Οι Τούρκοι

 Πόσο Μωαμεθανοί;

του  Μάριου Πλωρίτη*

Το διπλό παιχνίδι της τουρκικής πολιτικής ­ να παρουσιάζεται με προσωπείο δυτικότροπο το πρωί και ισλαμόπιστο το βράδυ, ανάλογα με τα συμφέροντα της στιγμής ­ είναι παλιό και γνωστό, ακόμα και στους εθελότυφλους. Αλλά η άνοδος του ισλαμιστή Ερμπακάν στην πρωθυπουργία (με τα δεκανίκια της τάχα δυτικόφιλης Τσιλέρ) και η προσπάθεια της Αγκυρας να εκμεταλλευθεί τους ομόθρησκούς της λαούς και, μάλιστα, να «ηγηθεί μιας νέας μουσουλμανικής τάξης»[1], δίνει νέα «δυναμική» και «χρώμα» στη στρατηγική της «φίλης γείτονος».

Για τον φαρισαϊσμό της «δυτικολατρείας» της δεν αμφιβάλλουν, βέβαια, ούτε οι πιο διαπρύσιοι δυτικοί αβανταδόροι της. Ερώτημα, όμως, γεννιέται και για την γνησιότητα και την αξιοσύνη του μωαμεθανισμού της. Ερώτημα περίεργο; Οχι και τόσο.

Πάνε χρόνοι πολλοί που νηφάλιοι σχολιαστές αμφισβητούν την «καθαρότητα» και, ακόμα περισσότερο, τους ηγετικούς τίτλους του τουρκικού μωαμεθανισμού:

«Οι Τούρκοι είναι η κατώτερη απ’ τις μουσουλμανικές φυλές, και δεν θα ήταν δίκαιο απέναντι στους Μουσουλμάνους γενικά να ειπωθεί πως επιδοκιμάζουν τις σφαγές και τους βιασμούς, που διαπράττει ο λαός αυτός», έγραφε, πριν από τρία τέταρτα αιώνα, ο Γενικός Πρόξενος των ΗΠΑ στην Εγγύς Ανατολή επί 30 χρόνια George Horton, στο βιβλίο του Η Κατάρα της Ασίας.

(Εχω κι άλλοτε αναφερθεί στο συγκλονιστικό αυτό βιβλίο, που εκδόθηκε το 1925 στις ΗΠΑ, αλλά κι εδώ το 1980, και που διεκτραγωδεί την Καταστροφή της Σμύρνης και τη «συστηματική εξόντωση των χριστιανικών πληθυσμών από τους Μωαμεθανούς και την ενοχή των Μεγάλων Δυνάμεων». Την Κατάρα συμπληρώνει το εξίσου σημαντικό βιβλίο του ίδιου Αναφορικά με την Τουρκία. Προξενικά ντοκουμέντα των ΗΠΑ, που κι αυτό έχει εκδοθεί εδώ2. Στη μάχη των εντυπώσεων και της ουσίας που δίνει η ελληνική κυβέρνηση στις διεθνείς «αρένες», θα ήταν ­ πιστεύω ­ πολύ χρήσιμο όπλο η ανατύπωση και η διάδοση των δύο αυτών βιβλίων ­ στο πρωτότυπο, φυσικά. Τα υπουργεία Εξωτερικών και Τύπου δεν θα έπρεπε ν’ αναλάβουν αυτή την ελάχιστα δαπανηρή έκδοση;).

Αλλ’ ας συνεχίσουμε: Ο Χόρτον μεταφέρει μια χαρακτηριστική σύγκριση των ομόθρησκων Αράβων με τους Τούρκους:

«Η πνευματική διαφορά ανάμεσα στον Αραβα και τον Τούρκο περιγράφεται ως εξής απ’ τον Buckhardt:

«Ο Αραβας δείχνει τον αντρίκιο χαρακτήρα του όταν υπερασπίζεται τον φιλοξενούμενό του με κίνδυνο της ζωής του, και όταν υποτάσσεται στις αντιξοότητες της τύχης, στην απογοήτευση και στη δυστυχία, με την πιο υπομονητική εγκαρτέρηση. Διακρίνεται απ’ τον Τούρκο με τα προτερήματα του οίκτου και της ευγνωμοσύνης. Ο Τούρκος είναι σκληρός, ο Αραβας έχει αγαθότερο χαρακτήρα, ευσπλαχνίζεται και βοηθεί τον δυστυχισμένο, και ουδέποτε λησμονεί τη γενναιοδωρία που του έχει δείξει κάποιος, έστω και αν είναι εχθρός»».

Και ο Χόρτον συνεχίζει και επαυξάνει:

«…Οι Τούρκοι είναι η μόνη Μωαμεθανική φυλή που ουδέποτε συνέβαλε, έστω κι ελάχιστα, στην πρόοδο του πολιτισμού, ούτε δημιούργησε κάτι που, όπως λέει ο Sir Edwin Pears, «ο κόσμος θα ήθελε ευχαρίστως να διατηρήσει». Ηταν πάντοτε καταστρεπτικοί και ποτέ δημιουργικοί».

