ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΟΖΕΝΜΠΕΡΓΚ
"Και ευγένεια και ψυχικά χαρίσματα, και σωματική αντοχή, και εγερσιμότητα, και δεκτικότητα μαθήσεως, και δίψα πνευματικότητας έχει ο λαός μας. Ας είχε μόνο Ηγεσία! Να τον διδάξει Σύστημα και Συνέχεια και Συνέπεια! Σ' όλους τους τομείς!"
Απαντά τούτη τη φορά ένας εκπρόσωπος των θετικών επιστημών, ο γιατρός- χειρουργός Γεώργιος Ροζενμπέργκ. Πρόσωπο καταξιωμένο στην κοινωνία λόγω του λειτουργήματός του αλλά είναι και προσωπικότητα με ευρύτερους κοινωνικούς προβληματισμούς!
Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία δεν έγινε -προς το παρόν- να ανακαλύψουμε για τον γιατρό Γεώργιο Ροζενμπεργκ.
- Έχουν χάσει τόσο την αξία του οι Λόγοι, οι Συνταγές, τα Κηρύγματα, που για να είμαι ειλικρινής, θα αισθανόμουν πιο άνετα αν απόφευγα να ριψοκινδυνεύσω ανοιχτοπέλαγα στο ερώτημα της "Ελευθερίας".
"Ποια είναι, κατά την ανεπιφύλακτη γνώμη μου, η βασική αιτία της κακοδαιμονίας του Τόπου";
Δεν είναι λίγο. Ούτε απλό. Μας πιέζουν, άλλωστε διαρκώς, τόσα και τόσα, να επιφυλάσσωμε ακριβώς τις γνώμες μας, να τις κρατάμε μέσα μας, και οι πιο δειλοί από μας να τις νοθεύωμε κιόλας, να τις Συμβιβάζωμε" με τις "καταστάσεις" (για να εξασφαλίσωμε ένα minimum ανοχής, και να μη μας τσακίσουν για τις γνώμες μας.!), ώστε αυτό το ανεπιφύλακτα που ζητάτε τώρα, δεν είναι δα, έτσι στα ξαφνικά, και τόσο εύκολο!
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μα για αυτό ακριβώς, κύριε Ροζενμπέργκ, γιατί δεν είναι "εύκολο" στον καθένα το να πεί πράγματι ανεπιφύλακτα τις γνώμες του, το ζητάμε από κείνους που ως τώραέδειξαν τόλμη και ¨ασυμβίβαστο", και στη ζωή και στη δουλειά τους. Δεν πρέπει κάποτε να λεχθούν δημόσια τα σύκα - σύκα κ' η σκάφη - σκάφη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Και βέβαια πρέπει, και σας ευχαριστώ για την τιμή. Αλλά, ξέρετε, κ' ένας άλλος λόγος είναι που με κάνει διστακτικό: Η πεποίθηση που έχω, πως μια από τις πληγές μας ειν' ακριβώς αυτή, το ότι οι αναρμόδιοι πρώτοι έχουν το λόγο και για τα σπουδαία και για τα καθημερινά! Στρέφω δε την κρίση μου πρώτα κατά του εαυτού μου...
ΕΡ.: Πρώτα το φάρμακο στον εαυτό σας, σαν τους αυτόχειρες πειραματιστές;
ΑΠ.: Ναι, ναι! Πρώτα στον εαυτό μας όλα τα φάρμακα κι όλες τις κριτικές - όλα τα επικίνδυνα και "ηρωικά" φάρμακα!-, γιατί οι άλλοι δεν μας φταίνε να υποστούν, μέσα στα τόσα δεινά τους, κι άλλααποπάνω, από κακούς πειραματιστές, κακούς "κριτές", που δεν στρέφουν πρώτα την κριτική σε αυτοκριτική, την κρίση σε αυτεπίγνωση, να δοκιμάσουν πρώτοι, με ευθύνη - είναι προσωπική δοκιμασία η ευθύνη!- τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα, των φαρμάκων ή των δηλητηρίων, που προτείνουν.
