Κορωνοϊός (New York Times)

 Ανοιχτά παράθυρα, για ανοιχτά σχολεία

 

Με το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) να εισηγείται την επαναλειτουργία των σχολείων στις ΗΠΑ το συντομότερο δυνατό, γονείς και καθηγητές θέτουν όλο και περισσότερα ερωτήματα σχετικά με την ποιότητα του εξαερισμού που είναι διαθέσιμος στις αίθουσες των δημόσιων σχολείων προκειμένου να προληφθεί η διασπορά του κορωνοϊού. 

Στην παρακάτω εικόνα, βλέπουμε μια τυπική σχολική αίθουσα από την προ-Covid περίοδο, με περίπου 30 μαθητές. Αυτή η αναπαράσταση βασίζεται στο μοντέλο μιας πραγματικής αίθουσας σχολείου στην πόλη της Νέας Υόρκης.  

Η Νέα Υόρκη έχει θέσει σε ισχύ αυστηρά πρωτόκολλα για το άνοιγμα των σχολείων και η ενδοσχολική μετάδοση του ιού υπήρξε πολύ χαμηλή. Οι μαθητές οφείλουν να τηρούν αποστάσεις και να φορούν μάσκα, ενώ οι αίθουσες θα πρέπει να έχουν παράθυρα που ανοίγουν. 

Σε αυτή την αίθουσα υπάρχουν εννέα μαθητές, που όλοι τους φορούν υφασμάτινες μάσκες, κοιτάζουν στο μπροστινό μέρος της αίθουσας και κάθονται σε απόσταση περίπου δύο μέτρων ο ένας από τον άλλον.

Πρώτη περίπτωση: Κλειστά παράθυρα

 

Με όλα τα παράθυρα κλειστά, ο εξαερισμός της αίθουσας θα ήταν ανεπαρκής και αυτό αποτελεί πρόβλημα όταν έχουμε να κάνουμε με έναν ιό που μεταδίδεται αερογενώς. 

Οι μαθητές φορούν μάσκες, αλλά η αναπνοές κυκλοφορούν και αναμιγνύονται μέσα στον χώρο. Περίπου το 3% του αέρα που εισπνέει το κάθε άτομο στο δωμάτιο, το έχει εκπνεύσει προηγουμένως κάποιος άλλος. 

Ακόμη και οι μαθητές που μοιάζουν υγιείς μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί φορείς, που μπορούν να μεταδώσουν τον ιό. 

Ας δούμε τι συμβαίνει όταν υπάρχει στον χώρο ένας μαθητής που έχει μολυνθεί από τον ιό. 

Αυτές οι γραμμές ακολουθούν τη ζεστή αναπνοή του μαθητή καθώς κινείται μέσα στην αίθουσα και μεταδίδει αερολύματα σε όλο τον χώρο. Αυτά βρίσκονται σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στα σημεία όπου οι γραμμές είναι πιο σκούρες.

Παρόλο που δεν γνωρίζουμε ακριβώς το επίπεδο μολυσματικότητας που αποτελεί το μεγαλύτερο ρίσκο να προσβληθεί κάποιος από τον ιό, «η έκθεση είναι μια λειτουργία συγκέντρωσης και χρόνου», δήλωσε ο Τζόζεφ Τζ. Άλεν, διευθυντής του προγράμματος «Υγιή Κτίρια» του Χάρβαρντ και ειδικός περιβαλλοντικής υγείας. 

Μέσα σε ένα σύντομο διάστημα, ο χώρος φτάνει στο κορυφαίο επίπεδο μολυσματικότητας.

Με ελάχιστο καθαρό αέρα να μπαίνει στο δωμάτιο, τα αερολύματα εξακολουθούν να κυκλοφορούν σε όλο τον χώρο. 

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο καλός εξαερισμός είναι ο πλέον αποτελεσματικός και πρακτικός τρόπος για την καταπολέμηση των αερολυμάτων. Το πρόγραμμα «Υγιή Κτίρια» προτείνει ανανέωση του αέρα εντός μιας σχολικής αίθουσας τέσσερις με έξι φορές ανά ώρα, μέσω ενός συνδυασμού εξαερισμού και φιλτραρίσματος. 

Στην πόλη της Νέας Υόρκης, υπήρχε εντολή να υπάρχει τουλάχιστον ένα παράθυρο που ανοίγει σε κάθε αίθουσα, ακόμη και τον χειμώνα. 

Ας δούμε λοιπόν τι συμβαίνει όταν ανοίγουμε ένα παράθυρο. 

Δεύτερη περίπτωση: Ανοιχτό παράθυρο

 

Ο φρέσκος αέρας διαλύει τα αερολύματα που κινούνται μέσα στον χώρο. «Κάποια απλά και καθόλου δαπανηρά μέτρα μπορούν να καταστήσουν πολύ πιο ασφαλή τα σχολεία», τόνισε ο Σκοτ Ε. Φρανκ, του οποίου η εταιρεία JB&B συνεργάστηκε με τους New York Times για τη δημιουργία αυτών των αναπαραστάσεων.

