Το πογκρόμ της 6ης–7ης Σεπτεμβρίου 1955

 Εξαιρετικά βίαιο, εκ προμελέτης  και χωρίς επίσημη αναγνώριση από την Τουρκία

 

Το πογκρόμ της Κωνσταντινούπολης της 6ης–7ης Σεπτεμβρίου 1955 ήταν ίσως το πιο βίαιο γεγονός σε μια μακρά ιστορία διώξεων, ρατσισμού και μίσους κατά των αυτόχθονων πληθυσμών στην τουρκική κοινωνία του 20ου αιώνα από τις γενοκτονίες των μειονοτήτων των περιοχών το 1915. Στις 6–7 Σεπτεμβρίου, οι Ρωμιοί-Έλληνες, Αρμένιοι, Εβραίοι και Ασσύριοι (Σύροι Χριστιανοί) στην Κωνσταντινούπολη και σε πολλές άλλες τουρκικές πόλεις υπέστησαν ρητορική μίσους και βίαιες επιθέσεις — ένα προμελετημένο πογκρόμ.

Ως αποτέλεσμα του πογκρόμ, 12 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 300 τραυματίστηκαν. Σύμφωνα με επίσημα αρχεία, 4.214 σπίτια, 1.004 επιχειρήσεις, 73 εκκλησίες, 1 συναγωγή, 2 μοναστήρια, 8 αγιάσματα (ιερές πηγές), 26 σχολεία και πολλά νεκροταφεία γκρεμίστηκαν, υπέστησαν σοβαρές ζημιές και λεηλατήθηκαν. Επισήμως, 60 γυναίκες δέχθηκαν σεξουαλικές επιθέσεις. Ανεπίσημοι λογαριασμοί ανεβάζουν τον αριθμό κοντά στις 400.

Οι υποκινητές και οι δράστες των βίαιων όχλων έφυγαν ατιμώρητοι. Χιλιάδες Ρωμιοί-Έλληνες, Αρμένιοι, Εβραίοι και Σύριοι ένιωσαν αναγκασμένοι να εγκαταλείψουν την Τουρκία, ξεφεύγοντας από τη βία και την καταπίεση.

Τι συνέβη; Πώς ξεκίνησε το πογκρόμ 6-7 Σεπτεμβρίου;

Στις 6 Σεπτεμβρίου 1955, η εφημερίδα του φιλορεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Istanbul Ekspres δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο «Atamızın evi bombalandı» — «Το σπίτι των προγόνων μας βομβαρδίστηκε».

Το δημοσίευμα ανέφερε ότι το πατρογονικό σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη, το οποίο χρησίμευε ως τουρκικό προξενείο, είχε βομβαρδιστεί. Ο τουρκικός Τύπος πήρε την είδηση και έκανε υπαινιγμούς ότι Έλληνες τοποθέτησαν τη βόμβα. Το δημοσίευμα της Istanbul Ekspres προκάλεσε αναστάτωση και οργή στον τουρκικό πληθυσμό της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος βγήκε στους δρόμους. Το πογκρόμ ξεκίνησε το βράδυ της 6ης Σεπτεμβρίου με την επίθεση στο ζαχαροπλαστείο Haylayf που ανήκει σε Έλληνα πολίτη στη γειτονιά Pangaltı της Κωνσταντινούπολης. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, η βία από ενορχηστρωμένους όχλους εξαπλώθηκε σε όλη την Κωνσταντινούπολη και τη χώρα.

Στην Ελλάδα, ο φερόμενος πράκτορας της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (MİT) Oktay Engin και ο υπάλληλος του προξενείου Hasan Uçar συνελήφθησαν στις 18 Σεπτεμβρίου. Ο Οκτάι Ενγκίν κατηγορήθηκε για τη διεξαγωγή της επίθεσης, η οποία περιορίστηκε σε υποκίνηση αφού παρουσίασε άλλοθι. Κατάφερε να διαφύγει στην Τουρκία. Παρά την καταδίκη του σε τριάμισι χρόνια φυλάκιση από ελληνικό δικαστήριο, ο Ενγκίν δεν εκδόθηκε. Το 1992-1993 έγινε κυβερνήτης της επαρχίας Νεβσεχίρ της Τουρκίας.

Ο Sabri Yirmibeşoğlu, ο οποίος υπηρέτησε στην «Ομάδα Τακτικής Κινητοποίησης» κατά τη διάρκεια του πογκρόμ της 6ης-7ης Σεπτεμβρίου, είπε σχετικά με τα βίαια γεγονότα ότι, «6-7 Σεπτεμβρίου ήταν μια επιχείρηση του Γραφείου Ειδικού Πολέμου και πολύ καλά οργανωμένη. Πέτυχε τον σκοπό του». Ο Yirmibeşoğlu ανέβηκε γρήγορα στις τάξεις της κρατικής γραφειοκρατίας. Την περίοδο 1988–1990 διετέλεσε μέλος της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας.

Μετά το πογκρόμ της Κωνσταντινούπολης 6-7 Σεπτεμβρίου

Έχουν περάσει εξήντα επτά χρόνια από το πογκρόμ της 6ης–7ης Σεπτεμβρίου. Εκείνη την εποχή, εκατοντάδες χιλιάδες Ρωμιοί-Έλληνες, Αρμένιοι και Σύριοι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, ξεφεύγοντας από την κρατική νοοτροπία άρνησης και τον τουρκικό εθνικισμό. Ο αριθμός τους, μια φορά στα εκατομμύρια, έχει μειωθεί σε περίπου 100.000. Για όσους έχουν απομείνει, οι φόβοι πριν από 67 χρόνια παραμένουν ακόμα.

Εκτός από το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP)* , κανένα πολιτικό κόμμα δεν τολμά να ασχοληθεί με το θέμα.

Κατεστραμένος και λεηλατημένος ναός

Ως κοινωνία, η Τουρκία δεν τόλμησε να αντιμετωπίσει το μεγαλύτερο πογκρόμ στη σύγχρονη ιστορία της Δημοκρατίας. Απομένει να εντοπιστούν και να δικαστούν επίσημα οι εμπνευστές και οι δράστες, να προσδιοριστούν οι απώλειες ζωής και περιουσίας, να αποζημιωθούν οι υλικές και ηθικές απώλειες. Τα εγκλήματα μίσους κατά των Ελλήνων, των Αρμενίων και των Σύριων συνεχίζονται μέχρι σήμερα.

Η Τουρκία πρέπει να αντιμετωπίσει το παρελθόν της για να έχουν μέλλον οι Έλληνες, οι Αρμένιοι και οι Σύροι στην τουρκική κοινωνία.

*Το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) είναι πολιτικό κόμμα της Τουρκίας που συσπειρώνει κυρίως τους Κούρδους .

ΠΗΓΗ: https://syriacpress.com/