ΕΡ.: Σαν γιατρός μιλάτε...
ΑΠ.: Μα γιατρός είμαι. Και γι' αυτό τρέμω!... Και με βάζετε σε μιαν ευθύνη...
ΕΡ.: Είσθε χειρουργός;
ΑΠ.: Ναι, ναι, μη φοβάσθε! Δεν τρέμει το χέρι μου - Θα έχετε την "τόλμη" που μου ζητάτε, όσο μπορώ. Μα να ξέρετε πως οι εγχειρήσεις, οι "τομές", κι όταν "ενδείκνυνται" απολύτως - όπως τώρα- κι όταν τιποτ' άλλο δε μένει, δεν είναι πράγματα που γίνονται εύκολα και, πάντως, δεν γίνονται από αναρμοδίους!...
ΕΡ.: Τόσην ώρα μου μου απαντάτε σαν να μην μου απαντάτεπάνω στο θέμα της ερεύνης- κι ωστόσο... στην ουσίέχετε αρχίσει να απαντάτε!
ΑΠ.: Κάνω "αντισηψία", κύριε Αποστολίδη. Η ευθύνη είν' η αντισηψία. Η "αρμοδιότητα" είναι αντισηψία επίσης. Η κρίση που βγαίνει ύστερα από πολλή αυτοκριτική, από προσωπική δοκιμασία στον ιό της, ειν' η αντισηψία που μας λείπει. Δεν μπορούμε να κόβουμε σαν... χασάπηδες! Αλλιώς ο ασθενής πεθαίνει μια ώρα αρχήτερα στα χέρια μας. Πρέπει να ξέρουμε άσφαλταπως θα κόψουμε, τι θα κόψουμε, πως θα κόψουμε! Έτσι λέτε;
ΕΡ.: Μα εγώ δεν λέω...
ΑΠ.: Εγώ λέω και φοβάμαι τα λόγια. Δε βγαίνει ίσως τίποτα με τα λόγια , και με τόση ανευθυνότητα στη ζωή μας, τόση αναρμοδιότητα "αρμοδίων"!
Και τι πιο αναρμόδιο δε, από έναν γιατρό, απορροφημένο στην ειδικότητα του και την πάλη της καθημερινότητας, όταν καλείται να πει τη γνώμη του για τα σπουδαία και τα τρανά πράγματα!
ΕΡ.: Κι' ωστόσο, οι "απορροφημένοι" στη δουλειά τους νέοι άνθρωποι του τόπου, πρέπει να σκύψουν λίγο το κεφάλι και να μιλήσουν για τα πράγματα του τόπου, κύριε Ροζενμπέργκ. Ποιοι άλλοι αξίζει να ομιλήσουν;
ΑΠ.: Ναι, ναι. Ξέρω... Χρειάζεσθε τους "θετικούς". Τους δεμένους καθημερινά με "συγκεκριμένο" έργο, με τα ίδια πράγματα σ' έναν τομέα, με τους ίδιους τους ανθρώπους, με την ίδια τη "νόσο" του Τόπου - τους εμπεδωμένους.
ΕΡ.: Αυτό δεν νομίζετε ότι αξίζει;
ΑΠ.: Και βασιστήκατε στο ότι κ' εγώ ρωμηός είμαι, και, όσο νάναι, εκείνο το ανεπιφύλακτα, το τόσο σπάνιο, και υπογραμμισμένο τίμια και άξια από την "Ελευθερία", και μαζί κ' η ιδέα που έχει ο καθε ρωμιός, πως "δεν αποκλείεται... η "ταπεινή" του γνώμη... μπορεί, και δεν το ξέρεις, να είναι... κοσμοσωτήρια!", και, πάνω απ' όλα, η δικιά σας επιμονή... - ε; Έτσι δεν σκεφτήκατε;
ΕΡ.: Περίπου...
ΑΠ.: Τότε και ευθύνεσθε για την "αναρμόδια" απάντησή μου.
Λοιπόν: Δε νομίζω, πρώτον, πως είναι πολλοί οι μακάριοι στον τόπο μας, που θα υποστήριζαν ότι ο κόσμος μας είναι "όμορφος, ηθικός, αγγελικά πλασμένος" κι ότι τα πάντα βαίνουν λαμπρά και ωραία.
ΕΡ.: Αν ο κόσμος μας ήταν σαν την "κορασιά" εκείνη, την Φραγκίσκα Φραίηζερ, στην οποία ο Σολωμός αφιέρωνε το στίχο του που αναφέρεστε...
ΑΠ.: Ειρωνεύεσθε;
ΕΡ.: Όχι. Ήθελα μόνο να θυνίσω πως ο λαμπρός στίχος του Σολωμού ειπώθηκε για την παρθένα κι όχι για τον κόσμο.
ΑΠ.: Και τώρα υπαινίσεσθε. Τη νοθεία του κόσμου μας, τη νοθεία τόσων και τόσων πραγμάτων στον Τόπο μας, που τίποτα σχεδόν δεν έχει μείνει ανέγγιχτο και παρθένο!
ΕΡ.: Εσεις τι λέτε;
ΑΠ.: Είπα: Δεν βλέπω "μακάριον" κανένα. "Ήσυχον" για την πορεία του Τόπου, κανέναν. Και βέβαια, πάντοτε οι γκρινιάρηδες κ' οι απαισιόδοξοιπερίσσευαν σε εμας, και πάντοτε είναι δυσάρεστοι, και πάντοτε αποδιοπομπαίοι, και ίσως και δίκαια καμμιά φορά, αλλ' ας αφήσωμε πια σήμερα τ' αστεία! Η αλήθεια είναι Μία, και Πικρή.
Τα αίτια πρέπει βάβαια - ιστορικά- ν' αναζητηθούνστα προγενέστερα και στο περιβάλλον, στις περιπέτειες που περάσαμεσαν άτομα και σαν έθνος και σαν λαός. Μα το "πριν" και το "γιατί", καθεαυτά δεν ενδιαφέρουν.. Το "τι" και το "πως", για το "μετά", για το αύριο, ενδιαφέρουν.
Δεν φαντάζομαι να ζητάτε παρελθοντολογίες;
ΕΡ.: Ζητείται ο προσδιορισμός του κακού και, μέσα στον προσδιορισμό του, το "κέντρο" εκείνο που αν υποστεί μια σωστή "επέμβαση" είν' ικανό ν' αλλάξει ριζικά την κατάσταση! (Αφού είστε γιατρός και πρέπει να σας μιλήσω στη γλώσσα σας: "Διάγνωση" και "θεραπεία" μαζί!).
ΑΠ.: Στον ηθικό τομέα εκδηλούμενη έντονα τη στιγμή αυτή, και άρα απ΄ αυτή την πλευράεξεταζόμενη η "κακοδαιμονία του Τόπου", δίνει νομίζω ενεργέστερη απόκριση στην έρευνά σας. Μαζί ενεργέστερα και την παρούσα εικόνα των πραγμάτων.
Πρώτη εντύπωση: Έλλειψη αισθήματος ιατρικής ευθύνης της ιθύνουσας τάξης μας!
Από τα πρώτα χρόνια της απελευθέρωσής μας ως και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ο στείρος κοτζαμπασίδικος αρτηριοσκληρωτισμός! Η Καθαρεύουσα, η Μεγάλη Ιδέα, οψευτορομαντισμός, ο χωροφύλακας και η λογοκρισία - με προσχήματα ή δίχως προσχήματα-, υπήρξαν τα κύρια χαρακτηριστικά της κοινωνικής και πνευματικής μας ζωής. Ακόμη και η προοδευτική αντίδραση σ' αυτήν την κατάσταση είχε κάτι το άγουρο, και μπορώ να πω: το αρτηριοσκληρωτικό.
