Ελευθερία και γλώσσα

 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΜΑΣ

Η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων αισθάνεται την ανάγκη να επισημάνει ένα φαινόμενο το οποίο στις μέρες μας έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις, και σχετίζεται με την άκριτη υιοθέτηση αμετάφραστων ξενικών όρων σε ποικίλες εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής, με συνέπεια να νοθεύεται το γλωσσικό αίσθημα και βαθμιαία να μετατρέπεται η γλώσσα της καθημερινότητας σε ένα υβριδικό, αγγλοελληνικό ιδίωμα.

Βλέπουμε έτσι λέξεις που συνδέονται με το γλωσσικό αίσθημα πλατιών λαϊκών στρωμάτων, όπως π.χ. οι σχετιζόμενες με τον τομέα του αθλητισμού, να μετατρέπονται σε αγγλικές, όπως «Super League», αντί «Πρωτάθλημα Α΄ Εθνικής Κατηγορίας», Football League, αντί «Πρωτάθλημα Β΄ Εθνικής Κατηγορίας» κ.ο.κ. Το ίδιο συμβαίνει στον χώρο της πολιτικής, όπου τα «hot spots» τείνουν σχεδόν ολοσχερώς να αντικαταστήσουν τα «Κέντρα Φιλοξενίας», το «debate» την «τηλεμαχία», το «win win» το «αμοιβαίο όφελος» κ.λπ. Στον χώρο της οικονομίας, τα POS και τα Black Friday, τα take away, click away, eshops, delivery κ.τ.τ. αποτελούν την κορυφή ενός ραγδαία διογκούμενου παγόβουνου.

Τέλος, στον χώρο της υγείας, που λόγω της πανδημίας κατέχει τα πρωτεία –πρόσκαιρα ας ελπίσουμε- στην καθημερινή ενημέρωση, τα lockdown και τα rapid tests υιοθετούνται άκριτα και επιπόλαια από τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, χωρίς να καταβάλλεται μια ελάχιστη έστω προσπάθεια για μεταγλώττιση των συγκεκριμένων όρων.

Επιτακτική λοιπόν θεωρούμε την ανάγκη για δημιουργία ενός επίσημου επιτελικού οργάνου, στελεχωμένου από πνευματικούς ανθρώπους που αποδεδειγμένα γνωρίζουν και μεριμνούν για τη γλωσσική και πολιτισμική μας παράδοση, οι οποίοι θα είναι σε θέση να δίνουν ανά πάσα στιγμή λύση στα προβλήματα που θέτει επί τάπητος η ανάγκη χρήσης νεολογισμών σε κάθε τομέα της καθημερινής δραστηριότητας. Οι ίδιοι άνθρωποι μπορούν να αναλάβουν και το έργο της σταδιακής αποκατάστασης των όρων που σήμερα έχουν αντικατασταθεί από ξενικούς.

Ας μη λησμονούμε πως σήμερα, με δεδομένη την παντοδυναμία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, ειδικά των τηλεοπτικών, είναι δυνατόν ένας και μόνον άνθρωπος -αρκεί να κατέχει τη σχετική εξουσία- να καθορίσει την κοινή γλωσσική χρήση των πολλών. Για τον λόγο αυτό  και, επομένως, για λόγους ουσιαστικής δημοκρατίας, επιβάλλεται να κατοχυρωθεί στο νέο σύνταγμα η προστασία της ελληνικής γλώσσας, με την ίδια στοργική μέριμνα η οποία προβλέπεται για την προστασία της χλωρίδας και της πανίδας του τόπου, ώστε να γίνει συνείδηση πως η ελληνική γλώσσα συνιστά πολύτιμο πνευματικό κεφάλαιο το οποίο αφορά στην πεμπτουσία της ιδιοσυστασίας μας και παράλληλα αποτελεί πολιτισμικό μέγεθος οικουμενικής εμβέλειας, λόγω του τεράστιου ιστορικού της βάθους και της αχανούς γραμματειακής της παράδοσης.

Η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων καλεί τους συναδέλφους, τους πνευματικούς ανθρώπους της πατρίδας μας αλλά και όλους τους πολίτες της χώρας να υπερασπισθούμε την ελληνική γλώσσα, την ποιότητα, την αισθητική και το ιστορικό της βάθος, έχοντας πάντα κατά νου το σολωμικό αίτημα: «Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;».