Και επικαλείται τη μαρτυρία ενός διακεκριμένου κληρικού, του Canon William Barry, που έγραφε στο περιοδικό «The Nineteenth Century and after» (Αύγουστος 1919):

«Οι γνωστικοί Μουσουλμάνοι, αντί ν’ αναλαμβάνουν με ζήλο την υπεράσπιση ενός συστήματος που έχει καταδικασθεί από την ιστορία και την πείρα, θα έπρεπε να καταλήξουν στο να θεωρούν τους Τούρκους όχι σαν ένα «προπύργιο του Ισλαμισμού», αλλά ως κηλίδα στον πολιτισμό τους, ως κατάπτωση απ’ τη δόξα των διάσημων Χαλιφών τους, ως ένα σκάνδαλο και μια αδυναμία που δεν θα έπρεπε να ανέχονται πια»...

Δεν ξέρω αν, σήμερα, οι άλλοι Μωαμεθανοί, γνωστικοί ή όχι, καμαρώνουν για τους άθλους των επίδοξων ηγετών τους Τούρκων ή αν ντρέπονται γι’ αυτούς, όπως τους συμβούλευε ο Μπάρρυ. Δικό τους καπέλο, ή μάλλον σαρίκι, στο κάτω-κάτω.

Οσο για τους Δυτικούς, που φοράνε το ίδιο «καπέλο» μ’ εμάς, δεν υπάρχει αμφιβολία πως αυτοί ­ μια και υποστηρίζουν και στηρίζουν μανιακά την Αγκυρα περηφανεύονται για τις τουρκικές αγριότητες, που ο Χόρτον τις χαρακτηρίζει «πελώρια εγκλήματα κατά του ανθρώπινου γένους», τα οποία πραγματοποιήθηκαν «με καθορισμένο σκοπό, με σύστημα και με προσεκτικά διαλεγμένες λεπτομέρειες και εκτελέστηκαν με απερίγραπτες ωμότητες, προκαλώντας την καταστροφή μεγαλύτερου αριθμού ανθρώπινων υπάρξεων απ’ οποιονδήποτε άλλον διωγμό μετά τον ερχομό του Χριστού». Ενώ ο άγγλος πρωθυπουργός Γλάδστον, στο φυλλάδιό του «Οι φρικαλεότητες στη Βουλγαρία και το Ανατολικό ζήτημα», έγραφε:

«… Οτι τέτοια πράγματα μπόρεσαν να γίνουν, αποτελεί τρομερό εξευτελισμό για το τμήμα του ανθρώπινου γένους που τα διέπραξε· ότι θα μπορούσε να μείνει ανοιχτή η θύρα σε μια έστω και απλώς δυνατή επανάληψή τους, θα σκόρπιζε τη ντροπή αυτή σε όλο τον κόσμο… Καμιά κυβέρνηση δεν αμάρτησε ποτέ με τέτοιο τρόπο και καμιά δεν αποδείχτηκε τόσο αδιόρθωτη σχετικά με την αμαρτία ή, πράγμα που είναι το ίδιο, τόσο ανίκανη για αναμόρφωση».

Για να καταλήξει σε μια καταπελτική αποστροφή, που συμπυκνώνει ολόκληρη την ιστορία του τουρκικού ποινικού μητρώου (και πολιτισμού) και που έχουμε κι άλλοτε μνημονεύσει:

«Στο σύνολό τους, από τότε που μπήκαν στην Ευρώπη, οι Τούρκοι ήταν το μόνο δείγμα της ανθρωπότητας που έδειξε τη μεγαλύτερη έλλειψη ανθρωπισμού. Οπου κι αν πήγαν, μια πλατειά κηλίδα αίματος έδειχνε τα ίχνη της διάβασής τους και, σ’ όλη την έκταση της κυριαρχίας τους, ο πολιτισμός εξαφανιζόταν»…

Αλλά πώς οι «ταγοί» της Ευρώπης και των ΗΠΑ να μην καμαρώνουν για τους προστατευομένους τους και να μην κουκουλώνουν τα επιτεύγματά τους, αφού οι ίδιοι συνέργησαν έκθυμα σ’ αυτά; Με το αζημίωτο, φυσικά.

«Καμιά χριστιανική δύναμη δεν θέλησε να τους προσβάλει, επειδή προσδοκούσε μεγάλα κέρδη», λέει ο Χόρτον και συνεχίζει:

«Υπάρχει στη χώρα μας (ΗΠΑ) μια τάση που ολοένα μεγαλώνει, να συγκαλύψουμε τα εγκλήματα των Τούρκων και να τους δώσουμε συγχωροχάρτι, για να επιτύχουμε υλικά οφέλη απ’ αυτούς»…

«Οι Τούρκοι διέπραξαν τις θηριωδίες τους κατά των Χριστιανών και της ανθρωπότητας γενικά, έχοντας πλήρη πεποίθηση ότι δεν θα συναντούσαν καμιά αντίδραση, ούτε καν επίκριση, εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών. Και αυτή την πεποίθηση τους την έδωσε μια θορυβώδης τουρκόφιλη προπαγάνδα, που διενεργήθηκε στον αμερικανικό Τύπο από μερικούς που εποφθαλμιούν παραχωρήσεις, και από άλλους συγγραφείς με ιδιαίτερα συμφέροντα».

«Η απόκρυψη των πράξεών τους ή η εσφαλμένη εμφάνισή τους με την πρόθεση να επιτύχει κανείς υλικά ωφελήματα, φανερώνει ένα πολύ χαμηλό ηθικό επίπεδο, που εμπνέεται από το πνεύμα της εποχής αυτής της εμπορικής συμφεροντολογίας».

Οχι δα!

Παλιές ιστορίες όλ’ αυτά, θα πείτε, παλιές μαρτυρίες. Σωστά. Μόνο που τα τουρκικά κακουργήματα δεν τα «ακυρώνει» καμιά παραγραφή, αφού οι Οσμαλήδες «όσο πιο πολύ αλλάζουν, τόσο μένουν οι ίδιοι». Οπως ίδιοι κι απαράλλαχτοι μένουν οι πολυδύναμοι προστάτες τους.

Τα τουρκικά «εγκλήματα κατά του ανθρώπινου γένους», οι «φρικαλεότητες και οι βαρβαρότητες», οι «σφαγές και οι απανθρωπίες» δεν επαναλαμβάνονται κάθε μέρα εναντίον κάθε «αντιπάλου», ξένου και δικού; Η «κηλίδα αίματος» δεν απλώνεται όλο και πιο πολύ, όλο και πιο μακριά; Οι πιο φωτισμένοι Τούρκοι δεν θυμίζονται ολοένα τους στίχους του Οράτιου:

«Αλί και τρισαλί μας,

ντροπή για τις ουλές μας,

και για το έγκλημα και για τ’ αδέρφια.

Σκληρή γενιά, εμείς, τι έχουμε αποφύγει;

Ποιο όσιο ανέγγιχτο το έχουμε αφήσει; »[3].

Και μπροστά σ’ αυτό το Αραράτ των κακουργημάτων, οι ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού «μεγάλοι» δεν βουβαίνονται και δεν ξαναβρίσκουν τη φωνή τους παρά μόνο για να διαλαλήσουν πως αποτελεί ύψιστο διεθνές χρέος ν’ ανοίξουν στην Αγκυρα οι αγκάλες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και κάθε διεθνούς Οργανισμού; Ετσι που μοιάζει δραματική ειρωνεία (ή αφέλεια;) ή «προϋπόθεση» του Χόρτον:

«Οι Τούρκοι δεν μπορούν ν’ ανακτήσουν την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό του πολιτισμένου κόσμου, παρά μόνο αν μετανοήσουν ειλικρινά για τα εγκλήματά τους και προσφέρουν κάθε δυνατή επανόρθωση».

Μα τρελοί είναι οι Τούρκοι να μετανοήσουν και να επανορθώσουν, μια κι έχουν εξασφαλίσει, από καιρό, αμέριστη την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό του «πολιτισμένου κόσμου»; Που όχι μόνο δεν τους κολάζει, όχι μόνο δεν τους βάζει καν σε διεθνή καραντίνα, αλλά και τους απονέμει νυχτοήμερα «τον της δικαιοσύνης στέφανον»;

…………………………………….

* Ο Μάριος Πλωρίτης (πραγματικό όνομα: Μάριος Παπαδόπουλος, 19 Ιανουαρίου 1919 – 29 Δεκεμβρίου 2006) ήταν δημοσιογράφος-επιφυλλιδογράφος, κριτικός, μεταφραστής, λογοτέχνης, και θεατρικός σκηνοθέτης. Το άρθρο του δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ στις  2 Φεβρουαρίου 1997.

.............................

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

1. Κατά ρητή δήλωση του Ερμπακάν. Βλ. άρθρο μου, 14.1.97.

2. Η Κατάρα…: The blight of Asia. Bobbs Merril Company, Ινδιαννάπολη. Εδώ, εκδ. Ατλαντίς-Πεχλιβανίδης, 1980, μετάφρ. Γ. Τσελίκα. Ευχαριστώ την New Friendship Society, που είχε την καλοσύνη να μου το ξαναθυμίσει, στέλνοντάς μου (χωρίς άλλα στοιχεία της) αποσπάσματα από το πρωτότυπο. ­ Αναφορικά με την Τουρκία: Report on Turkey. Μετάφρ. Ολγας Μαύρου. Πρόλογος Γιάννη Καψή, «Νέα Σύνορα» 1992.

3. Ωδές, Ι, 35, 33. Μετάφρ. Κ. Γρόλλιου, Εστία 1986.