ΕΡ.:Πως συμβιβάζονται;
ΑΠ.: Μα ελάτε δα; "Πως συμβιβάζονται:" αυτό ρωτήσαμε όλοι μας πάντα Κι όμως να: κάτι το "άγουρο" και μαζί "γερασμένο"! Και αυτό που; Στην αντίδρασή μας, λέει, προς το "κακό" και το "παλαιό"! Στην "εξανάστασή" μας την ίδια!
Ήταν ο Ψυχάρης και αργότερα ο Κομμουνισμός. Αυτά ήταν οι μόνες σχεδόν οργανωμένες και λαβούσες κάπως σάρκα και οστά "αντιδράσεις" μας στη μεσαιωνική κατάσταση που και τώρα υπάρχει, ζώσα και κυρίαρχος παντού,στον κρατικό μηχανισμό και στην παιδεία.
ΕΡ.: Γιατί διαλέγετε αυτά τα δύο από τόσους τομείς;
ΑΠ.: Όχι τυχαία. Το ένα: ευθύνεται για τη συντήρηση του τέτοιου παρόντος. Ο κρατικός μηχανισμός - ο τέτοιος, που τον ξέρουμε όλοι. Αυτός "δημιουργεί" διαρκώς το ¨παρόν" μας. Τις ανυπερβλητες κοίτες του ελληνικού παρόντος. Όσο κι αν αφρίσετε,όσο κι αν εξαναστείτε, δεν θα τις υπερβείτε! Είναι βαθειές τάφροι - τάφοι αν θέλετε!
Το άλλο, η τέτοια παιδεία μας, ευθύνεται για την διαρκή αναδημιουργία ενός όμοιου μέλλοντος - πάλι για τη "συντήρηση" δηλαδή, τη διαιώνηση αν είναι δυνατόν, του "παρόντος"! Η παιδεία είναι πάντα ο "δούρειος ίππος" του παρόντος, η "πολυμήχανη"προβολή του στο μέλλον. Αλλάξτε την παιδεία, και κόβετε ευθύς την ανάσα του "παρόντος"!Διοχετεύσατε αλλού το ρεύμα. Εκείνο που δεν "ανεφοδιαζέται" θ' απομοραθεί και θα πέσει!
ΕΡ.: Ώστε δεν είναι μόνο τα "οδοφράγματα"...
ΑΠ.: Ίσως δεν είναι ποτέ τα "οδοφράγματα". Και πάντως, τίποτα δεν είναι "μόνο" στην ανθρώπινη δράση. Απ' όλους τους δρόμους φτάνει κανείς - αρκεί αλήθεια να θέλει (και πολύ να κοπιάσει) για να φτάσει. Μην τρώγεστε τόσο για το "δρόμο". Φτάνει όλοι να το θέλωμε, και και βρίσκεται ο πιοπ σωστός κι ο πιο πρόσφορος. Μα... το θέλομε πράγματι όλοι;
Εδώ σ' εμάς, σε κανέναν τομέα δεν υπήρξε ποτέ το Σύστημα, η Μελέτη, η Προσαρμογή! (Τη σημασία των λέξεων αυτών την παίρνω, από την Επιστήμη, γιατί αλλιώςέχουν άλλες έννοιες, αποκλειστέες).
Ενώ οι άλλοι δούλευαν, εμείς εμείς εκάναμε άθλια στρατιωτικά κινήματα, δικτατορίες, μικροπολιτική, τελετές, φανφάρες!
Η μόνη ελπίδα του έθνους, το Πανεπιστήμιο, ήταν πάντα βλοσυρό, μυωπικό, φτωχό.
Κ' ύστερα απ' τον πόλεμο, ακόμη χειρότερα. Την ψευτοαριστοκρατική, αγροτικής προέλευσης, ιθύνουσα τάξη αντικατέστησε η νεοπλουτική ξενόπληκτη και ξενόδουλη, χωρίς ίχνος αξιοπρέπειας και πνευματικότητας γενεά των εμπόρων και των βιομηχάνων.