Κατέστησαν δυνατές συνολικά τέσσερις ανταλλαγές αέρα με το άνοιγμα ενός μόνο παραθύρου στη συγκεκριμένη αναπαράσταση, κάτι που εξαρτάται όμως από τις καιρικές συνθήκες. Για να επιτευχθούν έξι ανταλλαγές αέρα, πρέπει να γίνουν περισσότερα. 

Ας επιχειρήσουμε να προσθέσουμε έναν απλό καθαριστή αέρα με φίλτρο HEPA και έναν ανεμιστήρα που ανανεώνει τον αέρα στον χώρα. Και οι δύο αυτές επιλογές είναι πρακτικές και χαμηλού κόστους.

Τα αυξημένα επίπεδα φρέσκου αέρα στο δωμάτιο καθώς και ο φιλτραρισμένος αέρας που προέρχεται από τον «καθαριστή» βοηθούν στην περαιτέρω διάλυση των αερολυμάτων, καθώς εξαπλώνονται στον χώρο. 

Η ροή του αέρα είναι ένας τρόπος να κατανοήσουμε πόσο σημαντικός είναι ο εξαερισμός, αλλά μπορούμε να εξετάσουμε τα στοιχεία και με άλλον τρόπο. 

Με το παράθυρο κλειστό, τα αερολύματα μαζεύονται σε υψηλές συγκεντρώσεις καθώς παραμένουν παγιδευμένα στο δωμάτιο. 

Η συγκέντρωση είναι υψηλότερα στα σημεία που αυξάνεται ο θερμός αέρας, αλλά τα μολυσματικά σωματίδια εξαπλώνονται και στο ύψος όπου αναπνέουν οι μαθητές. 

Η πυκνή κοκκινωπή ομίχλη δείχνει μια υψηλή συγκέντρωση αερολυμάτων που εξαπλώνονται παραπάνω από δύο μέτρα από τον προσβληθέντα μαθητή. Εάν ο μαθητής καθόταν κάπου αλλού, το μοτίβο θα ήταν διαφορετικό αλλά η συγκέντρωση στο δωμάτιο θα ήταν παρόμοια. 

Με το παράθυρο ανοιχτό, η συγκέντρωση αερολυμάτων παραμένει πυκνότερη κοντά στον μαθητή που έχει προσβληθεί, αλλά τα αερολύματα διαλύονται στο υπόλοιπο δωμάτιο. Έτσι, η έκθεση των υπόλοιπων μαθητών σε αυτά μειώνεται. 

Τρίτη περίπτωση: Ανοιχτό παράθυρο με χρήση φίλτρου και ανεμιστήρα

 

Επιπλέον, με έναν καθαριστή αέρα και έναν ανεμιστήρα, τα συνολικά επίπεδα συγκέντρωσης παραμένουν στο χαμηλότερο δυνατό σημείο. Τα αερολύματα συγκεντρώνονται στο μπροστινό μέρος του δωματίου, όπου λειτουργεί ο ανεμιστήρας και διαλύονται σε όλα τα υπόλοιπα σημεία. 

Παρόλο που επιτεύχθηκαν έξι ανταλλαγές του αέρα με αυτά τα μέτρα, μπορεί και πάλι να υπάρξει περαιτέρω βελτίωση του εξαερισμού σε αυτό τον χώρο. 

Οι κατευθυντήριες γραμμές των «Υγιών Κτιρίων» συνιστούν έναν ανεμιστήρα που να λειτουργεί έξω από το παράθυρο και όχι μέσα. «Δεν επιθυμούμε να φυσάει τον αέρα μπροστά από το πρόσωπο κάποιου, που δεν ξέρουμε αν έχει μολυνθεί», αναφέρει ο Δρ. Άλεν. 

Και καθώς το ανοιχτό παράθυρο και ο ανεμιστήρας βρίσκονται στο μπροστινό μέρος του δωματίου, τοποθετούμε τον καθαριστή αέρα στο πίσω μέρος για ισορροπία. Όταν δεν γνωρίζουμε τον τρόπο που κινείται ο αέρας, είναι γενικώς καλύτερο να τοποθετείται στο κέντρο του δωματίου. 

Αυτές οι αναπαραστάσεις αποτελούν παραδείγματα βασισμένα σε συγκεκριμένα στοιχεία, αλλά δείχνουν πώς ο εξαερισμός και το φιλτράρισμα του αέρα μπορούν να αξιοποιηθούν μαζί με άλλα μέτρα πρόληψης όπως η χρήση μάσκας και η τήρηση αποστάσεων. 

«Η βελτίωση του εξαερισμού αποτελεί μόνο ένα μέρος», τόνισε ο Μαρκ Ταλερ, ειδικός σε ό,τι αφορά τους σχολικούς χώρους, από την εταιρεία σχεδιασμού Gensler. 

«Πρέπει να σταθεί μαζί με όλες τις άλλες οδηγίες των CDC προκειμένου να προχωρήσουμε σε ένα πραγματικά ασφαλές άνοιγμα», ανέφερε.

ΠΗΓΗ: εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: New York Times