Βιωματικό σεμινάριο για γονείς

ΕΠΙΛΥΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

Μέσα σε ζεστό κλίμα, στο 3ο γυμνάσιο Γλυφάδας, μετά από αίτημα του συλλόγου εκπαιδευτικών, υλοποιήθηκε στις 10 Νοεμβρίου, βιωματικό σεμινάριο για γονείς με θέμα την «Επίλυση συγκρούσεων στην Εφηβεία». Εισηγήτρια της ενδιαφέρουσας και δημιουργικής συνάντησης ήταν η κλινική ψυχολόγος – θεραπεύτρια ομάδας, ζεύγους, οικογένειας και επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης Γλυφάδας, Μελίνα Χαρατσίδου. 

Η εφηβεία είναι μια μεταβατική περίοδος, κατά τη διάρκεια της οποίας, το παιδί διαμορφώνει αξίες, συμπεριφορές, στάση ζωής, διαμορφώνει την ταυτότητά του για να μπορέσει να προχωρήσει στη ζωή ως ενήλικας δηλαδή να σταθεί αυτόνομος συναισθηματικά και οικονομικά. Είναι μια περίοδος πολλών  ψυχολογικών μεταπτώσεων, αμφισβητήσεων των προσώπων κύρους(πώς άλλωστε θα διαμορφώσει ο έφηβος την ταυτότητά του, το τι θέλει, τι ονειρεύεται αν δεν αμφισβητήσει την εξουσία, τα δεδομένα;), είναι μια περίοδος που η βαρεμάρα έχει κυρίαρχη θέση. Ο έφηβος για να βγει από αυτήν, χρειάζεται να αναζητήσει το νόημα της ζωής του, που είναι μια προσωπική ανηφορική διαδρομή για τον καθένα. Η εφηβεία είναι οι ψυχικές διεργασίες που χρειάζεται να γίνουν  για να περάσει  το παιδί στην ενηλικίωση. Όπως καταλαβαίνουμε δεν ολοκληρώνεται όταν ολοκληρώνεται η ήβη, η οποία είναι όλες οι αλλαγές που γίνονται στο σώμα του παιδιού που μεγαλώνει . Η ήβη σταματά στα 18, η εφηβεία όχι. Στην εποχή μας που η οικονομική κρίση δυναμώνει, νέοι ενήλικες  δεν μπορούν να αυτονομηθούν, να συντηρήσουν τον εαυτό τους και να ζουν μόνοι τους, κάτι που παρατείνει την εφηβεία τους.

Για να μεγαλώσεις χρειάζεται να διαφοροποιηθείς και να ανακαλύψεις τον κόσμο μόνος σου, όπως κάνει το νήπιο γύρω στα 2, 5 έτη, που διανύει τη μικρή εφηβεία, όπως λέμε. Πετά τα πράγματα κάτω ενώ το μαλώνουμε και του λέμε όχι και με αυτόν τον τρόπο, διαφοροποιείται από εμάς αλλά και ανακαλύπτει τον κόσμο, πώς πέφτει κάτι, τι συμβαίνει, πώς σπάει  κάτι κλπ.

Με αυτά τα δεδομένα σε μια εποχή όλο και πιο σύμπλοκη και τοξική, που τα πράγματα τρέχουν με ρυθμούς ασύλληπτους για τον κοινό νου, οι γονείς  ανησυχούν για τους έφηβούς τους. Άλλοι για την αδιαφορία του έφηβου για το σχολείο, την απαξίωση του τι μπορεί να του προσφέρουν οι γνώσεις και οι σπουδές, άλλοι για την πλήρη αταξία του χώρου του και όχι μόνο, άλλοι για τις παρέες του, που οι γονείς θεωρούν ότι δεν πηγαίνουν σε μια θετική κατεύθυνση, άλλοι για συμπεριφορές άσχημες, για χρήσεις επικίνδυνες, για αυτοτραυματισμούς, για υπερβολική χρήση οθονών, για θεοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, για ατέρμονες συγκρούσεις

Οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες όπου υπάρχει διαφορετικότητα. Διαφορετικοί άνθρωποι, διαφορετικός τρόπος μεγαλώματος, διαφορετική εποχή, διαφορετικές  κοινωνικές απαιτήσεις (π.χ. η επικοινωνία δεν γίνεται μέσω τηλεφώνου σταθερού ή κινητού αλλά μέσω μηνυμάτων στο Instagram…).