Κ' ενώ οι γύρω μας ευρωπαϊκοί λαοί έκαναν πραγματική Επιστήμη και Τέχνη και Βιομηχανία και Πολιτισμό εν γένει, εμείς, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις (προσώπων και ατομικών ηρωισμών) ούτε Επιστήμη, ούτε Τέχνη, ούτε Σκέψη, ούτε Φιλολογία, ούτε Αρχαιολογία, ούτε κάτι που να μπορούμε επάνω του να πατήσουμε και να σταθούμε - οι "κληρονόμοι", εμείς, κ' οι "απόγονοι" εμείς!-, όχι πρώτοι αλλ' ούτε στην πρώτη τουλάχιστον γραμμή!
Αυτά εμείς!... Παντού μεσαίοι και τελευταίοι, και τυχαίοι, και των εξάρσεων και των ενθουσιασμών!
Και σήμερα, τη στιγμή που υπερίπτανται ασύλληπτου τελειότητος μηχανές προοριζόμενες για τ' άστρα, κι ο Κρούστοεφ το δήλωσε πως θα μας αφήσει πίσω οργανώνοντας τους "βάρβαρους" γείτονές μας - κι αν τύχει θα μας αφήσει αλήθεις!-, εμείς δεν έχομε ούτε επίσημη ούτε ανεπίσημη... γλώσσα καν!
Απορείτε που θυμήθηκα τη γλώσσα;... Συλλογιστείτε τι τρομερή "ένδειξη" αποτελεί αυτό: Εμείς δεν έχουμε γλώσσα καν!
ΕΡ.: Γλώσσα δεν έχει εκείνος που δεν έχει τίποτα να "εκφράσει" - αυτό θέλετε να πείτε;
ΑΠ.: Αυτός που έχει μέσα του ηχηρό κενό - αυτός δεν έχει γλώσσα! Αυτός που που έχει μέσα του χάος -αυτός έχει χάος στη γλώσσα του! Αυτός που έχει μέσα τουσυγχυση και "άκοσμο" συνοθύλευμα ασυμβίβαστων, αμετουσίωτων στοιχείων - αυτός έχει γλώσσα συγκεχυμένη και άκοσμη!
Και το είδα πάλι, το είδα σε θρίαμβο πια, μέσα στο αναγνωστικό του γιού μου!
Αυτός που δεν έχει παιδεία - αυτός δεν έχει γλώσσα!
Κι αυτός που δεν έχει παιδεία, δεν έχει φορείς μεταβολής προς καμμιά καλύτερη ποιότητα ζωής.
Εμείς δεν ξέρομε καν αν πρέπει να βγάζωμε επιστήμονες, αν οι νέοι μας είναι εγγράμματοι ή αγράμματοι, ορθρογράφοι ή ανορθρόγραφοι, κ' ένα σωρό τέτοια κωμικοτραγικά - τραγικώτατα δηλαδή!
Και όμως, παρ' όλα αυτά, και υπάρχουμε, και αντέχουμε, και, στιγμές - στιγμές(μεμονωμένες, όχι μποτέ διαρκείας!) και μεγαλουργούμε!... Και αυτό είναι το πιο τραγικό!
Η Αντίθεσις: Το χώμα, το έδαφος είναι καλό. Και ευγένεια και ψυχικά χαρίσματα, και σωματική αντοχή, και εγερσιμότητα, και δεκτικότητα μαθήσεως, και δίψα πνευματικότητας έχει ο λαός μας. Ας είχε μόνο Ηγεσία! Να τον διδάξει Σύστημα και Συνέχεια και Συνέπεια! Σ' όλους τους τομείς! Κρίσις Ηγεσίας!
ΤΟ ΑΛΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ: Απαντά ο Μάριος Πλωρίτης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου