Χώρος επικοινωνίας και μάθησης

Διαχείριση τάξης μέσα στην πανδημία

Της Μελίνας Χαρατσίδου*

Η πανδημία, όπως κάθε κρίση έφερε μεγάλη αναστάτωση και αποσταθεροποίηση στις ζωές όλων μας. Η σχολική τάξη ως μέρος του συστήματος της κοινωνίας  κλυδωνίστηκε και αυτή. Οι μαθητές μετά την περίοδο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης γύρισαν αλλαγμένοι, ανήσυχοι, ευερέθιστοι. 

Η κρίση όπως  δείχνει και το κινέζικο ιδεόγραμμα,  είναι κίνδυνος και ευκαιρία. Κατά την περίοδο της πανδημίας, η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα κατέστρεψε πολλά όνειρα και πολλές ελπίδες για ένα φωτεινό αύριο. Η καταστροφή  προκαλεί  ζημιές. Η συγκεκριμένη καταστροφή άγγιξε την επικοινωνία, το συνδέεσθαι, το μαζί, το κοντά, το στηρίζω, βοηθώ, είμαι εκεί για τον άλλον.

 Μια τάξη είναι ένας χώρος επικοινωνίας και μάθησης. Μαθαίνω μέσα από τη σχέση που φτιάχνω με τον άλλον. Όταν δεν σχετίζομαι, δεν μπορώ να μάθω. Χρειάζεται ο εκπαιδευτικός να αλληλεπιδρά με τους μαθητές και αυτοί με αυτόν και τους συμμαθητές τους. Για να συνδεθούμε πρέπει να γνωριστούμε,  να μπούμε στη θέση του άλλου, να αναπτύξουμε δεξιότητες όπως αυτή της ενσυναίσθησης,  να είμαστε σε επαφή με τον εαυτό μας και τα συναισθήματά μας, δύσκολα και εύκολα. Σε περιόδους κρίσεις χρειάζεται να ξαναπιάσουμε το νήμα της ζωής μας. Έχουμε, ο  καθένας και η καθεμιά από το ρόλο του/της να απαντήσουμε σε ένα σημαντικό ερώτημα: Για ποιο λόγο κάνω ό,τι κάνω; Για ποιο λόγο είμαι εδώ; Βοηθά όπως έλεγε και ο Peter Lang, πατέρας της καταξιωτικής προσέγγισης,  να ξανασυνδεθώ με τα όνειρά μου, να ξαναπιάσω το νήμα που έχασα όταν ματαιώθηκαν οι προσδοκίες μου.

 Στην επικοινωνία υπάρχουν κανόνες. Η επικοινωνία χρειάζεται πλαίσιο. Η τάξη είναι ένα πλαίσιο μέσα  στο οποίο επικοινωνούμε τηρώντας κάποιους κανόνες. Η επικοινωνία έχει μόνο παρόν. Αυτό σημαίνει ότι η παρουσία μου είναι σημαντική. Δεν μεταφέρεται πώς ένιωσα, τι συνέβη στην τάξη, ο καθένας και η καθεμιά, μεταφέρει αυτό που βίωσε ο ίδιος βάζοντας τη δική  του υποκειμενική σφραγίδα. Η επικοινωνία έχει πολλά κανάλια. Η επικοινωνία έχει  σωστό χρόνο. Οι σωστές κουβέντες την λάθος ώρα, παύουν να είναι σωστές. Επικοινωνούμε, στέλνοντας ένα μήνυμα στον άλλον, όμως μήνυμα που στάλθηκε δεν είναι πάντα μήνυμα που ελήφθη από τον παραλήπτη. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι την ευθύνη της επικοινωνίας την έχουμε 100% ο καθένας και η καθεμιά από εμάς.

Σε μια εποχή σαν και αυτή που βιώνουμε, ο εκπαιδευτικός χρειάζεται  όχι  μόνο να αξιοποιήσει τις γνώσεις και τις εμπειρίες του αλλά και να ξανασυνδεθεί  με το λόγο που επέλεξε το επάγγελμά  του  όντας ενήμερος  για το πώς νιώθει. Χρειάζεται να μπορεί να μοιράζεται αλλά και να δημιουργεί όπου και όποτε μπορεί, υποδοχείς για να μοιραστούν μαζί του, οι έφηβοι που θέλουν, τις ανησυχίες τους. Χρειάζεται να κατεβάζει τις προσδοκίες του όπου είναι απαραίτητο, αλλά και να δοκιμάζει καινούργιους τρόπους επικοινωνίας μέσα και έξω από την τάξη. Κυρίως χρειάζεται να μην σταματήσει να ονειρεύεται και να εμψυχώνει  τους μαθητές του να ονειρεύονται και αυτοί ένα καλύτερο αύριο.

...............................

*Η Μελίνα Χαρατσίδου είναι Κλινική ψυχολόγος- οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια και Επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης Γλυφάδας. Το άρθρο είναι η εισήγησή της στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών του 3ου Γυμνασίου Γλυφάδας που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του σχολείου, στις 13 Δεκεμβρίου, μετά την λήξη των μαθημάτων.