 Η σύγκρουση είναι πολύ χρήσιμη όταν μάς βοηθά να ακούσουμε και να καταλάβουμε το παιδί μας ( δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε με αυτό που λέει) και να μας ακούσει με τη σειρά του και να καταλάβει τις ανησυχίες μας( δεν σημαίνει ότι συμφωνεί). Οπότε μαθαίνοντας καλύτερα ο ένας τον άλλον, επαναπροσδιορίζουμε τις προσδοκίες μας. Για να μπορέσουμε να επιλύσουμε  συγκρούσεις, να προχωρήσουμε σε διαπραγμάτευση, χρειάζεται να μην είμαστε σε κόντρα, να μην νιώθουμε ότι ο έφηβος τραβά από τη μια και εμείς  ως γονείς  από την άλλη. Η κόντρα δεν φέρνει παρά ρήξη και δεν βοηθά κάτι που θέλουμε πολύ, με όλους τους ανθρώπους που σχετιζόμαστε και κυρίως τα παιδιά μας, τη ΣΥΝΔΕΣΗ. 

Η σύνδεση είναι αυτή που θα κάνει τη διαφορά. Η σύνδεση φτιάχνεται πριν την κρίση, την αποσταθεροποίηση και όχι κατά τη διάρκεια αυτής. Θέλει αγάπη, εμπιστοσύνη, ασφάλεια ότι είμαστε εκεί, χρόνο, όρια γιατί οι γονείς ως τα 18 έτη τους είναι και κηδεμόνες των  εφήβων τους. Θέλει αποδοχή του παιδιού μας και του εαυτού μας, θέλει σεβασμό. Θέλει να είμαστε προηγουμένως συνδεμένοι με τις δικές μας δυσκολίες και ανασφάλειες και να μην τις προβάλλουμε στο παιδί μας ή όταν τις προβάλλουμε να το αντιλαμβανόμαστε και να επαναπροσδιορίζουμε τον τρόπο που  προσεγγίζουμε τον έφηβο.

Δεν υπάρχουν οδηγίες χρήσεις για επίλυση συγκρούσεων γονιού και έφηβου(οι οδηγίες χρήσεις είναι εξατομικευμένες), πέρα από αυτά που έχει πει η VirginiaSatir, οικογενειακή θεραπεύτρια, από τα τέλη του 1950. Ο γονιός χρειάζεται να αγαπά χωρίς όρους αλλά με όρια, να ακούει, να σέβεται, να δίνει ασφάλεια, να έχει ευελιξία και χιούμορ και από αυτό που τόνιζεο Γιώργος ο Βασιλείου, ψυχίατρος, ψυχοθεραπευτής οικογένειας, ότι ο γονιός δεν πρέπει να μπαίνει σε κόντρα με τον έφηβο.

Οι γονείς είμαστε συνοδοιπόροι με τα παιδιά  μας και χρειάζεται ενισχύοντας τον εαυτό μας και στηριζόμενοι στις αξίες μας να μην ξεχνάμε αυτό που έλεγε ο Χαλίλ Γκιμπράν:

 Τα παιδιά σας δεν είναι παιδιά σας. 

Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της ζωής για τη ζωή. 

Έρχονται με τη βοήθειά σας αλλά όχι από εσάς,

Και με όλο που είναι μαζί σας, δεν ανήκουν σε σας.

 Μπορείτε να τους δώσετε την αγάπη σας, όχι όμως και τις ιδέες σας.

 Γιατί αυτά έχουν δικές τους ιδέες…

Εσείς είστε τα τόξα από όπου τα παιδιά σας  σα ζωντανά βέλη θα τιναχθούν μπροστά…