ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ
του Βασίλη Λάμπογλου* 
«Κύριε, εύραμεν μια γυναίκα»!, έλεγε το πρωινό της 15ης Απριλίου του 1865 ο Έλληνας εργάτης που δούλευε στις ανασκαφές της αρχαιολογικής αποστολής του Γάλλου υποπρόξενου Καρόλου Σαμπουαζό.
Μόλις είχε βρει τα πόδια και τον κορμό της Νίκης της Σαμοθράκης.
Και μιας και η Σαμοθράκη βρισκόταν ακόμα υπό την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ο Σαμπουαζό απευθύνθηκε και πήρε την άδεια της Υψηλής Πύλης, για να μεταφέρει το γλυπτό στη Γαλλία, αφήνοντας πίσω την πλώρη γιατί πίστευε ότι ανήκει σε κάποιο άλλο γλυπτό.
Ένα μήνα αργότερα, 11 Μαΐου το άγαλμα έφτανε στο Λούβρο.
«Είναι λαξεμένο με τέτοια τέχνη, που δεν την ξεπερνάει κανένα από τα ωραία ελληνικά έργα που γνωρίζω, ούτε τα γλυπτά της Απτέρου Νίκης, ούτε οι καρυάτιδες του Ερεχθείου. Οι πτυχές του φορέματος είναι οι πιο μαγευτικές. Είναι σαν από μαρμάρινη μουσελίνα, που ο άνεμος την κολλά πάνω στη ζωντανή σάρκα». Με αυτά τα λόγια την περιγράφει στην αναφορά του προς το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας του, ο Champoiseau.
Το άγαλμα έχει ύψος 3,28 μ. (με τα φτερά) και 5,58 μ. με την μαρμάρινη πλώρη πλοίου πάνω στην οποία είναι τοποθετημένο σήμερα. Φιλοτεχνήθηκε για να τιμήσει τη θεά Νίκη. Μητέρα της οποίας είναι η Στύγα και πατέρας της ο Πάλλαντας, ενώ τα αδέλφια της ο Ζήλος, το Κράτος και η Βία. Όταν επικράτησε η λατρεία του Διός ως αρχηγού των Θεών, η Νίκη και τα αδέρφια της έγιναν ακόλουθοί του.
Στην αρχαία Ελλάδα η θεά Νίκη λατρευόταν ως προσωποποίηση της «νίκης». Ο Δίας την έστελνε, σύμφωνα με το μύθο, για να στεφανώνει τους νικητές στη γη.
Η θεά Νίκη παρουσιαζόταν πάντα ιπτάμενη, γεμάτη κίνηση και δυναμισμό. Κατέβαινε από τον ουρανό είτε για να εξυμνήσει μία νίκη, είτε για να προσφέρει σπονδές, είτε για να στεφανώσει έναν νικητή.
Η Νίκη της Σαμοθράκης το μαρμάρινο γλυπτό άγνωστου καλλιτέχνη(εικάζεται του Πυθοκριτου Τιμοχαρεως της περίφημης Ροδιακής γλυπτικής σχολής) της ελληνιστικής εποχής, βρέθηκε στο ναό των Μεγάλων Θεών των Καβείρων στη Σαμοθράκη και εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου από το 1884.
Η επιτυχία της οφείλεται και στους δυο ιδρυτές που είχαν το μεράκι και του αθλητισμού αλλά και της καλής ποιότητας των προϊόντων. Το 1965, τρία χρόνια μετά την ίδρυση της εταιρείας προσλαμβάνουν τον πρώτο τους υπάλληλο τον Jeff Johnson, ο οποίος ήταν πρώην αθλητής και πολύ γνωστός και των δυο δημιουργών της νέας εταιρείας.
Ο Johnson ήταν ένα άνθρωπος με μόρφωση και ιδιαίτερες γνώσεις για την ιστορία και μάλιστα για την Ελληνική Ιστορία. Με δική της πρωτοβουλία ανοίγει και το πρώτο κατάστημα αθλητικών ειδών στην Santa Monica.
O Johnson είχε ταξιδέψει σε χώρες της Ευρώπης, στη Γαλλία και φυσικά στο Παρίσι, όπου επισκέφθηκε το Μουσείο του Λούβρου. Είχε ιδιαίτερα εντυπωσιασθεί από το υπέροχο άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης. Κορυφαίο έργο, βέβαια, της συλλογής ελληνικών αρχαιοτήτων του Λούβρου.
Το 1971 το φτερό της Νίκης έγινε “σύμβολο”. Αυτή ήταν η πιο μακροχρόνια και σημαντική προσφορά του στην εταιρεία. Η Blue Ribbon Sports μετονομάστηκε σε Νike το 1972.
- Η «πατίνα» του χρόνου, δηλαδή οι θωπείεs των ανέμων και των βροχών 2.240 χρόνων στο άγαλμα , «σκανδάλισαν» την «επιστημονική» αντίληψη τηs εποχήs μαs και ασθμαίνονταs οι Γάλλοι «ειδικοί» φρόντισαν για τον «καθαρμό» τηs.
Αλλά ποιά «ηθική» επιβάλλει ότι ένα άγαλμα δύο χιλιάδων τριακοσίων ετών ,πως πρέπει να απαστράπτει σαν καινούργιο;
Γιατί το πέρασμα του χρόνου πρέπει να εξαλείφεται από την επιφάνεια των πανάρχαιων αντικειμένων;
Η περίπτωση του υπερβολικού και μέχρις εξοντώσεως καθαρισμού της Νίκης της Σαμοθράκης είναι κραυγαλέα.
Η ομορφιά αποτελεί μέροs της φύσης.
Είναι γέννημα του χρόνου, της καταιγίδας, και του ανέμου.
Απτερος και αλυσσοδεμένη.
Η χαρμολυπη της ματαιόδοξης φύσης μας.
Tελικά Νίκη μαs, «'Άπτεροs» ακόμη παραμένειs εκεί στα «ξένα».
Καλημέρα -μη άπτερος -να σας προσφερθεί.
………………………………….
*Ο Βασίλης Λάμπογλου είναι οικονομικός αναλυτής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου