτοί οι ίδιοι σήμερα  μετέχουν, σαν "δεύτεροι" και "τρίτοι", στην αντιπνευματικώτερη πολιτική εκδήλωση που είδε ποτέ ο τόπος.

ΕΡ.: Κι' απ' την άλλη πλευρά; Τι σας απειλεί, ή τι σας φοβίζει;

ΑΠ.: Απειλή και φόβος όχι και τόσο. Αηδία όμως ναι, μας γεννά, όλων νομίζω των πράγματι ελεύθερων της γενιάς μου, ο δογματισμός και ο σκοταδισμός της "άλλης πλευρά". Ποιοι είναι αυτοί, επί τέλους, που διεκδικούν το μονοπώλιο της "προόδου" και της "ελευθερίας"; Αυτοί είναι ανελεύθεροι μέσα τους και ανελεύθεροι στις πράξεις τους. Δηλαδή βαθύτατα αντιπροοδευτικοί! "Επαναστάτες" είναι αυτοί; Μα αυτοί είναι μυστικοπαθείς του "πίστευε και μη ερεύνα!",  στην πιο ανανεωμένη και την πιο ωμή του μορφή! Αποθέωση της πνευματικής δουλείας!

Για μένα ελεύθερος, και αληθινά επαναστάτης κατά της ανελευθερίας, είναι εκείνος που αντέχει περισσότερο από κάθε άλλον σε κριτική και αυτοκριτική. Αυτοί, και την αυτοκριτική την γελοιοποίησαν . Ακόμα σαν λέξη! Την λες και θυμάσαι: "Αυτοκριτική... κατ' εντολήν!".

ΕΡ.: Καλά οι "κρατούντες", όποιοι κι' αν είναι, όπου κι αν στέκουν, τέτοια και χειρότερα θα κάνουν. Πως αντιδράτε όμως σεις οι νέοι; Αντιδράτε με υγεία; Υπάρχει ένταση και "ασυμβίβαστο" στη στάση σας; Γίνεστε "δύσκολα κόκαλα";

ΑΠ.: Υπαινίσσεσαι κάτι καίριο: Την Συναλλαγή! Τον "συμβιβασμό" πολλών νέων της γενεάς μου, που κάμπτονται κάτω από πιέσεις κάθε λογής, και τροφοδοτούν έτσι τη συντήρηση της κακοδαιμονίας μας. Αλλά κοιτάξτε ποιοι δημιουργούν συνθήκες της κάμψεως! Τις "πιέσεις" ακριβώς!

Οι νέοι που επιθυμούν να διοχετεύσουν κάπου την δραστηριότητά τους - και είναι και φυσική και "δίκαια" αυτή η επιθυμία! -διαπιστώνουν σύντομα ότι πρέπει να παζαρέψουν την πίστη τους με τους όρους των "κρατούντων". Και οι δυνατοί, αυτές τις εξαιρέσεις (που πρέπει να συνασπισθούν κάποτε), αυτοί που δεν παζαρεύουν και αντιστέκονται, μένουν κατά μέγιστο ποσοστό "απέξω"!

ΕΡ.: Γιατί "κατά μέγιστο ποσοστό"; Δηλαδή "μπαίνουν" και κάποιοι στο μηχανισμό των ¨κρατούντων", αν και "ασυμβίβαστοι";

ΑΠ.: Καμμιά φορά ναι.

ΕΡ.: Μήπως για κάποιον πονηρό πάλι λόγο γίνονται "δεκτοί";

ΑΠ.: Ακριβώς!... Γιατί άνθρωποι ηθικά ακέραιοι, που δεν έχουν περιστείλει τις ιδέες τους και δεν έχουν υποστείλει το "ασυμβίβαστο" τους, "χρειάζονται" ίσα - ίσα για τη στίλβωση της "προθήκης" των "κρατούντων"!

ΕΡ.: Μολατούτα αυτοί, έστω κι απ' την "προθήκη", μπορούν να βλάψουν καίρια τις βάσεις του οικοδομήματος των "κρατούντων";

ΑΠ.: Καμμιά φορά ναι. Εξαρτάται από το κουράγιο τους. Ο προσωπικός παράγων, είναι  εκρηκτικός παράγων όταν μείνει ανόθευτος και συμπιεσθεί. Και αυτός ο παράγων είναι η μόνη μας ελπίδα. 

ΣΣ. Οι γελοιογραφίες είναι της εποχής της συνέντευξης...!

ΤΟ ΑΛΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ: Απαντά ο Γεώργιος Ροζενμπέργκ.