Φιλέλληνες

 Οι Ευρωπαίοι που θαύμαζαν και βοήθησαν την Ελλάδα το 1821

 της Μαρίας Ρώτα*

Αξίζει να γνωρίζουμε και να μεταδίδουμε στους νέους Έλληνες πόσοι ήταν και ποιοι ήταν οι τόσοι φιλέλληνες που βοήθησαν, πληρώνοντας ακόμη και με την ίδια τους τη ζωή, στον αγώνα των Ελλήνων για την ανεξαρτησία τους.

Μερικά νέα παιδιά με ρώτησαν... γιατί την ημέρα που γιορτάστηκαν τα 200 χρόνια από την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Τούρκους οι πολιτικοί μας κάλεσαν και τόσους ξένους; Χαμογέλασα, αλλά είχα λυπηθεί γιατί δεν γνώριζαν ότι η Ελλάδα κέρδισε την ελευθερία της, όχι μόνο από τους Έλληνες, αλλά και από τόσους άλλους φιλέλληνες, άλλων χωρών, που γνώριζαν και θαύμαζαν την ωραιότερη, αλλά και σπουδαιότερη χώρα του αρχαίου πολιτισμού.

Στο πλευρό των ξεσηκωμένων Ελλήνων, πολίτες από όλες σχεδόν τις χώρες του δυτικού κόσμου, εμπνευσμένοι από τα ιδανικά των αρχαίων Ελλήνων, θεώρησαν χρέος τους να βοηθήσουν στον αγώνα προσφέροντας χρήματα, διάφορα υλικά και πολεμοφόδια. Φυσικά πολλοί φιλέλληνες επιθυμούσαν να γνωρίσουν και να απολαύσουν τα αρχαία ευρήματα και ότι είχε απομείνει από τα αρχαία κτίρια με τις εντυπωσιακές κολώνες.

Φιλέλληνες που βοήθησαν την ελευθερία της Ελλάδας

Λόρδος Μπάιρον (1788-1824). Άγγλος ποιητής και θερμός φιλέλληνας. Γεννήθηκε στο Λονδίνο, σπούδασε στο πανεπιστήμιο και όταν ενηλικιώθηκε έγινε μέλος της Βουλής των Λόρδων (1809). Τότε, μαζί με φίλους του ταξίδεψαν και έφθασαν στην Πρέβεζα, επισκέφθηκαν την αρχαία Νικόπολη και επισκέφθηκαν τα Γιάννενα. Η πρώτη γνωριμία του με την Ελλάδα τον βοήθησε να γράψει ωραία ποίηση για τη χώρα μας. Τον Μάρτιο του 1812 δημοσίευσε τα πρώτα του κείμενα και ποιήματα και έγινε γνωστός, αλλά και διάσημος. Στις αρχές του 1823, ο Μπάιρον έγινε μέλος του Φιλελληνικού Κομιτάτου και τον Ιούλιο έφτασε στην Ελλάδα ξανά. Γνωρίζοντας, τότε, και την ιστορία της και την κατάσταση που επικρατούσε, πρόσφερε 4.000 λίρες από την προσωπική του περιουσία για τις ανάγκες του στόλου που θα προστάτευε το Μεσολόγγι, και έφτασε στην πόλη στις 5 Ιανουαρίου του 1824. Με δικές του φροντίδες εκδόθηκε μια εφημερίδα “Telegrafo Greco” ώστε να γίνεται γνωστή η φροντίδα των Ελλήνων για την ελευθερία τους. Αυτός ο ελληνικός τύπος βοήθησε ιδιαίτερα, ώστε πολλοί Έλληνες και ξένοι να βοηθήσουν για την ελευθερία της χώρας. Τον είχαν θαυμάσει, όχι μόνο οι Έλληνες. Ο Μπάιρον πέθανε στο Μεσολόγγι στις 6 το απόγευμα της 19ης Απριλίου 1824.

Ιωάννης Εϋνάρδος (1775-1863). Σπουδαίος Γάλλος φιλέλληνας, γεννήθηκε στη Λιόν. Μετά τη Γαλλική Επανάσταση η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Γενεύη και ο ίδιος ασχολήθηκε με τις εμπορικές επιχειρήσεις του πατέρα του. Έκανε μεγάλη περιουσία και έγινε ένας από τους πολύ σημαντικούς οικονομικούς, αλλά και πολιτικούς παράγοντες στην Ευρώπη εκείνη την εποχή. Το 1810 γνωρίστηκε με τον Καποδίστρια, ο οποίος είχε πάει στη Γενεύη φροντίζοντας να δημιουργήσει προσέγγιση της Ρωσίας με την Αυστροουγγαρία. Η φιλία του Εϋνάρδου με τον Καποδίστρια έγινε ευεργετική για την ελληνική υπόθεση και ο Εϋνάρδος έγινε φιλέλληνας. Πρόσφερε πολλές και ανεκτίμητες υπηρεσίες στον Αγώνα. Συγκέντρωσε πολλά χρήματα και από γνωστούς και από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και θέλησε και ο ίδιος να βοηθήσει την Ελλάδα με πολλούς τρόπους. Προώθησε την ιδέα να ιδρυθεί Εθνική Τράπεζα, ώστε φίλοι του να βοηθούν χρηματικά την Ελλάδα. Ήταν στενός φίλος του Καποδίστρια και του Γ. Σταύρου. Έφυγε από τη ζωή στις 5 Φεβρουαρίου 1863.

Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ (1798-1826). Ελβετός φιλέλληνας! Ήταν ήρωας της Επανάστασης του 1821 και θέλησε να βοηθήσει τον ελληνικό τύπο. Γεννήθηκε στη Ζυρίχη, πόλη της Ελβετίας. Σπούδασε ιατρική στο πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ και το 1821 ήρθε στην επαναστατημένη Ελλάδα. Εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι και έγινε ορθόδοξος. Ερωτεύθηκε και παντρεύτηκε την Αλτάνα Ιγγλέση. Τον Ιανουάριο του 1824 τύπωνε στο πιεστήριο (που είχε φέρει ο φίλος του Στάνχοπ από την Αγγλία), την εφημερίδα “Ελληνικά Χρονικά” (φυσικά από την αρχαιότητα έως τότε). Η εφημερίδα ιδιαίτερα ασχολήθηκε με την Ελλάδα. Εκδιδόταν έως το 1826 οπότε και καταστράφηκε το κτίσμα, στο οποίο τυπωνόταν, από βομβαρδισμό. Σ' αυτό το πιεστήριο είχε τυπωθεί και το 1825 ο “Ύμνος εις την Ελευθερίαν” του Διονυσίου Σολωμού.

Ο Μάγερ, “πατέρας της ελληνικής δημοσιογραφίας”, τον ονόμαζαν, διορίστηκε το 1824 μέλος της Διευθύνουσας Επιτροπής του Μεσολογγίου και αγωνιζόταν μέχρι τέλους για τη σωτηρία της πόλης και όσων ανθρώπων είχαν καταφύγει εκεί. Ο Μάγερ τότε φρόντισε να στέλνει και να δημοσιεύονται σε ευρωπαϊκές εφημερίδες κείμενα για την υπόθεση του απελευθερωτικού αγώνα, όπως μάθαινε από τους ειδικούς. Αυτό βοήθησε να φθάσουν κάποιοι άνθρωποι στην Ελλάδα να βοηθήσουν για την ελευθερία της. Και ο ίδιος πολέμησε γενναία... και έπεσε κατά την έξοδο του Μεσολογγίου στις 10 Απριλίου 1826. Κοντά του σφαγιάστηκαν η γυναίκα του Αλτάνα και τα δύο παιδιά τους. Το πτώμα του μετέφεραν στην πόλη οι Μεσολογγίτες, που ήταν αιχμάλωτοι, αλλά το κατόρθωσαν. Αργότερα και έως σήμερα, ο τάφος των Μάγερ βρίσκεται στο Μεσολόγγι στον “Κήπο των Ηρώων”.

Ερρίκος Δεριγνί (1782-1835). Γάλλος Ναύαρχος. Είχε αναλάβει από το 1823, με τη διοίκηση των γαλλικών ναυτικών δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο και με την προστασία των γαλλικών εμπορικών συμφερόντων, τη φροντίδα να γίνονται όλα καλά, χωρίς την επέμβασή των. Μεσολάβησε στον Κιουταχή, που είχε κάνει και την πολιορκία της Ακρόπολης, να υπογράψει την απελευθέρωσή της, όπως είχαν αποδεχθεί οι ευρωπαϊκές χώρες! Ο Κιουταχής το δέχθηκε για να ευχαριστήσει τους Ευρωπαίους. Μετά από αυτά όλα, ο Δεριγνί πήρε μέρος στη ναυμαχία του Ναυαρίνου και μάλιστα ως επικεφαλής του γαλλικού στόλου. Αργότερα παρέδωσε τη θέση του στο ναύαρχο Ντε Ροζαμέλ και επέστρεψε στο Παρίσι. Ήταν ένας από τους λίγους Ευρωπαίους που σώθηκε.

Τόμας Κόχραν (1775-1860). Άγγλος ναύαρχος. Ο Κόχραν είχε τη φήμη τρομερού θαλασσομάχου. Ήταν πάντα άριστος σε ότι ανελάμβανε, είχαν αναφέρει πολλοί της εποχής του. Τον Αύγουστο το 1825 δέχθηκε να τεθεί στην υπηρεσία της Ελληνικής Κυβέρνησης (που μόλις είχε αρχίσει να υπάρχει). Τον Μάρτιο του 1827 λίγο πριν από το Ναυαρίνο, έγινε αρχηγός των ελληνικών ναυτικών δυνάμεων. Συμμετείχε σε επιχειρήσεις, οι οποίες με δυσκολία συντηρούσαν την ελληνική στρατιωτική δράση. Η δραστηριότητά του, η φροντίδα του και η αγάπη του για την Ελλάδα ήταν κάτι σημαντικό. Μετά το Ναυαρίνο επέστρεψε στην Αγγλία.

Ελάχιστους Ευρωπαίους αναφέρουμε, σήμερα, που αγάπησαν, θαύμασαν και ευχαρίστως βοήθησαν την Ελλάδα ώστε να επιτύχει την ελευθερία της. Η αρχαία Ελλάδα τους εντυπωσίαζε από τα σχολικά τους χρόνια. Ανέφεραν οι περισσότεροι.

…………………………..

Η Μαρία Ρώτα είναι αρχαιολόγος και τακτική συνεργάτιδα της καθημερινής εφημερίδας των Κυκλάδων ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ που τυπώνεται στην Ερμούπολη της Σύρου, στην οποία δημοσιεύθηκε, στο φύλλο της 8 Απριλίου, 2021, το ενδιαφέρον άρθρο της, που αναδημοσιεύουμε.